BakerySwap, Binance Akıllı Zincir üzerinde bulunan otomatik bir piyasa yapıcı (AMM) ve değiştirilemez token (NFT) pazarıdır. 6,35 dolardan işlem gören ve yaklaşık 1,2 milyar dolarlık bir piyasa değerine sahip olan BakeryToken (BAKE) tarafından desteklenmektedir. Bu makalede, BakerySwap’ın nasıl işlediğini, merkeziyetsiz finans (DeFi) dünyasındaki mevcut yerini ve gelecekteki görünümünü açıklayacağız.
BakerySwap Nedir?
Eylül 2020’de piyasaya sürülen BakerySwap, öncelikle bir otomatik piyasa yapıcı (AMM) ve merkeziyetsiz bir borsadır (DEX). AMM, esasen borsadaki piyasa yapıcılara benzer şekilde piyasalara likidite sağlayan bir algoritmadır. Bir piyasa yapıcısının birincil rolü, varlıklar için alış ve satış fiyatı belirlemektir. Böylelikle, birisi bir varlık almak veya satmak istediğinde işlemin diğer tarafında her zaman birisinin olması sağlanmış olur.
AMM’lerin kripto paralarda işleyişi ise, likidite havuzlarının toplu olarak borsa kullanıcıları tarafından sağlanması ve akıllı sözleşmeler aracılığıyla işlem görmesiyle olur. Bu, kullanıcıların farklı eşleştirilmiş tokenları kolayca değiştirmesine olanak tanır. Kullanıcılara bu havuzlara likidite sağlamanın karşılığı olarak genellikle AMM tarafından toplanan ücretlerden ödüller verilir. Bu modelin belki de en öne çıkan örneği, 2018 yılında piyasaya sürülen ve DeFi hareketinde lider bir platform olan Uniswap‘tır. Burada merkeziyetsiz uygulamalar veya kısaca DApp’ler, diğer işlevlerin yanı sıra geleneksel finansal hizmetlerin merkeziyetsiz ve trustless (Herhangi bir katılımcının gerçekleştirmek istediği işlemler için başka bir katılımcıya güvenmesini gerektirmeyen bir blok zinciri özelliği) sürümlerini sağlar.
Şu anda en çok bilinen DApp’lerden bazıları Ethereum blok zinciri üzerinde bulunsa da, DeFi platformları giderek artan bir şekilde diğer blok zincirlerinde de başlatılıyor. BakerySwap, kendisini Uniswap’ın geliştirilmiş bir sürümü olarak tanıtıyor. Platform, nispeten düşük işlem ücretleri sayesinde popülaritesi önemli ölçüde artan Binance Akıllı Zincir (BSC) üzerinde hizmet vermektedir.
BAKE Coinleri
BakerySwap’ta belirli bir havuza likidite sağlayan kullanıcılar, likidite havuzu tokenları (BLP) ile ödüllendirilir. Daha sonra kullanıcılar bu özel tokenı, BAKE coin üretmek veya “farmlamak” için stake edebilirler. BakerySwap tüm işlemlerde %0.30 ücret alır. Bunun %0.25’i likidite sağlayan kullanıcılara, kalanı ise BAKE coin sahiplerine dağıtılır.
Kullanıcılar ayrıca BAKE stake ederek daha fazla BAKE kazanabilirler. Çoğu “fırın” veya “gıda” temalı herhangi bir likidite havuzuna katkıda bulunmakta özgürdürler. Örneğin, “Toast” likidite havuzunda, bir kullanıcı BAKE coin farmlamak (toplamak) için ETH-BNB BLP’yi stake edebilir. Bazı havuzlar daha yüksek ödüller sunar. Örneğin, BAKE-BNB havuzu (BAKE coin ve BNB arasında takasın gerçekleştirildiği havuz) likidite sağlayıcılarını standart havuzlardan 10 kat daha fazla BAKE coinle ödüllendirir. Yine BUSD-BNB havuzu, likidite sağlayıcılarını normal miktarın üç katı tokenla ödüllendirir.
