Blockchain ve kripto para dünyasında, ister bir arkadaşınıza Bitcoin gönderin ister Ethereum üzerinde token takası yapın, her işlem “Transaction ID”nin kısaltması olan TXID olarak adlandırılan benzersiz bir kod ile tanımlanır. Bir TXID, esasen bir kripto işlemi için parmak izi işlevi görür ve herkesin o işlemi blockchain’in halka açık defterinde doğrulamasını ve izlemesini sağlar. TXID, genellikle 64 karakterden oluşan (onaltılık formatta) harf ve rakamlardan meydana gelen uzun bir dizedir ve bir işlem gerçekleştiğinde üretilir. 2025 yılına gelindiğinde, kripto kullanımı katlanarak artarken, TXID'leri anlamak ve kullanmak hem yeni hem deneyimli kullanıcılar için hayati önem taşır. Transferleri onaylarken, ödemeleri takip ederken ya da Phemex gibi borsalardaki para yatırma/çekme sorunlarını çözerken ve daha birçok durumda TXID’ler kullanılır. Bu yazıda TXID’nin ne olduğunu ve neden önemli olduğunu açıklayacağız. Ayrıca Bitcoin ve Ethereum gibi büyük blokzincirlerde TXID'lerin nasıl oluştuğunu, TXID ile farklı zincirlerde işlemlerinizi nasıl bulup takip edebileceğinizi ve eksik/ulaşılamayan bir TXID durumunda ne yapmanız gerektiğini ele alacağız.
TXID’lerin Anlamı Nedir?
Blockchain, bloklardan oluşur; bu bloklar ise birden fazla işlemden meydana gelir. Bir kullanıcı, bir kripto işleminin blockchain üzerinde ne zaman yapıldığını öğrenmek isterse, TXID'ye ihtiyaç duyar.
Blockchain işlemleri, sansürün önlenmesi ve güvene dayalı olmayan bir sistem oluşturulması amacıyla değiştirilemezdir. Bu nedenle, TXID’ler fonların harcandığının kesin kanıtı olarak hizmet eder. Kayıtlar blockchain’e kalıcı olarak gömülür ve silinemez. Eğer Phemex gibi bir kripto para borsası kayıp bir yatırımı ya da çekimi onaylamaya ihtiyaç duyarsa, halka açık bir TXID fonların kurtarılmasına yardımcı olabilir.
Bazı kripto paralar TXID’ye sahip değildir. Bunlar, Monero ve ZCash gibi işlemleri kaydetmeyen ve ödeme verilerini/bakiyeleri gizli tutmak için tasarlanmış anonim kriptolardır. Bitcoin ve Ethereum’da ise kullanıcılar tüm işlemleri blok gezginleriyle herkese açık şekilde görebilir. Blok gezginleri blockchain üzerindeki tüm işlemleri gerçek zamanlı olarak gösterir ve kullanıcıların kripto bakiyelerini görmesini sağlar. Bitcoin için en çok kullanılan gezgin Blockchain.com, Ethereum için ise Etherscan’dir.
Bitcoin ve Ethereum’daki TXID’ler, rastgele harf ve rakam kombinasyonlarından oluşan 64 karakter içerir. TXID, benzer kodlama stiline sahip olmasına rağmen bir cüzdan adresi ile aynı değildir; yalnızca blockchain’de meydana gelen belirli bir işlemin kaydıdır.
İlk TXID Nedir?
Bitcoin üzerindeki ilk TXID kaydı 2009 yılında gerçekleşmiştir:
Bu 64 karakterlik işlem hash’i, Bitcoin’in kurucusu Satoshi Nakamoto’nun 2009 yılında bir arkadaşına test amacıyla 50 BTC gönderdiği ilk Bitcoin işlemini temsil eder. Bu TXID halen blockchain’de görülebilir. Bitcoin madenciliğine başlayan tüm madenciler, o andan bugüne her işlem kaydını içeren tüm blockchain’i indirir.
Tarihi önemi olan bir diğer işlem ID’si de meşhur 2010’daki pizza işlemidir:
Bu işlem, Bitcoin’in ilk defa bir ödeme aracı olarak kullanıldığı kayıttır; iki pizza için 10.000’den fazla BTC. O tarihte (Mayıs 2010) değeri 40 dolardı, şu anki değeri ise yaklaşık 700 milyon dolar.
