Tóm tắt:
-
Đào Bitcoin là quá trình các máy tính mạnh giải các bài toán mật mã phức tạp nhằm thêm khối giao dịch mới vào blockchain của Bitcoin. Thợ đào thành công được nhận phần thưởng là Bitcoin mới phát hành (phần thưởng khối) cùng với các phí giao dịch trong khối đó. Đáng chú ý, phần thưởng khối đã giảm một nửa tại sự kiện halving 2024, do đó thợ đào hiện chỉ còn nhận 3.125 BTC cho mỗi khối (giảm từ 6.25).
-
Việc đào Bitcoin đã thay đổi nhiều năm qua. Ban đầu, việc đào tại nhà rất hấp dẫn, nhưng khi cạnh tranh tăng lên cùng với yêu cầu về sức mạnh tính toán, việc kiếm lợi nhuận trở nên khó khăn nếu không có thiết bị chuyên dụng.
-
Các cơ sở công nghiệp lớn với hàng nghìn máy đào ASIC giờ đây thống trị hashrate của mạng lưới, đã đạt gần 1 zettahash/giây (xấp xỉ 980 EH/s) vào giữa năm 2025. Lượng tính toán khổng lồ này giúp bảo mật Bitcoin, nhưng cũng khiến việc đào solo tại nhà cực kỳ khó có khả năng tìm ra khối mới.
-
Dù vậy, đào Bitcoin tại nhà vẫn khả thi với những người chơi đam mê sử dụng phần cứng ASIC hiệu quả và tham gia vào các pool đào.
Đào Crypto Là Gì?
Đào Bitcoin (BTC) từng là sức hút lớn nhất của crypto – ý tưởng chỉ cần để máy tính chạy tại nhà là có thể kiếm tiền, gần giống như “in tiền”.
Tuy nhiên, bản chất ban đầu của Bitcoin không phải để làm giàu cho người dùng, mà xuất phát từ nhu cầu bảo mật một mạng lưới phi tập trung, không cần sự giám sát của tổ chức trung gian như ngân hàng.
Khái niệm cơ bản của đào coin là: thợ đào ở khắp nơi trên thế giới dùng sức mạnh tính toán và phần cứng để giải các bài toán mật mã, đổi lại nhận thưởng bằng Bitcoin. Quá trình giải bài toán này cực kỳ quan trọng với sự phi tập trung bền vững của bất kỳ mạng lưới bằng chứng công việc (proof-of-work - PoW) nào, như Bitcoin.
Tuy nhiên, khi Bitcoin ngày càng phổ biến, cạnh tranh đào cũng tăng. Các thiết bị mạnh hơn, đắt tiền hơn, đẩy những thợ đào nhỏ lẻ ra ngoài và làm gia tăng nguy cơ tập trung hóa vào tay những tay chơi lớn.
Lịch Sử Ngắn Gọn Về Đào BTC: Từ Đào Tại Nhà Đến Doanh Nghiệp
Đào Bitcoin tại nhà từng là cốt lõi trong tầm nhìn của nhà sáng lập Satoshi Nakamoto về một hệ thống công bằng. Tuy nhiên, nhu cầu về sức mạnh tính toán tăng khiến phần cứng đào tại nhà cũng đắt đỏ hơn nhiều.
Phát triển qua các giai đoạn như sau:
- CPU: Bộ vi xử lý trung tâm như trên máy tính cá nhân là thiết bị đầu tiên dùng để đào, vì lúc ấy cạnh tranh thấp, không cần sức mạnh tính toán lớn.
- GPU: Card đồ họa được dùng tiếp theo khi đào tại nhà để tăng hiệu suất, giúp đào tốt hơn khi cạnh tranh cao hơn.
- ASIC: Mạch tích hợp chuyên dụng đánh dấu sự chuyển mình từ đào nhỏ lẻ sang hoạt động doanh nghiệp quy mô lớn, các công ty lấp đầy nhà kho bằng thiết bị chuyên dụng. ASIC được thiết kế chỉ để phục vụ đào coin, tối ưu giải các bài toán thuật toán để giành thưởng – ở đây là BTC.
