Blockzincir Teknolojisi Nedir? başlıklı son makalemizde blokzincirin temel işlevlerini ve özelliklerini tanıttık. Şimdi göreceğiniz gibi, bu özellikler kaçınılmaz olarak kendilerini Bitcoin ve diğer kripto para birimlerinde gösterir. Aslında, bu seride şimdiye kadar kapsanan tüm kavramlar (para, dijital ödemeler, ve blokzincirin temelleri) hatırlanacak ve Bitcoin anlayışımıza göre uygulanacaktır.
Bitcoin Bir Dijital Para Birimi Türüdür
Temel bilgilerle başlayalım. Bitcoin, tıpkı emtia, kaydi para veya itibari para gibi bir tür para birimidir ve servet biriktirmemize, ölçmemize ve aktarmamıza izin verir. Bununla birlikte, bir altın parçası veya kağıt kupon gibi fiziksel bir öğe değildir, bunun yerine, Bitcoin tamamen dijitaldir ve bir bilgisayarın içindeki kodla temsil edilir. Bu noktada, çoğu zaman soyut bir şeyin nasıl bir değeri olabileceği konusunda kafalar karışır. Bu kavramı açıklamak için, para konusundaki ilk makalemize bakalım. Bir noktaya kadar insanlar para olarak içsel değeri olan malları veya eşyaları kullanmış olsalar da, sonunda bunları banknot veya kuponlarla değiştirdik. Kağıdın kendisi neredeyse değersizdi, ancak her banknot, herhangi bir noktada belirli bir miktarda altınla değiştirilebileceği vaadiyle destekleniyordu. Ancak zaman geçtikçe bu altın standart bile terk edildi ve itibari para kabul edildi. Öyleyse, itibari para birimi herhangi bir meta tarafından desteklenmiyorsa, bugün nasıl evrensel olarak para olarak kabul ediliyor? Ona değer veren, esasen güvendir. Hükümetimizin bu banknotların kullanımını uygulama yeteneğine inanıyoruz ve birbirimizin para birimini kabul ettiğine inanıyoruz. Başka bir deyişle, bir şeyin değeri olduğu konusunda hemfikir olduğumuzda değer ortaya çıkar. Bu ne şekilde olursa olsun, bir bozuk para, bir kağıt parçası veya hatta bilgisayar kodu olmasıyla bir ilgisi yoktur. Artık ona verdiğimiz güvenden herhangi bir şeyin değer elde edebileceğini anladığımıza göre, onu destekleyen bir hükümet gibi merkezi bir otorite olmadığında neden Bitcoin’e güvenebileceğimizi inceleyelim.
Dijitalleştirme
Bitcoin’i itibari para birimlerine güvenilir bir alternatif yapan teknoloji ve özelliklere girmeden önce, kısaca dijital ödemeler konulu makalemizi hatırlayalım. İşlemleri tamamlama sürecini basitleştirmek için hiç bitmeyen arayışımızda, itibari para birimlerinin fiziksel kullanımı ve takası bile azaldı. Bunun yerine, artık değer transferini dijital olarak kaydediyoruz. Fonlarımızı sakladığımız banka, işlemleri anında kaydetmek için ağ ve mobil teknolojilerden yararlanabilir. Kimin kime ödediğine dair titiz ve doğru bir kayıt olduğu sürece, fiziksel paranın taşınması gerekmez. Bir kez daha belirtmek gerekirse, bu tür dijital işlem sistemi yalnızca güven unsuru sayesinde çalışır. Bankamızın işlemleri kaydetme, bu kayıtlara sadık olma ve onları kötü niyetli müdahalelere karşı koruma becerisine güveniyoruz. Bu güvenilir aracının yokluğunda, paranın gönderildiğini veya alındığını kabul etmenin tek yolu, parayı elimizle fiziksel olarak takas etmek olacaktır. Yine, şu soru akla geliyor: Dünyanın her yerinden bir kullanıcı ağının bu kayıt tutma görevlerine katıldığı Bitcoin gibi merkezi olmayan bir sisteme nasıl güvenebiliriz? İnsanların daha fazla paraya sahip olduklarını iddia etmek için kayıtları veya kodları değiştirmelerini engelleyen nedir? Nihayetinde, hepimiz sonunda kendini düşünen ve menfaatine düşkün aktörleriz. Şimdiye kadar tahmin etmiş olabileceğiniz gibi, blokzincir teknolojisi burada devreye giriyor. Tüm bu sorunları ve daha fazlasını ele almak için tasarlanmıştır.