Bitcoin TXID’leri Nedir?
2009’dan beri yapılan ilk işlemlerden bu yana, Bitcoin TXID’leri, hash string’i temsil eden 64 karakterli kimliklerdir. 64 karakter, her Bitcoin işleminin kullandığı bir SHA-256 şifreleme çıktısı anlamına gelir. Bu şifreleme yöntemi, ABD Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA) tarafından 2001’de icat edilen ve kodlanan “SHA-2” adı verilen kriptografik hash fonksiyonlarına dayanır.
64 karakterlik çıktı, aslında orijinal hash değerinden daha küçüktür. SHA-2 kurallarına göre, 256 bit uzunluğunda bir kriptografik hash, 64 karakterlik bir çıktıya dönüştürülebilir. Ancak, bütün Bitcoin verileri iki kez hash edilir.
Diyelim ki 256 bitlik bir bayt dizisiyle başladık. Bu baytlar, SHA-256 ile iki kez hash edildiğinde aşağıdaki 64 karakterli çıktıyı üretir:
4A5E1E4BAAB89F3A32518A88C31BC87F618F76673E2CC77AB2127B7AFDEDA33B
Orijinal hash değerleri rastgele değildir; hepsi işlem hakkında belirli detayları belirtir. İlk 8 karakter Bitcoin sürümünü, ardından 4 karakter flag’i, sonra 2 karakter işlem adedini, vs. belirtir. Sonunda ise tek bir işlem ID’si ortaya çıkar.
Kullanıcılar standart işlem hash’ini değiştirip Bitcoin akıllı sözleşmeleri gibi zaman kilidi ya da çoklu imzalı işlemler eklemek isterse, ek ücret ödeyerek bunu yapabilir.
Tüm büyük blokzincirlerinde benzer veya aynı hashleme teknikleri kullanılmaktadır. Ethereum, Bitcoin’le aynı şifreleme biçimini kullanır ve tüm Ethereum işlem kimlikleri de 64 karakterlidir; çünkü SHA-256 şifrelemesi kullanılır.
Hash, ayrıca çözülebilir kişisel bir mesaj da içerebilir. Kullanıcılar, işlemlerine aşağıdaki komutu ekleyebilir:
OP_RETURN {İstediğiniz 80 baytlık veri}
Bitcoin genesis bloğunda, Satoshi Nakamoto şu mesajı şifreleyerek kaydetmiştir: “The Times 03/Jan/2009 Chancellor on brink of second bailout for banks” – bu, kriptoparaların merkezi finansal kuruluşlara karşı oluşturulmasının gerekçesi olarak yer alır.
Bu mesaj şu 64 karakterlik hashe (TXID) gömülmüştür:
0e3e2357e806b6cdb1f70b54c3a3a17b6714ee1f0e68bebb44a74b1efd512098
Ethereum TXID’leri Nedir?
Ethereum TXID’leri, Bitcoin’dekiyle aynı şekilde 64 karakterden oluşur. Ethereum’daki her işlem bir işlem ücreti taşır ve bu ücret madencilere veya ETH 2.0’da staker’lara aktarılır. Ethereum, zincir üzerinde değer aktarmak için “gas ücreti” kullanır.
Etherscan, Ethereum blockchain üzerinde gerçekleştirilen her işlem ve akıllı sözleşmeyi ayrıntılı şekilde gösterir. Tıkladığınız veya aradığınız her blok için o blokta gerçekleşen işlem listesini görebilirsiniz.
Her Ethereum işleminin benzersiz bir işlem kimliği (hash kodu) vardır. İşlem hash’i şu ayrıntıları içerir:
-
Alıcı adresi: Ethereum veya token’ı alan adres.
-
Tutar: Alınan Ethereum veya token miktarı. “wei” olarak ifade edilir ve ETH’nin küçük bir birimidir.
Kripto İşlem Kimliği (TXID) Nasıl Bulunur ve Takip Edilir?