Hiện nay, nhiều đồng crypto như Ethereum (ETH), Monero (XMR), và Vertcoin (VTC) đang hoặc đã hướng tới trở thành coin kháng ASIC để giúp thợ đào nhỏ lẻ vẫn còn đất sống.
Bên cạnh đó, nhiều thuật toán băm và giao thức đồng thuận mới cũng đang được phát triển để thúc đẩy phi tập trung hóa và tái tạo động lực cho đào Bitcoin tại nhà.
Đào Bitcoin thay đổi rất nhiều qua từng năm. Hiện tại, mô hình khai thác Bitcoin thực sự sinh lãi là các nhà kho lấp đầy máy ASIC. (Nguồn: Asiatimes.com)
Phần Cứng Thiết Yếu Khi Đào Bitcoin Tại Nhà
Để đào Bitcoin tại nhà, bạn cần ba yếu tố: máy đào ASIC Bitcoin, nguồn điện ổn định và kết nối mạng. Thành phần quan trọng nhất là máy đào ASIC. Đây là các máy tính chuyên dụng (chứa nhiều chip) chỉ phục vụ nhiệm vụ đào SHA-256. Các mẫu phổ biến năm 2025 có thể kể đến Antminer của Bitmain và Whatsminer của MicroBT. Ví dụ:
- Bitmain Antminer S21 Pro – hashrate ~234 TH/s, điện năng 3.510 W.
- MicroBT Whatsminer M66S – hashrate ~298 TH/s, điện năng 5.513 W.
- Canaan Avalon A1566 – hashrate ~150 TH/s, điện năng 3.225 W.
Các máy ASIC đời mới thường đạt trên 200 TH/s và tiêu thụ vài kilowatt. Hiệu suất được đo bằng joule/terahash (J/TH); các máy trên đạt 15–22 J/TH. J/TH càng thấp (tức nhiều hash trên mỗi watt điện) thì tiết kiệm điện càng nhiều. Bạn nên so sánh các thông số này (hashrate, công suất, giá bán) khi chọn máy. Các cửa hàng chuyên bán máy đào luôn có thông số mới nhất. Máy ASIC thường ngốn dòng lớn và sinh nhiệt mạnh, nên bạn cần nguồn điện công suất cao (thường 1600–2000 W trở lên/máy).
Toàn bộ phần cứng cần bố trí an toàn. Rig đào tại nhà đơn giản có thể chỉ là một máy ASIC (kích thước ~60 x 30 x 30cm) đặt trên kệ hoặc phòng thông thoáng. Máy cần kết nối Internet (ưu tiên dây Ethernet). Mỗi ASIC thường có giao diện web để cài đặt/giám sát. Trước khi cắm điện, đảm bảo hệ thống điện đủ tải: máy tiêu thụ 3 kW cần đường điện 240V, dòng ~15–20A. Nhiều người nâng cấp dây điện hoặc dùng ổ công nghiệp (ví dụ: 20A L6-30R) để chịu tải. Không nên vượt quá 75% công suất của dây điện dùng chung để phòng sự cố.
Bản đồ chi phí đào một BTC tùy theo giá điện tháng 8/2022. Xem bản độ phân giải cao hơn tại đây. (Nguồn: visualcapitalist.com)
Hướng Dẫn Thiết Lập Dàn Đào Bitcoin Tại Nhà – Từng Bước Một
Sau khi có phần cứng, bạn cần thực hiện một số thao tác để thiết lập máy đào. Quy trình này về cơ bản là giống nhau bất kể đào đơn lẻ (solo) hay tham gia pool, chỉ khác ở bước cấu hình cuối cùng. Cụ thể:
- Mở hộp, kiểm tra: Cẩn thận lấy máy đào ASIC ra, kiểm tra hư hại, bộ phận lỏng/bị cong, các quạt tản nhiệt phải quay mượt.