(Bitcoin satın almakla ilgileniyor musunuz? Phemex’te kredi kartıyla, anında ve güvenli bir şekilde Bitcoin alabilirsiniz.)
Blokzincir
Bitcoin’in geleneksel paraya güvenli bir alternatif olabilmesi için blokzincirin temel unsurlarının her birini nasıl kullandığını inceleyelim.
Merkezîleştirme ve Merkeziyetsizlik Karşılaştırması
Yukarıdaki ana soruyu cevaplamadan önce, merkezî bir sistemin dezavantajları da beraberinde getirdiğinin anlaşılması önemlidir. İster hükümet isterse banka olsun, onlara güvenmeniz, onların iyi bir iş çıkaracakları varsayımına dayanır. Maalesef bu her zaman böyle değildir. Tarih boyunca, hükümetlerin mali ve ekonomik sorumluluklarını tamamen yanlış yöneterek hiper enflasyona ve nihayetinde para birimlerinin çökmesine yol açan birçok örnek vardır. Benzer şekilde, fonları veya işlem kayıtlarını güvende tutamayan birçok finans veya bankacılık kurumu örneği de vardır. Daha da kötüsü, birçoğunun aktif ve kötü niyetli olarak müşterileri aldattığı ve fonları zimmetine geçirdiği tespit edildi.
Sorunun bir kısmı, bu kurumların kayıtlarınız ve fonlarınız üzerinde sahip olduğu tam kontrol ve yetkidir. Perde arkasında paranızla gerçekte ne yaptıklarını görmenin veya dikte etmenin mantıklı bir yolu yok. Bitcoin, tüm işlemleri bir blokzincire kaydederek bu sorunu çözer. Blokzincirin aslında tek bir varlığın kontrolü altında olmayan halka açık bir defter olduğunu hatırlayın. Bu defterin kamuya açık niteliği, her işlem kolayca izlenip doğrulanabildiğinden merkezî bir kuruma körü körüne güvenme ihtiyacını ortadan kaldırır. Ayrıca, hatalı tek bir nokta olmadığı için bir saldırganın bu kayıtları kurcalaması çok daha zordur (neredeyse imkansız). Bitcoin’in sanal defteri, sistemin tehlikeye düşmesi için her birinin değiştirilmesi gereken sayısız kopya ile dünyanın her yerine dağıtılır. Sahte veya geçersiz işlemler endişesi olmadan kamuya açık bir kayda sahip olmanın nasıl mümkün olduğunu daha fazla keşfetmek için, blokzincir bilgimizi gözden geçirip genişletelim.
Güvenlik ve Madencilik
Blokzincir konulu makalemizde açıkladığımız gibi, teknoloji adını, doğrulandıklarında birbirine bağlanan işlem verisi blokları olduğu gerçeğinden almaktadır. Süreci bir örnekle açıklayalım. 1 Bitcoin’iniz var ve bir arkadaşınıza aktarıyorsunuz. Hesabınızda (cüzdanınızda) paranın olup olmadığını ve işlemin benzersiz imzanızı içerip içermediğini herkes doğrulayabilir. Bunu, önceki makalede ele alınan genel anahtar altyapısı aracılığıyla yaparlar. Sahte işlemler reddedilirken, yüzlerce doğrulanmış işlem bloklar halinde gruplandırılır. Bir blok resmî olarak blokzincire eklenmeden önce, onu genele açık kaydın kalıcı bir parçası haline getirmeden önce, belirli şartları sağlaması gerekir. Bunlardan en önemlisi matematiksel bir bulmacayı çözmesidir.
