Kripto paralarda coin ve token genellikle aynı şeyi ifade etmek için birbirinin yerine kullanılır, ancak bunlar aslında kripto para ekosistemi içindeki farklı öğelerdir. Basit bir ifadeyle coinler, kendi blok zincirlerine sahip kripto para birimleridir. Tokenlar ise kendilerine ait blok zinciri olmayan kripto para birimleridir ve bu nedenle başka bir katman-1 blok zinciri üzerinde oluşturulur, kodlanır ve piyasaya sürülürler.
Ayrımı anlamak ve özellikle farklı kripto para birimlerini ve hangi segmentlerde kullanıldıklarını bilmek, kripto para piyasası hakkında daha ayrıntılı bir kavrayışa sahip olmanın ilk adımları arasındadır.
Kripto para birimleri toplamda iki kategoriye ayrılır: kendi blok zincirleri tarafından desteklenen coinler; ve mevcut bir blok zinciri üzerine inşa edilmiş bir platformun parçası olarak oluşturulan tokenlar. Bu makalede, kripto coinleri ve tokenları arasındaki temel farkı açıklayacağız.
Kripto Paralarda Coin Nedir?
Coin, takas edilebilen, bir değişim aracı ve bir değer deposu olarak kullanılabilen, bir blok zinciri ağının yerel varlığıdır. Bir coin doğrudan blok zinciri protokolü tarafından çıkarılır, blok zincirinin yerel kripto para birimi olarak adlandırılmasının sebebi de budur.
Örneğin, Phemex’te işlem hacmine göre zirvedeki 10 kripto paraya bakarsanız, piyasa değeri ve popülaritesine göre en büyük kripto paraların çoğunluğunun coinler olduğunu görürsünüz. Bunun nedeni, en fazla ilgiyi teknolojik özellikleri ve uygulamaları nedeniyle kendi blok zincirlerine sahip kripto para birimlerinin görmesidir.
Özetle, bir coin kendi blok zincirine özgü bir varlıktır. Coinlere örnek olarak Bitcoin, Litecoin ve Ether verilebilir, çünkü bu coinlerin tümü kendi blok zincirleri üzerinde bulunur, çalışır ve fonksiyon gösterir. Onları token değil, coin yapan özellik işte tam da budur.
Bir yatırımcıysanız, özellikle de blok zinciri teknolojisinin gelecekte benimseneceğine inanıyor ve dolayısıyla blok zincirlerin yerel coinlerine olan talebin gelecekte artacağını düşünüyorsanız, büyük olasılıkla portföyünüzde bir dizi coin bulundurmak istersiniz.
2022’deki en iyi kripto paralardan bazıları arasında Bitcoin (BTC/USDT), Ethereum (ETH/USDT), BNB (BNB/USDT), Dogecoin (DOGE/USDT), Cardano (ADA/USDT), Solana (SOL/USDT), Tron (TRON/USDT), Avalanche (AVAX/USDT) ve Litecoin (LTC/USDT) bulunmaktadır.
Kripto Paralarda Token Nedir?
Kripto paralarda token, mevcut bir blok zincirinde oluşturulan veya programlanan bir kripto para birimidir. Örneğin, bir Web3 projesi harika bir ürün ve hizmet fikriyle ortaya çıktı ve kullanıcılarının hizmetten faydalanmak için kullanabilecekleri bir kripto para birimi çıkarmak istiyorlar, bu nedenle Ethereum protokolü üzerinde Ethereum uyumlu bir token oluşturmaya karar veriyorlar. Ethereum’a uyumlu veya Ethereum’da kullanılabilir kripto para tokenları, ERC-20 tokenları olarak bilinir.
Ne yazık ki, terminoloji kafa karıştırıcıdır çünkü bu bahsettiğimiz tokenlar (coinlere benzer), değeri olan ve gönderilip alınabilen blok zinciri tabanlı varlıklardır (tıpkı coinler gibi). Ancak, bunlara «coin» denmemesinin teknik nedeninin, kendi blok zincirlerinde çalışmak yerine, Ethereum, Solana ve BNB gibi mevcut bir blok zinciri ağı üzerinde çıkarılmaları olduğuna tekrar vurgu yapmak isteriz.