- Đặt máy & kết nối nguồn: Để máy ở nơi thoáng, vững chắn. Kết nối cục nguồn (PSU) theo hướng dẫn từng loại máy.
- Bật nguồn: Cắm nguồn vào ổ điện phù hợp (thường 240V), bật máy, các quạt sẽ chạy và máy tự khởi động.
- Kết nối Internet: Dùng dây Ethernet kết nối máy với router/switch, tránh wifi. Máy sẽ tự nhận địa chỉ IP từ mạng của bạn.
- Cập nhật firmware: Nên kiểm tra & nâng cấp phần mềm máy đào trước khi vận hành nhiều. Firmware mới thường tăng ổn định/hiệu quả. Tham khảo hướng dẫn từ hãng sản xuất.
- Đăng nhập quản trị máy: Trên máy tính, truy cập IP của máy đào bằng trình duyệt web (địa chỉ này thường dán lên máy hoặc tra log DHCP). Đăng nhập bằng tài khoản mặc định, sau đó nên đổi để đảm bảo bảo mật.
- Cấu hình đào: Ở đây bạn chọn hình thức đào (pool hoặc solo) và nhập địa chỉ ví.
- Nếu tham gia mining pool, điền địa chỉ pool, tên/ID worker, địa chỉ ví Bitcoin của bạn (nhận thưởng). Mỗi pool có hướng dẫn server/port truy cập riêng.
- Nếu đào solo, bạn cần nhập thông số kết nối node riêng (Bitcoin Core) như tài khoản RPC… Đào solo với cá nhân hiệu quả rất thấp, nên gợi ý người mới hãy tham gia pool.
- Bắt đầu đào: Sau khi cấu hình, lưu cài đặt và theo dõi trang trạng thái của máy xem hashrate, số lần gửi share ổn định không, kiểm tra lỗi phần cứng.
Sau đó, máy đào sẽ liên tục tính toán hash và gửi share về pool (hoặc tự tìm block nếu solo). Hãy theo dõi giao diện web của máy đảm bảo hashrate gần với công bố, tỷ lệ share bị từ chối thấp. Hầu hết ASIC có firmware web riêng (không cần thêm phần mềm trên PC). Đồng thời giao diện quản lý pool giúp giám sát hiệu suất & nhận thưởng theo thời gian thực.
So Sánh Đào Pool, Solo và Cloud Mining Đối Với Bitcoin
Tham gia đào Bitcoin hiện có ba phương thức chính: đào solo, đào pool hoặc đào đám mây (cloud mining):
- Đào solo: Bạn tự vận hành một hoặc vài máy, cố gắng tự mình tìm block. Nếu may mắn đào được block, bạn nhận trọn phần thưởng 3.125 BTC. Tuy nhiên, với hashrate mạng lưới quá lớn hiện nay, một máy đào cá nhân sẽ mất hàng ngàn ngày (thậm chí lâu hơn) mới trúng một block – gần như không thể. Hầu hết thợ đào lẻ bỏ cuộc với hình thức này.
- Đào pool: Đa số mọi người chọn tham gia pool khai thác, tức một nhóm người góp sức mạnh tính toán và chia đều phần thưởng. Khi pool chung này tìm được block thì phần thưởng 3.125 BTC (cùng phí giao dịch) sẽ chia cho các thành viên theo tỷ lệ hash đóng góp. Như vậy, thay vì “trúng số” hiếm hoi, mọi người được trả thưởng ổn định hơn (theo ngày/tuần), pool thường thu phí nhỏ (~1–4%). Hiện nay, ít nhất 60% hashrate mạng lưới Bitcoin nằm trong hai pool lớn (Foundry USA và Antpool). Để tham gia, bạn chỉ cần đăng ký tài khoản pool, điền địa chỉ pool, worker ID, ví Bitcoin lên máy đào. Pool sẽ tự động gửi phần thưởng nhỏ về ví bạn.