TXID’nin mantığını anlamak, işlemleri izlemek için gereklidir. TXID’yi bulmak ve kullanmak için şunları yapabilirsiniz:
TXID Bulma:
-
Cüzdanınızdan: Çoğu cüzdan, bir işlem gönderdikten sonra TXID’yi gösterir. Örneğin MetaMask’te, işlemden sonra Hareketler (Activity) sekmesinde görebilirsiniz.
-
Kripto Borsalarında: Kripto çektiyseniz, Phemex gibi borsalar TXID’yi çekim geçmişinde gösterir (Varlıklar -> Çekim Geçmişi).
-
Blok Gezgini: TXID’niz yoksa, adres ya da tutar ile Etherscan gibi gezginlerde arama yapabilirsiniz.
-
Çoklu Zincir Gezgini: blockchair.com gibi arayüzlerde adres veya TXID girerek birden fazla blokzincirde arama yapılabilir; ancak detaylı bilgi için ilgili zincirin gezginini kullanmak daha iyidir.
Bir İşlemi Takip Etmek:
-
Doğru Gezgini Belirleyin: İşlemin bulunduğu blokzincir için uygun blok gezgini kullanın (ör. Ethereum için Etherscan).
-
TXID’yi Girin: TXID’yi arama çubuğuna yapıştırın ve işlem detaylarını görüntüleyin.
-
Detayları Yorumlayın: Şunlara bakın:
-
Durum: Onaylanmadı/Beklemede ya da Onaylandı/Başarılı.
-
Onay Sayısı: Üzerine eklenen blok/sayısı.
-
Zaman Damgası: Hangi tarihte işlem madenciliği yapıldı.
-
Gönderici/Alıcı Adresi: Gönderen ve alan adresler.
-
Tutar: Gönderilen toplam ve varsa çıktılar.
-
İşlem Ücreti: İşlem için ödenen komisyon.
-
Blok Yüksekliği: Hangi blokta yer aldığı.
-
TXID (Hash): Aradığınız hash değeri.
-
-
İşlemin Durumunu İzleme: Onaylanmadıysa, güncellemeleri takip edin ve onay almasını bekleyin.
Eksik TXID ya da İşleminizi Bulamıyorsanız Ne Yapmalı?
Kripto kullanıcılarının sıkça karşılaştığı bir sorun da “kayıp işlem”dir: Bir para yatırma, çekme ya da cüzdanlar arası transfer hesaba yansımamış olabilir. TXID kullanarak şu şekilde çözümleyebilirsiniz:
Senaryo 1: TXID olmadan borsadan çekim yapıyorsunuz.
Eğer çekimden sonra TXID oluşmadıysa, borsa işlemi henüz gerçekleştirmemiş olabilir (sıcak cüzdanda yeterli bakiye yoksa ya da ağda tıkanıklık varsa). Detaylarınızı (kripto türü, miktar, adres, zaman) borsa destek ekibine ileterek durum kontrolü yapabilirsiniz.
Senaryo 2: TXID var fakat alıcı hesabında işlem gözükmüyor.
Bunun nedenleri şunlar olabilir:
-
İşlem daha onaylanmamış olabilir.
-
İşlem beklenen ağdan farklı bir ağda oluşturulmuş olabilir.
-
Yatırma adresi yanlış girilmiş olabilir.
Çoklu zincir varlıklarında ağ sorunları için, TXID’yi doğru zincirde kontrol edin. Eğer yanlış zincirdeyse, kurtarmak karmaşık olabilir, bazı borsalar yardımcı olabilir. Onaysız işlemler için bekleyin veya komisyon artırımı uygulayın.
Senaryo 3: TXID zincirde onaylı ama cüzdan/borsa tarafından tanınmıyor.
Kişisel cüzdanlarınızda. cüzdanınızın güncel olduğundan emin olun veya tekrar tarama (rescan) yapın. Borsalarda ise TXID’yi destek ekibine iletip manuel olarak yüklenmesini isteyebilirsiniz.
Senaryo 4: TXID kayboldu.
Cüzdanınızın işlem geçmişini kontrol edin veya blok gezginiyle adresinizi aratın. Borsadan gönderildiyse e-postanızı kontrol edin ya da destekle iletişime geçin.
