SushiSwap Nedir: En Popüler DEX’lerden Biri

Özet

• SushiSwap, token işlemleri için likit piyasalar yaratmak üzere likidite havuzları ve otomatik piyasa yapıcıları kullanan bir merkeziyetsiz borsadır.
• SushiSwap, kullanıcıların daha da fazla SUSHI ödülü için SUSHI coin stake edebildikleri Sushi Bar adlı bir özellik sunmaktadır.
• SUSHI coin değeri büyük oranda SushiSwap platformunun inişli çıkışlı serüvenini takip etmiştir.

SushiSwap Nedir?

SushiSwap, token işlemleri için likit piyasalar yaratmak üzere likidite havuzları ve otomatik piyasa yapıcıları kullanan bir merkeziyetsiz borsadır. 2020 yazındaki DeFi çoşkusunun ortasında çıkmış ve DEX piyasasına “vampir saldırısı” adı verilen arsız girişi ve Şef Nomi takma adlı kurucusunun tuhaflıkları sayesinde kripto para topluluğunda fırtına yaratmıştır.

Artık Phemex’te SUSHI İşlemleri yapabilirsiniz!

Ancak başlangıçtaki kızgınlığın SushiSwap’ın popülerliği veya SUSHI coin fiyatı üzerinde pek etkisi olmamıştır. SushiSwap, yazının yazıldığı tarihte kilitli 2 milyar $’ın üzerinde varlığıyla en popüler DEX’lerden biridir.

SushiSwap Nasıl İşler? 

SushiSwap, Uniswap’a benzer çalışmaktadır. Merkezi borsa modelinde alıcılarla satıcıları eşleştiren bir emir defteri bulunmaktadır. Borsa, her zaman için emirlerin eşleşmesini sağlayacak piyasa yapıcıları kullanarak, piyasalar arasında likidite akışını sağlar.

Ancak bu model merkeziyetsiz borsalarda çalışmaz. Ethereum’un gaz ücretleri piyasa yapıcılar için işlev göremeyecek kadar pahalıdır ve yavaş blok süreleri fiyat kaymasına neden olabilmektedir.

SushiSwap’ın Likidite Havuzu

Likidite havuzları, merkeziyetsiz borsalardaki bu problemin üstesinden gelmede en sık kullanılan yol haline gelmiştir. SushiSwap’ta iki eşit dağıtılmış tokendan oluşan havuza herhangi bir kişi likidite katkısında bulunabilmektedir. Yani ETH-USDT çiftini örnek gösterecek olursak, 1000$ değerde 1 ETH katılım yapan bir likidite sağlayıcısının aynı zamanda da 1000 USDT koyması gerekecektir.

Fon yatırıldığında, protokol stake edilen miktarı temsil edecek şekilde yatırımcının cüzdanına “havuz tokenları” verir. Sonrasında yatırımcı bu havuzu kullanarak token işlemi yapan herkesin işlem ücretlerinin %0.25’inden pay almaya hak kazanır.

Bir kişi token işlemi için havuzu kullandığında, mevcut likidite emrin anında eşleştirilmesini sağlar. Bir akıllı sözleşme havuzdaki tokenların bakiyelerine göre varlığın fiyatını belirler. SushiSwap’taki fiyatlar piyasa fiyatlarından belirgin derecede farklılık gösteriyorsa, arbitrajcılar farktan kar etmek için işin içine girer ve fiyatı piyasa seviyesine geri çekerler.

Bir kişi likidite havuzundaki stakelerini çekmek istediğinde, havuz tokenlarını yakar ve orijinal tokenları kendisine iade edilir. Ancak bu noktada likidite sağlayıcıları bir miktar riske maruz kalmaktadırlar. Bir tokenın değeri diğerine oranla daha fazla değiştiyse, koyduklarından daha azını geri alabilirler. Bu, “geçici kayıp” olarak bilinir. Kayıplar kullanıcı tokenlarını çektiğinde kalıcı hale geleceğinden bu terim yanıltıcı olabilmektedir.

SushiSwap Sushi Bar

SushiSwap, kullanıcıların daha da fazla SUSHI ödülü için SUSHI coin stake edebildikleri Sushi Bar adlı bir özellik sunmaktadır. Borsadaki her işlemde %0.3 işlem ücreti kesilir ve bunun %0.25’i likidite sağlayıcılarına gider. Kalan %0.05’lik bölüm havuz tokenı olarak Sushi Bar’a gider. Her gün Sushi Bar havuz tokenları likidite edilir ve SUSHI coin almak için kullanılır. Sonrasında bu SUSHI’ler Sushi Bar’da SUSHI stake eden herkese dağıtılır.

