Borç verme konsepti yeni bir şey olmasa da dijital finans dünyasında uygulanması henüz net bir şekilde tanımlanmamıştır. Aave (AAVE) gibi projeler bu tanımın yaratılmasına yardım etmeyi amaçlamaktadırlar ve özünde bu durum, platformun erken ve süregelen başarısına katkıda bulunmuştur. Platformun yerel kripto parası olan AAVE coin, 2.2 milyar ‘lık piyasa değeriyle token başına 163.52$’dan işlem görmektedir. Dolaşımdaki AAVE coin sayısı 13,5 milyonun biraz üzerindedir. Ancak Aave tam olarak nedir ve kendini diğer kripto paralardan nasıl ayırmaktadır?
Aave Nedir?
Aave, özünde banka veya devlet gibi herhangi bir yönetici organa dayanmayan merkeziyetsiz finans (DeFi) borç verme sistemidir. Ethereum blockchain ağına kurulmuş olan Aave, hızlı bir şekilde kripto para yatırımcıları için önde gelen DeFi platformu olarak tanınmıştır.
Aave esasen Ethereum’a dayanan uçtan-uca borç verme platformu olan ETHLend olarak başlamıştır. Platform kurulduktan sonra ETHLend, Londra-merkezli ana şirketi olarak Aave’yi kurmuştur. Aave, Fincede “hayalet” anlamına gelmektedir.
2020’nin başlarında ETHLend kapılarını kapatmış ve Aave, merkeziyetsiz likiditeye sahip bir açık-kaynak borç verme platformu olan Aave Protokolü olarak faaliyete geçmiştir.
Aave, bu yazının yazıldığı tarihte DeFi’de kilitlenen toplam değerin %13’ünü kendinde tutarak ilk beş DeFi protokolü arasında yer almaktadır. Ağustos 2020’de kilitlenmiş ETH açısından en değerli DeFi ünvanını MakerDAO’dan alan ikinci DeFi projesi olmuştur.
Yenilikçi, gelişen özellikleri ve yeni yükseltmeleriyle Aave sadece bu başarıyla bile oyunun en tepesinde kalabileceğini göstermiştir.
Aave Para Piyasası mı?
Aave’nin Ocak 2020’de faaliyete geçen temel özelliği, kullanıcılarının kripto para borcu almalarına ve vermelerine olanak veren merkeziyetsiz para piyasalarıdır. Bunlar, likidite havuzu prensiplerine bağlı olarak faaliyet göstermektedir.
Borç veren ile alanı eşleştirmek yerine, borç verenler, Aave’nin likidite havuzlarına fon yatırarak, borç alacaklar için devamlı mevcut fon arzı sağlarlar. Havuzlar, fonların bir bölümünü rezervde tutacak şekilde tasarlanmışlardır. Bu, borç verenlerin her zaman için fonlarını çekebilmelerini sağlar ve volatiliteye karşı önlem işlevi görür. Şu an için Aave’de Ethereum token çeşitlerini ve sabit coinleri kapsayan 22 piyasa bulunmaktadır.
Borç alanlar için faiz oranları, havuzdaki varlık seviyesine göre artan bir algoritmaya göre belirlenmektedir. Bu model, varlık rezervlerinin azalması halinde, borç verenleri daha fazla faiz kazanacak şekilde daha fazla yatırım yapmaya teşvik etmektedir.
Protokol, kripto volatilitesine önlem olarak borç alanların kredilerini fazla teminatlandırmasını gerektirmektedir.
Aave protokolüne fon yatıran herhangi bir kişi, yatırımlarının değerini temsil eden aTokens alır. Bunlar, faiz getiren ve değer altında yatan dijital varlığa 1:1 olarak sabitlenmiş tokenlardır. Bazı diğer protokoller de aTokens’ları desteklemektedir. Örnek olarak, Yearn Finance Eylül 2020’de kullanıcıların likidite havuzuna aTokens yatırarak, Aave yoluyla elde ettikleri faizin yanında işlem ücretleri kazanmalarına olanak veren otomatik piyasa yapıcıyı faaliyete geçirmiştir.
AAVE’yi Önde Gelen DeFi Projelerinden Biri Yapan Şey Nedir?