- Cloud mining: Bạn thuê sức mạnh đào coin từ trung tâm dữ liệu từ xa (trả tiền cho dịch vụ hash). Bạn không cần mua lắp máy, nhưng cloud mining thường nhiều rủi ro như hợp đồng khó hoàn vốn, thậm chí lừa đảo nếu nhà cung cấp không uy tín. Không khuyến nghị người mới bắt đầu trừ khi hiểu rõ hợp đồng & đáng tin cậy.
Với đào tại nhà, hình thức tham gia pool là tối ưu nhất nhờ tính ổn định, tránh phải phụ thuộc vào vận may như solo mining. Coin nhận được được nhanh chóng trả về ví crypto wallet tùy theo lịch trình và ngưỡng bạn cài.
Hướng Dẫn Đào Crypto Tại Nhà: Nhận Bitcoin Khi Đào Altcoin
Một số pool cho phép bạn đào altcoin (các tiền mã hóa ngoài Bitcoin) nhưng nhận thưởng bằng BTC, ví dụ tính năng Bitcoin Payout trên pool như 2Miners, bạn có thể đào Ethereum Classic (ETC), ERGO (ERG), Raven (RVN) và nhận phần thưởng trực tiếp bằng BTC.
Quy trình cực kỳ đơn giản: bạn chỉ cần đổi địa chỉ ví nhận thưởng từ ví đồng altcoin sang ví BTC.
Những đồng này ngày càng được quan tâm sau khi Ethereum không thể đào được nữa, do chuyển qua the Merge và áp dụng giao thức đồng thuận PoS. Lúc này, nếu tham gia sớm, bạn có thể hưởng lợi đáng kể nhờ số lượng thợ đào nhiều, tốc độ đào nhanh hơn khi pool tăng hashpower.
Tính Toán Lợi Nhuận Đào Bitcoin Năm 2025
Trước khi đầu tư dàn đào, điều cần thiết là ước lượng lợi nhuận. Lãi lỗ đào coin phụ thuộc nhiều yếu tố: hashrate máy, mức tiêu thụ điện, giá điện địa phương, phí pool, giá Bitcoin và độ khó mạng lưới. Công thức doanh thu hàng ngày ước tính:
Doanh Thu Ngày ≈ (Hashrate của bạn / Hashrate toàn mạng) × (Số block/ngày) × (Phần thưởng khối) × (Giá Bitcoin)
Sau đó trừ đi chi phí điện:
Chi phí điện/ngày = (Công suất máy kW) × 24h × (giá điện mỗi kWh).
Ví dụ, giả sử giá Bitcoin là 116.000 USD, phần thưởng khối là 3.125 BTC (~362.500 USD). Có 144 block/ngày, tổng số BTC “đúc mới” mỗi ngày là 450 BTC (~52,1 triệu USD). Nếu hashrate toàn mạng là 926 EH/s (926×10^18 H/s), thì mỗi TH/s (10^12 H/s) của bạn chỉ nhận 450 BTC/ngày ÷ (926×10^6 TH/s) ≈ 0.000000000485 BTC/TH/ngày. Thực tế có thể dùng các công cụ online hoặc bảng tính để tiện tính toán hơn.
Ví dụ thực tế: Dùng máy đào có 390 TH/s (tốn 7.215 W) với giá điện $0.05/kWh, giá Bitcoin $115.868, công cụ lợi nhuận hiển thị: mỗi ngày khoảng 0.00018942 BTC (~$22), tiền điện $8.66/ngày, lợi nhuận ròng ~$13.29/ngày (biên lợi nhuận ~60%). Như vậy cần hơn 1.000 ngày mới hoàn vốn máy ($13.699). Nếu giá điện tăng lên $0.10/kWh thì tiền điện gấp đôi, lợi nhuận “bay màu”. Ngược lại, nếu giá Bitcoin tăng hoặc thiết bị tiết kiệm điện hơn, lợi nhuận sẽ cải thiện.