Senaryo 5: İşlem başarısız oldu.
Eğer bir TXID’de “Failed/Başarısız” yazıyorsa, muhtemelen fonlarınız hareket etmedi; genellikle bakiyeniz size geri dönecektir. Başarısız yatırma için işlemi tekrar göndermelisiniz, çekimde ise tutar platform tarafından iade edilebilir.
TXID’ler İçin Blok Gezgini Nedir?
Bitcoin ve Ethereum, TXID’lerini blok gezgininden izleyebileceğiniz tek blokzincirler değildir. Diğer önde gelen L1 (layer one) zincirlerin de kendi blok gezginleri vardır, örneğin:
-
Solana (SOL): Solana Explorer
-
Cardano (ADA): Cardano Blockchain Explorer
-
Polkadot (DOT): Polkascan
-
Dogecoin (DOGE): DogeChain
-
Avalanche (AVAX): Avalanche Explorer
Phemex’ten aldığınız işlemin TXID’sini bu gezginlerden birinin arama çubuğuna yapıştırdığınızda yatırma/çekme işleminizin ayrıntılarını görebilirsiniz.
TXID’ler Blokzincirlere Nasıl Fayda Sağlar?
Blokzincir üzerinde harcama yapıldığını ispatlamanın yanı sıra, TXID’ler zincirin tarihindeki her işlem hakkında değerli bilgiler taşır. Bu 64 karakterlik hash’ler, gelecekte blok oluşumu/madenciliği için aktarılan verilerin bütünlüğünü doğrulamak için kullanılabilir.
Bir blockchainin temel amacı, ödemeler için değiştirilemez ve güven temeline dayanmayan bir kayıt defteri (ledger) oluşturmaktır. Değiştirilemez (immutable) demek, kurcalanamaz ve/veya geri alınamaz demektir. Kullanıcı bir işlemi çift şifrelemeyle kaydederse, blockchain sürdüğü müddetçe değişmez olan belirli bir hash/TXID elde eder. Bu, sansüre karşı koruma sağlar ve güven unsurunu ortadan kaldırır; insanlar paralarını banka gibi çalınabilecek ya da dondurulabilecek merkezi otoriteler yerine özgürce harcayabilir. Ayrıca TXID’ler/hassh’ler yukarıda belirtilen blok gezginlerinde 10 yıl sonra bile aratılabilir.
Phemex TXID Kullanıyor mu?
Phemex’teki her para çekme ve yatırma işlemi için bir işlem kimliği (TXID) oluşturulur; bunu varlık geçmişinizde bulabilirsiniz. Hesabınızın “Varlıklar” bölümüne gidip “Çekim” sekmesine tıkladığınızda “Son Geçmiş” kısmından önceki çekimlere ait tüm TXID’leri görebilirsiniz.
Bitcoin, Ethereum veya diğer önemli kripto token’ları çektiğinizde, işlem blok gezginlerinde yayınlanır ve yeni cüzdanınıza nasıl ulaştığını görebilirsiniz. Tüm işlemlerin bakiyeye yansıması için belli sayıda onay (confirmation) gerekir. Bitcoin için minimum 3, Ethereum içinse 50 onay gerekmektedir.
Yanlış adrese gönderilen fonların kurtarılması imkansızdır, ancak kendi adresinize kripto yatırıp bakiyenize geçmediğinde sizi kurtaracak şey TXID’dir. Blok gezgininde ilgili TXID’yi arayın; eğer hesabınızdaki yatırma adresiyle eşleşiyorsa, Phemex yatırdığınız tutarı bakiyenize yükler.
Kullanıcılar İçin TXID Bilmenin Faydaları
2025’te bir kripto kullanıcısı olarak TXID’ler “teknik bir detaydan” daha fazlası, neden önemli olsun? Çünkü işlemleri bağımsız şekilde doğrulayıp sorun giderme imkanı sağlar, üçüncü taraflara tamamen bağımlı kalmanızı önler. Son birkaç fayda:
-
Şeffaflık & Güven: Blockchainde slogan “güvenme, doğrula”dır. TXID, bir ödemenin gerçekten yapılıp onaylandığını doğrulamanıza olanak tanır. Biri “Sana para gönderdim” dediğinde sözlerine güvenmek yerine TXID isteyin ve kendiniz görün.