Aave’yi diğer DeFi platformlarından ayıran temel konseptler arasında aşağıdakiler bulunmaktadır:
1. Aave’nin Borç Verme ve Havuzlanmış likiditesi
Kullanıcılar Aave’den borç almak yerine, platformdaki diğer kullanıcılardan borç alırlar. Borç veren bu kullanıcıların her biri, uygun gördükleri kadar borç vermek üzere, kollektif havuzlara fon yatırmayı kabul ederler. Sonrasında borç alanlar, seçilen havuzdan fonları alırlar ve borç, havuza fon katkısı yapan borç verenler arasında paylaştırılır. Sonrasında borç veren bu kişiler, her biri krediye sağladığı katkı miktarına bağlı olarak kazanmaya başlarlar — bu sürece kripto para terimleri olarak genelde yield farming denmektedir.
2. Aave’nin Flash kredileri
Flash krediler, teminatlandırılmamış bir kredi türüdür, yani alıcının, borç verme eylemini güvence altına almak için fon koymasını gerektirmez. Kripto paralarda bu krediler, temsil ettikleri kredinin belli önceden-tanımlanmış koşullarını tatbik ettiren otomatik programlar olan akıllı sözleşmeler tarafından yerine getirilmektedir.
Esasen Aave, flash kredileri pazarlayan ilk projelerden biridir. Flash krediler, kullanıcıların herhangi bir teminat göstermeden fon almalarına olanak verip, borcun alındığı Ethereum işlemi içerisinde kredinin geri ödenmesini gerektiren akıllı sözleşmelerce yönetildiğinden, kredi hiçbir zaman kullanıcının hesap bakiyelerinde güncellenmemektedir. Akıllı sözleşme, kredinin Ethereum bloğu onaylanmadan önce geri ödenmemesi halinde kredi işlemi başarısız olacak şekilde programlanmıştır. Dolayısıyla, kredi çok kısa bir süre var olacaktır.
Flash krediler (Kaynak: Finematics)
Kredinin belli bir tarihte ödenmesi gerekmektedir ve bu tarihte ödenmemesi halinde borç alan belli yaptırımlara konu olacak ise, akıllı sözleşme bu yaptırımların tatbik edilmesine yardımcı olabilmektedir. Flash krediler, borç alımını ve ödemesini bir işlemde birleştirebilir ve birkaç ağda neredeyse anında gerçekleştirilebilir. Ancak Aave, kesinlikle bu alandaki en büyük ağdır ve Aralık 2021 itibariyle 5 milyar $ krediyi kendi başına gerçekleştirmiştir.
DeFi traderları flash kredileri çeşitli amaçlar için kullanmaktadır. Arbitrajcılar farklı borsalardaki fiyar farklılıklarından avantaj sağlamakta veya teminat değişimlerine girmektedirler.
3. Aave’nin Yerel Tokenı
Aave, AAVE adı verilen kendi yerel veya gömülü kripto para tokenını kullanmaktadır. Bir sonraki bölümde bu, daha detaylı olarak incelenecektir.
AAVE Kripto Nedir?
AAVE token, önceden ETHLend markasından kalan onaylayıcı LEND’i kullanmaktaydı. Bu token 2020’de AAVE olarak değiştirilmiştir. LEND sahipleri 100:1 orandan tokenlarını AAVE’ye değiştirmişlerdir.
AAVE tokenın Aave platformunda iki rolü bulunmaktadır:
- Yönetim: AAVE sahiplerinin, Aave sisteminde Aave Geliştirme Teklifleri (veya AIP’ler) adı verilen herhangi bir değişiklikte oy kullanma hakkı bulunmaktadır.
- Borsa: AAVE, Aave platformunda kullanıldığında, sahiplerine işlem ücretlerinde indirimler sunmaktadır. Bu, Aave işlemleri yapmanın daha iyi veya daha az maliyetli bir yolu anlamına gelmektedir.
AAVE deflasyonist bir tokendır, yani platformda toplanan AAVE ücretlerinin neredeyse %80’i özel anahtarı olmayan bir cüzdana gönderilmekte, böylelikle sonsuza dek kaybolmaktadırlar. Anti-enflasyonun bir türü olarak bu şekilde token arzı düşürülerek, dolaşımda kalan tokenların değeri artırılmaktadır. Bu token kaldırma sürecine kripto para terminolojisinde token yakma denmektedir.