Coinlere benzer şekilde, tokenlar niş uygulamaları (Web3, GameFi, metaverse, altyapı, kimlik, veri, bulut, Yapay Zeka, vb.) nedeniyle harika yatırım seçenekleri olabilir ve genellikle bilindik ve büyük coinlerden daha hızlı artış potansiyeline sahiptir (çoğunlukla itibar ve hype, aynı zamanda piyasaya daha özgün yenilikler getirebilmeleri nedeniyle).
2022’de yatırımcıların ve traderların dikkat etmesi gereken en önemli tokenlardan bazıları şunlardır: Polygon (MATIC/USDT), Chainlink (LINK/USDT), Filecoin (FIL/USDT), Sandbox (SAND/USDT), Chiliz (CHZ/USDT), Aave (AAVE/USDT) ve Decentraland (MANA/USDT).
Tokenların Kullanım Durumları
- DeFi (Uniswap, Maker, Synthetix)
- Borsa Tokenları (PancakeSwap, Curve, THORChain)
- Web3 (Theta Network, Arweave, The Graph)
- Birlikte Çalışabilirlik (Quant Network)
- DEX (1inch, SushiSwap, Serum)
- Borç Verme (Aave, Nexo, Compound)
- Türevler (Lido DAO, Rocket Pool)
- Veri Yönetimi
- Dosya Depolama
- Oyun (Axie Infinity, PLA, Gala)
- Metaverse
Coin ve Tokenlar Ne İşe Yarar?
Kripto ekonomisi, merkeziyetsiz finans ve metaverse söz konusu olduğunda, coinler ve tokenların birçok kullanımı vardır. Coinler öncelikle para olarak, ödemeler ve işlemler için kullanılır. Öte yandan tokenlar, merkeziyetsiz uygulamaların (DApp’ler), Web3’ün ve akıllı sözleşmelerin yürütülmesini ve pratik kullanımını artıracak birçok ek yol açmıştır. Tokenlar, bu merkeziyetsiz uygulamalarla etkileşim kurmak ve işlemleri mümkün kılmak için öncelikle kullanılan varlıklardır.
Ayrıca birçok kripto para borsası ve kuruluşu kendi platform tokenlarını oluşturmaya başladı. Bunu, alım satım, önemli iş kararlarıyla ilgili oy kullanma, platformda teknik değişiklikler yapma ve ağ katılımcılarına ödül dağıtımı gibi kullanıcıların platformla etkileşimde bulunmalarını teşvik etmek için belirli bir iş modelini göz önünde bulundurarak yaparlar. Bu nedenle tokenlar, ödül tokenları, para tokenları, fayda tokenları, güvenlik tokenları ve varlık tokenları gibi farklı formlarda oluşturulurlar.
İşte bu sebeple tokenlar, bir blok zinciri üzerinde ödeme yapmak veya almak için kullanılan coinlerden farklı bir işlevsellik düzeyi sunar.
Stabil Coinler Coin Mi Yoksa Token Mı?
Yukarıda bahsedildiği gibi, kripto para piyasası stabil coin (sabit coin) adı verilen dijital varlıkların bu alana girebileceği kadar geniş ve kapsayıcıdır. Stabil coinler coin olarak anıldıkları için coin olarak kabul edilmeleri doğru olur. Bunun nedeni, kullanım durumlarının öncelikle para değişimi için olması ve yönetim, oylama, fonlama protokolleri vb. gibi eylemler için illa kullanılmasına gerek olmamasıdır. Teknik olarak yukarıdaki tanımlara uymasalar da, stabil coinler coin kategorisine girmesi gereken farklı kripto para birimleridir.