Bu bulmaca inanılmaz derecede zor ve karmaşıktır ve çözülmesi için önemli miktarda bilgi işlem gücü gerektirir. Madenciler olarak bilinen bu bireyler veya gruplar, özel ekipman kullanarak bu tür sorunları çözmeye yardımcı olurlar. Sürecin aşırı basitleştirilmiş bir açıklaması, bu bilgisayarların biri doğru cevabı verene kadar sürekli olarak tek seferlik anahtar (nonce) olarak bilinen farklı değişkenleri denemesidir. Doğru cevabı veren ilk madenci bloğunu zincire ekler. Madencinin işi yaptığını ve gerçekten bilgi işlem gücünü kullandırmadan bir blok eklemeye çalışmadığını kanıtlamak için, diğer madenciler de doğru cevaba ulaştıklarını doğrulamak için aynı tek seferlik anahtarı test ederler. Bu durum, madencinin meşruiyetini, önemli miktarda kaynak harcamadan doğru tek seferlik anahtara sahip olmanın esasen imkansız olduğunu kanıtlar. Her şey doğruysa, yeni blok, blokzincirin tüm kopyalarına eklenir. Ek olarak, önceki makalede de belirtildiği gibi, bu doğru cevap aynı zamanda her bloğu birbirinden ayıran bir ad veya kod olarak işlev gören bir karakter dizisidir (özet değeri). Doğru koda ulaşmanın veya çözmenin bir kısmı, önceki bloğun özet değerinin kullanılmasını içerir. Bunun etkisi, her geçerli bloğun, kaçınılmaz olarak önceki ve sonraki bloğa bağlı olan bir özet değerine sahip olmasıdır. Başka bir deyişle, bloklar birbirine zincirleme bağlanır. Tek bir bloğun değiştirilmeye çalışılması, tüm zincirin matematiksel mantığını bozar.
Matematiksel bulmacaya dönecek olursak, bu mekanizma aynı zamanda kötü aktörler için caydırıcı bir işlev görür. Bulmacayı çözmek o kadar maliyetlidir ki, bu noktada basitçe kurallara göre oynamak daha mantıklıdır. Neden? Çünkü bulmacanın başarılı bir şekilde çözülmesi karşılığında bir ödül verilir. Bir madenci, zincire meşru bir blok eklediğinde, belirli bir miktar BTC ödeme alır. Ek olarak, kullanıcılar paralarını her hareket ettirdiklerinde işlem ücreti olarak değişen miktarlar da öderler. Ödenen ücret ne kadar yüksekse, daha fazla madenci bu işlemlere öncelik verir, bunları doğrular ve blokzincire ekleme yapar.
Bitcoin’in Diğer Faydaları
Deflasyonist Para Birimi
Sistem, toplamda maksimum 21 milyon Bitcoin çıkarılmasına izin verecek şekilde tasarlanmıştır. Bu, Bitcoin’i deflasyonist bir para birimi yapmaktadır. Başka bir deyişle, bir merkez bankasının daha fazla para basma kararı nedeniyle Bitcoin’in değerinde bir düşüş olmaz. Madenciler bir gün artık sistem tarafından ödüllendirilmeyecek olsalar da, kullanıcılardan aldıkları işlem ücretleri ile çalışmalarını sürdürmeleri için yine de teşvik edilecekler.
Daha Düşük Maliyetler ve Daha Kısa Bekleme Süreleri
Daha önce tanımladığımız merkezî olmayan özellik aynı zamanda daha düşük maliyet ve daha kısa bekleme süresi anlamına gelmektedir. Geleneksel finans dünyasında, sadece aracılara fonlarımızı iyi niyetle kullanmaları için körü körüne güvenmekle kalmayıp, aynı zamanda bu işi yapmaları için onlara para da vermek zorundayız. Bu ücretler, madencilere ödenen ücretlere göre çok daha yüksektir. Dahası, paranın küresel olarak hareket edebilmesi için, birçok kurum ve süreçten geçmesi gerekir bu da genellikle daha uzun bekleme sürelerine yol açar. Bitcoin’de ise gönderdiğiniz her para doğrudan alıcınıza gider.
Anonimlik
İlk başta biraz mantıksız olan bir başka fayda, anonimliktir. Görüldüğü gibi, blokzincir veya işlemlerin kaydı tamamen genele açık ve herkesin görebileceği şekilde kolayca erişilebilir olsa da, işleme dâhil herhangi birinin kimliği açık değildir. Bahsettiğimiz gibi, işlemler kullanıcı adları gibi çalışan ancak gerçek yasal adlara bağlı olmayan benzersiz imzalara bağlı olarak gerçekleşir. Bu, özellikle giderek daha fazla hükümet gözetimine maruz kalan bir dünyada gizliliğinizi korumaya yardımcı olur.
Bitcoin’in fiyatını neler etkiler?
Merkezî olmayan bir para birimi olan Bitcoin, geleneksel para birimlerini etkileyen birçok ekonomik ve politik kaygıdan muaftır. Ancak hala gelişme çağında olan bir pazar olarak, tamamen kripto para birimine özgü birçok belirsizlik vardır.
Aşağıdaki faktörlerden herhangi biri Bitcoin’in fiyatı üzerinde ani ve önemli bir etkiye sahip olabilir.