Aave’ye adını veren token olan AAVE’nin görseli (kaynak: CryptoBriefing)
AAVE, en iyi performans gösteren DeFi tokenları arasındadır. Şu anda piyasa kapitalizasyonu açısından sadece Wrapped BTC ve Uniswap’ın UNI tokenının arkasındadır.
Aave aslında AAVE’ye ilave olarak ikinci bir token çıkarmıştır, ancak bu, kullanım açısından çok daha az yönlüdür. Bu ikincil tokenlar, borç verenlerin hala geri ödenmemiş kredilerden faiz elde etmelerine olanak vermek üzere verilen aTokens’ler olarak bilinmektedir.
Aavegotchi – DeFi’ın Değiştirilemeyen Tokenlarla (NFT’lerle) Birleşimi
Aave kampından ortaya çıkan en yeni geliştirmelerden biri Aavegotchi’dir. Aavegotchiler, pikselleştirilmiş hayaletlerle temsil edilen ERC-721 non-fungible tokenlardır (NFT). Cryptokitties gibi bunların değerleri de nadirliklerine bağlıdır ve en nadir Aavegotchi en yüksek değere sahiptir.
Her Aavegotchi, escrow’da aTokens tutan bir Ethereum adresine sahiptir. Bu, kullanıcıların Aavegotchileri tutarak faiz kazanabilecekleri anlamına gelmektedir. Uygulama, koleksiyon unsurunu tanıtarak verimli şekilde DeFi’ı oyunlaştırmaktadır.
Bu yazının yazıldığı tarihte Aavegotchiler hala çok yeni bir konsepttir. Ocak 2021’de proje Ethereum’daki hız ve yoğunluktan doğan yüksek ücretler nedeniyle Ethereum’dan layer two Matic Ağı’na geçeceğini onaylamıştır.
DeFi ile NFT’lerin yakınlaşmalarını izlemek ilginç olacaktır. Bu durum gelecekteki projelerin bunu tekrarlaması ve daha da ileriye götürmesi için zemin hazırlayacaktır.
AAVE Coin Fiyat Analizi
Piyasaya sürülmesinin ardından AAVE coin fiyatı meteorik (yine de belki de biraz gecikmeli olsa da) bir yükselme yaşamıştır. LEND 5 Ekim, 2020’de ilk kez AAVE coine dönüştürüldüğünde, token başına 53.20$’dan işlem görmekteydi. 2020’nin Kasım ve Aralık aylarında bu seviyelerinde sabit sabit kalmış ve her ne kadar fiyat sürekli olarak ufak artışlar gösterse de, en azından 2020 Aralık’ının sonlarına kadar hiçbir zaman 70$’ı geçmemiştir. Ancak Ocak 2021 itibariyle durum hızla değişmeye başlamıştır.
2020’nin sonlarından 2021’in başlarına AAVE coin fiyatı (kaynak: CoinMarketCap)
2021’in Ocak ayında AAVE coin fiyatı büyük bir yükselişe geçti. Tüketicilerinin güvenini kazanan ve kullanması kolay bir platform sunan AAVE coinin fiyatı 90$’ın biraz altından 300$’ın biraz üstüne yükseldi ve trend burada da durmadı. Piyasadaki (DeFi borç verme piyasası) yerini sağlamlaştıran Aave kripto parasının fiyatı dik yükselişine devam etti. 5 Mayıs 2021 itibariyle AAVE coin, tüm zamanların en yüksek fiyatı olan 632.27$’a yükselmişti.
AAVE coin fiyatı o zamana kadar ve sonrasında bu yüksekliklere hiç ulaşamadı. 25 Haziran 2021 itibariyle AAVE coinin fiyatı 186.97$’a kadar düştü. Nitekim bu sayı, aynı yılın Ocak ayındaki ilk yükselişinden beri en düşük seviyesiydi. Bunun Aave’nin ürününün en üst pazarlanabilirliğe ulaşmış olmasından mı yoksa endüstrideki rakiplerinin yükselişinden kaynaklanmış olduğunu tahmin etmek oldukça çetrefillidir. Ancak AAVE coinin fiyatı kısa süre sonrasında tekrar stabilleşmiş ve Aralık 2021’e dek 300$ seviyelerinde kalmayı başarmıştır. Sonrasında gelen mini-kripto para çöküşü piyasadaki neredeyse her altcoin’i etkilemiş ve AAVE coin de bundan etkilenmiştir.