Piyasadaki en iyi stabil coinler Tether (USDT), USD Coin (USDC), Dai, Frax ve Pax Dollar’dır.
Coin ve Token: Farkları Nedir?
Coinler ve tokenlar arasındaki temel fark, varlığın kendi blok zincirine sahip olup olmadığıdır. Fakat, coinlerin ve tokenların kullanım amaçları gibi başka farklılıklar da vardır. Adından da anlaşılacağı gibi, coinler öncelikle ödemeler için para birimi olarak kullanılır ve bu nedenle işlemler için daha iyidir. Öte yandan, tokenların yönetişim, oylama, veri finansmanı, akıllı sözleşmeler, metaverse’de para olarak kullanma ve belirli DeFi protokolleri gibi daha fazla kullanım durumu vardır.
Coin Ve Token Arasındaki Farklar
| Coin | Token |
| Programa özgü blok zinciri varlığıdır | Mevcut bir blok zinciri üzerine inşa edilmiştir |
| Para birimi olarak, ödemelerde ve fonksiyon işlemlerinde kullanılır | Para birimi, yönetişim, protokol, veri, akıllı sözleşmeler, metaverse ve DeFi olarak kullanılabilir |
Bir Token Coin Olabilir mi?
Teoride bir token, bir blok zinciri geliştirip ve ardından bu varlığı yerel blok zincirinde yeniden konumlandırırsa coin haline gelebilir. Ancak bunun, bir proje için kesinlikle pratik veya gerekli olduğunu söyleyemeyiz. Blok zinciri geliştirmek çok maliyetlidir ve bu nedenle pazarın rekabetçi katman 1’ler ve 2’ler (ölçeklenebilirlik gerekiyorsa katman 2 geliştirilir) ile zaten çok kalabalık olduğu göz önüne alındığında mevcut bir blok zincirinde proje başlatmak çok daha kolaydır.
Coin ve Token: Hangisine Yatırım Yapmak veya Hangisini HODL Etmek Daha İyi?
Gelecekte blok zincirlerine olan talebin artacak olması, artan DApp kullanımı, DeFi ve Web3’ün Web2’ye uygun bir alternatif olarak geliştirilmesi nedeniyle coinler ve tokenlar muhtemelen gelecekte yatırımcılarına kazanç sağlayacaklardır. Yatırımcıların, ister Bitcoin (dijital altın), ister DApps için Ethereum veya hatta daha küçük metaverse, Web3 ve ödünç verme gibi belirli DeFi kullanım durumları olan projelerin çıkardığı niş tokenlar olsun, bir sonraki finans ve internet iterasyonunda en fazla etkiye sahip olacağını düşündükleri coinleri kapsayan portföyler oluşturması akıllıca olacaktır.
Sonuç
Coinler, ilk kripto para yatırım patlamasına yol açan şeydir. Bunun nedeni, coinlerin nakit kullanmanın haricinde daha uygun bir eşler arası ödeme sistemine olanak sağlamalarıdır. Aynı zamanda, yüksek getiri sağlama ve daha kullanıcı dostu olma beklentileri nedeniyle dünya çapında birçok yatırımcıyı kendine çekmiştir. Bununla birlikte, kripto para birimleri yalnızca sanal para veya yatırım seçeneği olmaktan daha fazlasını ifade eder, çünkü ağın çalışır durumda kalması için Bitcoin ve Ether gerektiğinden blok zincirinin devamlılığı için giderek daha önemli hale gelmektedirler. Blok zinciri kullanımına olan talep, coin ve tokenlara olan talebi de artıracaktır.
Tokenlar ise insanlar tarafından daha birçok nedenle kullanılabilir. Bir değer saklama aracı ve bir para birimi olarak, alım-satım yapmak ve aynı zamanda devasa merkeziyetsiz uygulama (Dapp) ve DeFi endüstrilerindeki çeşitli işlemler için kullanılabilirler. Her iki kripto para türü de önümüzdeki yıllarda kesinlikle büyük oranda benimseneceklerdir.