Tổng quan, lợi nhuận thực tế khá mỏng. Một nghiên cứu cho biết tổng số Bitcoin đào ra mỗi ngày gần 20 triệu USD, nhưng số ấy chia cho toàn mạng. Trong khi đó, thợ đào cá nhân phải bỏ hàng trăm đến hàng nghìn USD mua máy, tiền điện $100–$500/tháng. Dữ liệu cho thấy chi phí trung bình để sản xuất một Bitcoin (ở các mức điện khác nhau) vào giữa 2025 khoảng $80.000–$100.000, tương đương 80–90% giá bán. Nghĩa là chỉ những ai có điện rẻ hoặc máy cực kỳ tối ưu mới “có ăn”. Ở mức điện $0.10/kWh, ước tính phải tiêu $11.000 tiền điện cho một BTC. Vùng có nguồn điện tái tạo rẻ hơn ($0.05/kWh) có thể xuống còn $5.000–$6.000/BTC.
Các yếu tố then chốt ảnh hưởng lợi nhuận đào coin:
- Giá điện: Chiếm phần lớn chi phí. Mỗi watt điện máy tiêu thụ đều tăng hóa đơn. Ví dụ ASIC 3 kW, điện $0.10/kWh, mỗi ngày mất ít nhất $7.20. Nếu nguồn điện siêu rẻ hoặc tự tạo từ tái tạo, bạn mới có cửa thắng.
- Hiệu quả phần cứng: Số hash trên mỗi watt càng tối ưu thì càng có lãi. Ví dụ, ASIC 20 J/TH (50 TH/kW) kém hơn máy 15 J/TH với cùng lượng hash.
- Giá Bitcoin: Tất cả phần thưởng đều bằng BTC, giá tăng thì lợi nhuận tăng theo, giá giảm thì ngược lại.
- Độ khó mạng lưới: Thợ đào tăng sẽ làm độ khó điều chỉnh tăng, tỷ lệ block bạn nhận giảm theo.
- Chi phí đầu tư ban đầu: Máy ASIC dao động vài trăm tới hơn 10.000 USD. Vốn đầu tư càng lớn, lấy lại vốn càng lâu.
Do các biến số luôn biến động, bạn nên dùng các công cụ tính lợi nhuận đào coin online để nhập số liệu máy, giá điện,... và thường xuyên cập nhật lại nếu giá BTC hoặc độ khó thay đổi (đặc biệt sau mỗi kỳ halving).
Ví dụ bảng tính lợi nhuận đào Bitcoin (nguồn)
Kết luận
Đào Bitcoin tại nhà hiện nay không còn lợi nhuận hấp dẫn như trước đây. Nhu cầu năng lượng quá lớn cộng với cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu và giá cả leo thang khiến chi phí đội lên. Kết hợp với thị trường gấu hiện tại, đầu tư đào tại nhà gần như không còn hấp dẫn.
Tuy nhiên, nếu bạn có tầm nhìn dài hạn và tin giá Bitcoin sẽ phục hồi mạnh, đào Bitcoin vẫn có thể là một lựa chọn. Khi giá BTC vượt trội chi phí đào, lợi nhuận tự nhiên sẽ tăng trở lại.
Vậy muốn bắt đầu đào Bitcoin tại nhà cần gì? Lời khuyên là hãy đầu tư vào thiết bị đào mạnh nhất bạn có thể mua & tham gia vào pool đào lớn, đồng thời kết hợp với đào altcoin nhận phần thưởng BTC. Tham gia pool có thể phải chia thưởng, nhưng đào solo rất có thể sẽ không có thu nhập.
Đọc Thêm
- Đào Crypto Là Gì & Hoạt Động Như Thế Nào?
- Rig Đào Crypto: Tổng Quan về Máy Đào ASIC, GPU và CPU
- Bitcoin Là Gì: “Dự Án Nhóm” Lớn Nhất Thế Giới
- Cloud Mining: Phương Án Đào Giá Rẻ Cho Bitcoin
- Mobile Mining: Đào Crypto Bằng Điện Thoại
- Cung & Cầu Bitcoin: Có Bao Nhiêu Bitcoin Tồn Tại?
- Mining Pool: Tập Đoàn Khổng Lồ Vận Hành Blockchain