AAVE coin bütün fiyat geçmişi (kaynak: CoinMarketCap)
22 Ocak 2022 itibariyle AAVE coin fiyatı 146.42$’a kadar düşmüştür. Her ne kadar bu endişe verici gibi görünse de, aslında görece küçük bir aşağı yönlü trendi temsil ettiğini anlamak önemlidir. 2021’in sonlarından 2022’nin başlarına kadar bir çok altcoin düşük performans göstermiştir ve AAVE coin hala rakiplerinin birçoğundan çok daha iyi durumdadır.
AAVE Coin Nasıl Kullanılabilir?
AAVE coin, pratikte çok az veya hiç kullanımı olmayan birçok DeFi tokenının aksine çokça kullanım alanınına sahiptir. Bunun nedeni Aave’nın kullanıcı tabanının şimdiden büyük olması ve her geçen gün büyümeye devam etmesidir. AAVE, özellikle Aave platformunda kullanım için tasarlanmıştır ve sahiplerine çeşitli avantajlar sağlar:
- İndirimli işlem ücretler: AAVE coin sahipleri, Aave platformunu kullanırlarken işlem ücretlerinde indirimler almaktadırlar.
- Masrafsız krediler: AAVE coin sahipleri herhangi bir ücret ödemeden küçük/orta ölçekli kredilere erişim sağlayabilmektedirler.
- Faizle borç verme: Sadece AAVE coin sahibi olmak bile kullanıcıların Aave platformuna tam erişim sağlamasına olanak verir, yani AAVE coin sahipleri AAVE coinlerini borç verebilir. Dolayısıyla kullanıcılar faizden pasif gelir kazanabilirler.
- Teminat indirimleri: İhtiyaçları olması halinde kredi alırken teminat olarak AAVE coin sunan kullanıcılar ilave indirimler alabilmektedirler.
- Kredi artışı: AAVE coin sahipleri normalde izin verilenden daha yüksek miktarlarda krediler alabilirler, yani platformdaki AAVE coin sahibi olmayan kullanıcılardan daha çok kredi alabilmektedirler.
Tüm bunlara ilave olarak profesyonel traderlar AAVE coin fiyatını speküle edebilirler. Bu, AAVE coini düşük fiyattan alarak ileri bir tarihte daha yüksek fiyattan satmalarına olanak vermektedir. Ancak kısa-dönem traderların AAVE coin satarken kripto para vergileri ödemeleri gerektiğini not etmekte fayda olabilir.
Aave’nin Arkasında Kim Var?
Aave, Helsinki Üniversitesi’nde hukuk okurken fintech ve özellikle Ethereum ile ilgilenmeye başlayan deneyimli programcı Stani Kulechov tarafından kurulmuştur. Ethereum (ETH) için olan borç verme uygulamalarının eksikliğini tespit eden Kulechov, Eylül 2017’de ETHlend platformunu faaliyete geçirmiştir. Bir sonraki senenin Eylül’ünde şirket kendini Fince’de “hayalet” anlamına gelen (aynı zamanda şirketin hayalet logosu) Aave olarak yeniden markalandırmıştır. Kulechov, Aave’nin CEO’su olarak görevine devam etmektedir.
Aave, ilk olarak 29 Kasım, 2017’de initial coin offering (ICO) yoluyla AAVE coini piyasaya sürmüştür. ICO’lar, kriptonun resmi olarak dolaşıma girmesinden önce ilgilenen girişimcilerden kripto paranın faaliyete geçmesi için para toplanmasını sağlar. Buna ek olarak ICO, şirketin hem potansiyel müşteri ilgi seviyesini hem de koyacakları token başlangıç değerini anlamalarına olanak verir. AAVE coin ICO’sunda bir milyarın üzerinde AAVE coin (sonrasında LEND adı verilmiştir) satışından 16 milyon $’ın üzerinde fon toplamıştır.