SushiSwap Başlangıç İhtilafı

Uniswap vs. SushiSwap

Diğer çoğu merkeziyetsiz borsada olduğu SushiSwap da kendisinden önce bir numaralı DEX ünvanını elinde bulunduran Uniswap çatallanması sonucunda ortaya çıkmıştır. Ancak basit bir çatallanma yerine SushiSwap birkaç adım ileri gitmiştir. Çatallanma Uniswap’ın kendi tokenı olmadan öncesinde gerçekleşmişti. SushiSwap, Uniswap versiyon 2 protokolünün arkasındaki temel kodu aldı, yeniden düzenleyerek üstüne SushiSwap borsasına likidite sağlayan herhangi bir kişi tarafından farm edilebilen kendi tokenı SUSHI’yi ekledi. O sıralarda yield farming hala görece yeni bir konseptti, ancak büyük popülarite kazanmaktaydı. SUSHI, sahiplerine SushiSwap borsası üzerinde yönetim kararlarında oy verme hakkı vermekle kalmayıp, borsada ödenen işlem ücretlerinden pay alma hakkı da veriyordu.

Daha SushiSwap borsası faaliyete geçmeden, borsa kurucuları mevcut Uniswap likidite havuzlarını kullanarak SUSHI coine likidite sağladılar. Borsa faaliyete geçtiğinde, likidite Uniswap’tan SushiSwap’a taşındı.

SushiSwap’ın faaliyete geçiş tarzı tam anlamıyla Uniswap borsasındaki likiditeyi bitirdi. Bunun sonucunda SushiSwap’ın taktikleri “vampir saldırısı” olarak anılmaya başladı. Bu durum kripto topluluğunda çokça tartışmaya neden oldu. Ancak ilerleyen haftalarda SushiSwap kurucu ortağı Şef Nomi, SUSHI coinlerin bir bölümünü hortumlayarak ve bunları o tarihte yaklaşık 14 milyon $ değerinde 38,000 ETH’e satarak projenin manşetlere çıkmasına ve SUSHI fiyatının çökmesine sebep oldu. Daha sonralarında tokenlar iade edildi ve Twitter yoluyla bir özür yayınlandı.

Sonrasında FTX exchange kurucusu Sam Bankman-Fried tartışmaya girdi ve SushiSwap’ın kontrolünü eline aldı. O andan sonra SushiSwap’ın çoklu-imza cüzdanları hala projede kalan kurucu ortak 0xMaki dahil olmak üzere bir grup insana dağıtıldı.

SushiSwap Tahminleri: Güncel ve Gelecekteki Geliştirmeler

SushiSwap, yakın zamanda ikinci bir projeyi içeren bir dizi birleşmede Yearn Finance ile birleşmiştir. Yearn ile birleşen ekipler genelde geliştirme kaynaklarını kombine etmektedirler ve SushiSwap’ta da likidite havuzları entegre edilecektir.

SushiSwap ayrıca yakın zamanda Polkadot ekosistemine köprü parachain Moonbeam kullanılarak çapraz-zincir DEX planı ve algoritmik stablecoinlerin tanıtımını içeren kapsamlı bir 2021 yol haritası yayınlamıştır.

SUSHI Coin Performansı

SUSHI coin değeri büyük oranda SushiSwap platformunun inişli çıkışlı serüvenini takip etmiştir. Piyasaya sürüldükten hemen sonrasında devasa bir yükseliş yaşamış ve Şef Nomi’nin SUSHI coin payını satması sonrasında pump-and-dump şeması olabileceği korkularının ortasında fiyat dibe çakılmıştır.

Aralık 2020’den beri DEX’lere olan talebin artmasıyla SUSHI’nin değeri de istikrarlı biçimde artmıştır. Yearn ile birleşme haberleri ve an itibariyle yol haritası fiyatları daha da yükseğe çekecek gibi görünmektedir. SUSHI, Ocak 2021’de değerini üçe katlamıştır.

Sonuç

SushiSwap, çılgın bir serüven yaşamıştır ve görünüşe bakılırsa bu projeden birçok şey daha çıkacağı kesindir. Ancak bir uyarı yapmakta fayda vardır. Şu anda platformdaki karlar bir çok insanı yatırım yapmaya çekecek cezbediciliktedir. Bu karlar uzun vadede pek sürdürülebilir gözükmemektedir. Dahası projenin arkasındakiler çoğunlukla anonim kişilerdir. DeFi, kripto para ekosisteminin daha riskli köşelerinden biri olarak kalmaya devam etmektedir, bu yüzden her zaman için kendi araştırmanızı yapmanız faydalı olacaktır.