- Bitcoin arzı
- BTC Toplam Piyasa Değeri
- Entegrasyon
- Sektörün benimsenmesi
- Önemli olaylar
Bitcoin alım-satım stratejileri
Günlük alım-satım
Günlük alım satım yapanlar beklenen kısa vadeli hareketlere göre bir pozisyon alır ve işlemi günün sonunda kapatır.
Dalgalı alım-satım
Dalgalı alım-satım yapanlar eğilimleri oluştukları anda yakalarlar ve eğilim seyrini tamamlayana veya tersine dönme belirtileri gösterene kadar pozisyonda kalırlar.
Anlık alım satım
Anlık kripto para alım-satımı yapanlar küçük fiyat hareketlerinde sık sık gün içi alım-satım yaparlar.
Otomatik alım-satım
Alım-Satım Robotları sizin adınıza değişen piyasa koşullarına tepki vermek için alım-satım süreçlerinizi otomatikleştirir.
Bitcoin Nasıl Alınıp Satılır?
Bitcoin, Phemex gibi kripto para borsası platformlarında alınıp satılabilir. Phemex hem kripto para borsası hem de kripto vadeli işlem imkanı sunar. Phemex’te alım-satıma başlama süreci basittir:
Bir kripto borsasına kaydolun
Phemex’e kaydolmak çok kolaydır. Bir e-posta ve güçlü bir parola gibi minimum düzeyde bilgi gerektirir. Müşteri Tanıma Süreci (KYC) doğrulaması gerektirmez ve çok basit bir kayıt prosedürü vardır. Phemex web sitesinde “Kaydol” butonuna basın. Bilgilerinizi doldurun ve Devam butonunu tıklayın. Verilen e-posta adresine bir doğrulama kodu gönderilir, e-postanızı açın 6 basamaklı kodu kopyalayın ve sonraki sayfaya yapıştırın. Yaşasın! Phemex’e kaydolmak bu kadar basit.
Bir alım-satım planı oluşturun
Alım-satım planı, ortaya konan para yüksek olsa bile objektif kararlar almanıza yardımcı olabilir, böylece alım satımları çok uzun süre açık bırakmaz veya çok erken kapatmazsınız. Alım-satıma başlamadan önce, kripto para biriminin fiyatı için sırada ne olduğunu en iyi şekilde anlamak için Bitcoin konusundaki son gelişmelerden haberdar olduğunuzdan emin olmanız gerekir.
Para Yatırma
E-postanızı Phemex üzerinde başarıyla doğruladıktan sonra hesabınıza para yatırın. Bitcoin yatırmak için, ekranınızın sağ üst köşesine gidin ve “Varlıklar” butonuna basın, açılır menüden Yatır seçeneğine tıkladığınızda bir sonraki sayfaya yönlendirilirsiniz. Oradan Bitcoin adresini kopyalayabilir ve paranızı hemen bu adrese gönderebilirsiniz.
Alım-satım yapmaya başlamak için Bitcoin’i doğrudan herhangi bir dijital cüzdandan Phemex hesabınıza aktarabilirsiniz.
Ayrıca doğrudan kredi kartı, banka kartı, Applepay ve diğer banka hesaplarını kullanarak Kripto Al sayfası üzerinden anında Bitcoin alabilirsiniz.
Bitcoin Alım-Satımına Başlayın
Bitcoin alım-satımı son derece kolay çünkü Phemex, kullanıcıları için kullanımı kolay bir arayüz sağlamaktadır. Ekranınızın “Sol Üst Köşesine” gidin ve “Al-Sat” butonunu tıklayın.
İşte bu kadar! Bitcoin alım-satımı yapmaya ve alış/satış üzerinden kâr etmeye hazırsınız.
Bitcoin Alım-Satımına Başlayın
Önemli Çıkarımlar
Özetlemek gerekirse, Bitcoin size anonimlik, merkeziyetsizlik, güvenlik, hız, tasarruf ve yerleşik bir anti-enflasyon mekanizması sunan yeni bir para birimi türüdür. Yalnızca bir bilgisayardaki kod satırlarıyla temsil edilmesine rağmen, sistem o kadar ustaca tasarlanmıştır ki, giderek daha fazla insan ona güveniyor ve bu nedenle önemli bir değer kazanıyor. Ona güç veren blokzinciri teknolojisi, katılımcıların sistemi sürdürmek ve güvence altına almak için ödüllendirildiği kendi kendini idame ettiren bir ortam oluşturmaktadır. Ne kadar güvenli olursa, o kadar çok insan katılır ve sonunda herkesin yararlandığı daha fazla fayda ortaya çıkar.