2020’de LEND tamamen yenilenmiş, AAVE adını almış ve her 100 LEND 1 AAVE coini olarak belirlenmiştir. Bunun sonucunda bir gecede 16 milyon kripto piyasadan kaldırılmış, böylelikle Aave’nin deflasyonist token ideolojisine uygun hareket edilmiştir.
AAVE üzerindeki Regülasyonlar
DeFi şu an için herhangi bir regülasyona tabi değildir. Ancak Aave, BK Finansal Yürütme Otoritesi’nden Electronic Money Institution (EMI) lisansı aldığından istisnadır. FCA şu an için DeFi aktivitelerini düzenlememektedir. Ancak aldığı lisans, Aave’nin gelecekte FCA tarafından regüle edilebilecek itibari para entegrasyonlarını tanıtmaya niyetli olduğunun bir göstergesidir.
Ağustos 2020’de Aave kurucusu ve CEO’su Stani Kulechov tarafından yapılan bir bildiride Aave protokolünün merkeziyetsiz kalmaya devam edeceği ve Aave DAO tarafından yönetileceği belirtilmiştir. Ancak Kulechov, şirketin kullanıcıları Aave ekosistemine uyumlu bir şekilde dahil etmek için lisanslar alacağını da doğrulamıştır.
Aave’nin arkasındaki şirket olan Aave Ltd’nin, gelecekteki geliştirmeler hakkında daha fazla haber sunan ayrı bir internet sitesi bulunmaktadır.
Aave’nin Geleceği Nedir?
Şu an için kripto para endüstrisinin tamamında devasa bir soru işareti asılı kalmaya devam etmektedir ve AAVE’nin geleceği hakkında analistler arasında bir fikir birliği yoktur. Bazıları kriptonun son zamanlardaki aşağı yönlü trendinin, sadece daha büyük bir fiyat düşüşünün başlangıç olduğundan emin iken, diğerleri AAVE’nin fiyatının gelecek birkaç yıl içinde çok yükseleceğini düşünmektedirler. Hatta bazıları fiyatın 2025 itibariyle 800$ veya daha yükseğe çıkacağını tahmin etmektedir. Tüm bunların gerçekleşme olasılığı olsa da, tedbirli olmak önemlidir. Herhangi bir belirsiz iş girişiminde olduğu gibi hiçbir zaman kaybetmeyi göze alabileceğinizden daha fazlasını yatırmamayı hatırlamak önemli olacaktır.
Sonuç
AAVE, alanında harika performans göstermektedir. 2021’in sonlarında gerçekleşen devasa kripto para satışında bile yükselişini devam ettirmeyi başarmıştır.
Ancak ister AAVE’yle ilgili ister ilgisiz olun platformun ortaya çıkışından itibaren güvenilir biçimde başarılı olmasını sağlayan şey yerel tokenı değil, Aave’nin iş modelidir. Aave kripto parası burada gerçekten kalacak ise ve DeFi platformları yeni bir online para birimi sistemine geçmek istemeleri halinde, fonksiyonel borç verme uygulamalarının hayata geçirilmesi kesinlikle hayati olacaktır. Aave, borsasına kullanılan birincil türlerden biri olarak dijital para birimlerini dahil ederek müşterilerinin gelecekten bir sahne görmelerini sağlayarak bunu bir dereceye kadar gerçekleştirmiştir. Belki de birçok kişinin tahmin ettiği yönde ileride kripto para piyasasının tamamen toparlanmasıyla bu şirket hakkında fazla şey duyabiliriz.
Aave’nin DeFi ekosistemine girişi, borç verme ve alma yapısını bir üst seviyeye taşımış, DeFi para piyasalarına daha fazla kapsamlılık getirmiştir. DeFi borç verme ve alma piyasasındaki acemiler, Compound gibi daha basit olan platformlarda daha rahat olabilirler. Ancak, DeFi veya genel olarak finansta daha tecrübeli kullanıcılar için Aave, daha fazla piyasa ve flash krediler ve faiz oranı değiştirme gibi çekici olabilecek özellikler sunmaktadır.
Genel olarak Aave, yenilikleriyle önde gelen DeFi projeleri arasındaki yerini sağlamlaştırmıştır ve gelecekte uzun süre var olmaya devam edeceği aşikardır.
Register to get $180 Welcome Bonus!