-
Sorun Çözme: Kayıp fon, yanlış ağ gibi pek çok yaygın problemi destek ekibinden hızlı şekilde TXID ve işlem detaylarını kontrol ederek çözebilirsiniz.
-
Eğitim: TXID’leri takip etmek, blockchain’in nasıl çalıştığını öğrenmenizi sağlar; bu da sizi daha bilinçli bir yatırımcı veya trader yapar. Örneğin, Ethereum’da basit bir Uniswap takasının Etherscan üzerindeki TXID ile birçok token transferine ve kontrat çağrısına yol açtığını izlemek DeFi iç işleyişine dair fikir verebilir.
-
Güvenlik Bilinci: TXID’lerinizi takip ederek cüzdanınız tehlikeye girdiyse (tanımadığınız TXID’ler görüyorsanız) şüpheli aktiviteleri fark edebilirsiniz. Erken tespit bazen yardımcı olabilir (fonlar genellikle çıktıktan sonra geri alınması zordur, ama ne olduğunu bilirsiniz).
-
Geçmiş Kaydı: Anlamlı işlemlerin (ör. ilk defa bir tam BTC aldığınızda ya da bir NFT bastığınızda) TXID’lerini kaydedebilir ya da yer imlerine ekleyebilirsiniz. Bunlar, her zaman dönüp bakabileceğiniz dijital birer tarih parçası olur.
Sonuç olarak, TXID’ler (Transaction ID’ler), blockchain işlemlerinin nasıl düzenlenip doğrulandığının temelidir. İnsanlar için anlaşılabilir işlem kayıtlarıyla blockchain’in blokça tutulan kayıt yöntemi arasında köprü oluştururlar. Kripto dünya çapında daha çok zincirde ve daha karmaşık hale geldikçe, TXID bulabilme, okuyup yorumlayabilme yeteneği dijital varlıklarla etkileşim için gerekli bir beceri olmaya devam edecektir.
Sonuç
Bitcoin gibi köklü kriptolardan memecoin’lara kadar çoğu kripto, her işlemi tanımlamak için 64 benzersiz karakterden oluşan bir ID kullanır. Blockchain’in parçası olan bu işlemler asla silinemez ve işlem ID’leri, blockchain var olduğu sürece kayıtlı kalır. Birçok blokzincirin kendi blok gezgini/araçları bulunur; burada tüm işlem ID’leri halka açık şekilde incelenebilir.
Phemex’te her kullanıcı bir kripto yatırdığında ya da çekim gerçekleştirdiğinde, o işleme özel bir ID oluşturulur ve blockchain’de takip edilebilir. TXID sayesinde, otomatik sistemce bakiyeye eklenmemiş kayıp bir yatırımı Phemex destek ekibi bulup hesabınıza yükleyebilir.
Özetle, işlem kimlikleri (TXID) blockchain ekosisteminin işleyişinde hayati öneme sahiptir ve blockchain teknolojisinin şeffaflık ve sansüre dayanıklılık gibi en değerli avantajlarını destekler.
Her türlü soru için bize support@phemex.zendesk.com adresinden ulaşabilirsiniz
Kriptonuzu her yerde yönetin: iOS için indir | Android için indir
Phemex | Sınırları Aş, Özgür Ol
Daha Fazla Okuyun
- Kripto Para Nedir? Dijital Paradan Farkı
- Blockchain Analitiği: Faydalı 11 Ücretsiz Kripto Araçları
- Bitcoin Neden Değerli?
- Bitcoin İşlemleri: Bileşenler, Doğrulama ve Gizlilik
- KYC (Müşterini Tanı) Kriptoda Nasıl Çalışır?
- Kripto Nasıl Alınıp Satılır: Yatırım Hakkında Her Şey
- Blockchain Katmanları Nedir? Layer 3, 2, 1 Karşılaştırması
- Bitcoin Nedir: Dünyanın En Büyük “Grup Projesi”
Register to get $180 Welcome Bonus!