Bakery NFT Supermarket
BakerySwap ayrıca, Bakery NFT Supermarket olarak adlandırdığı, Binance Akıllı Zincir (BSC) üzerine kurulu değiştirilemez tokenlar (NFT’ler) için ilk pazarı açmıştır. Pazar, kullanıcıların benzersiz NFT’lere teklif vermesine izin verir, ardından da satıcı en yüksek teklifi seçer. Çoğu NFT’nin çok yüksek işlem ücretleri olan Ethereum blok zinciri üzerinden satıldığı göz önüne alındığında, BakerySwap’ın NFT pazarı bu alana giriş için daha elverişli bir ortam sağlamaktadır.
Platform, bireysel NFT’lerin yanı sıra kullanıcılar belirli bir miktarda BAKE kilitledikleri takdirde “NFT Combos” olarak adlandırılan NFT’leri mint etmelerine olanak tanır. NFT Combos kullanıcıların BAKE stake edip havuzlara likidite sağlayarak elde edebilecekleri ödülleri büyük ölçüde artırır. Her Combo’nun sunduğu avantaj benzersizdir ve rastgele oluşturulurlar, ancak kısmen kullanıcının ne kadar BAKE stake ettiğine de bağlıdır. Combos’un dört kademeli bir sistemi vardır ve minimum stake miktarı 10.000 BAKE’tir (bu makale yazıldığı sırada yaklaşık 60.000 USD değerinde). En yüksek kademeye ancak 100.000 BAKE ve üzeri bir miktar stake ederek erişilebilir.
BakerySwap, kullanıcıların ürettikleri nadir ve kazançlı Combos’ları satabilmeleri için Combos’ları gelecekte piyasada takas edilebilir hale getirmeyi amaçlıyor. Bu, pazara önemli bir oyunlaştırma unsuru getiriyor ve kullanıcıları daha fazla kâr edebilecekleri nadir bir Combo elde etme umuduyla BAKE kullanmaya devam etmeye teşvik ediyor. Kullanıcı istediği zaman sahip olduğu bir Combo‘yu bozdurarak stake edilen BAKE tokenların %90’ını geri alabilir.
Son olarak, BakerySwap web sitesinde yeni İlk Dex Arzları’nın (IDO’lar) bulunduğu bir Launchpad sayfası vardır. IDO’lar, genellikle Ethereum’daki CryptoKitties‘in 2017-2018 yıllarındaki başarısıyla popüler hale getirilen oyunlaştırılmış modelden yararlanan sınırlı sayıda NFT ve/veya para birimi lansmanlarıdır. BakerySwap yakın zamanda 10.000 benzersiz Crypto Doggy NFT’yi ve projenin tokenı DOGGY$’yi piyasaya sürerek köpek temalı token çılgınlığına katıldı. Bu hareketle BakerySwap son zamanlarda Dogecoin, Shiba Inu ve NFT’lere olan ilgiden aynı anda yararlanmayı amaçlıyor.
İlginç bir şekilde, BakerySwap’ın özellikleri pek de orijinal değildir. Getirdiği ana yenilik, tüm bahsettiğimiz bu özellikleri ve işlevleri BSC üzerine kurulu tek bir DeFi platformunda bir araya getirmektir.
BakerySwap’ın Arkasında Kim Var?
Diğer DEX protokollerinin (örneğin Uniswap) aksine, BakerySwap bir grup anonim geliştirici tarafından kuruldu. Geliştiriciler, kullanıcılara verilen (veya “farmlanan”) tüm BAKE tokenlarının yaklaşık %1’ini almaktadır. BAKE’in maksimum arzına göre hesaplayınca bu yaklaşık 2.77 milyon BAKE’lik (17.6 milyon dolar) bir toplam pay anlamına gelir.
BakerySwap, merkeziyetsiz özerk bir organizasyon (DAO) olarak tasarlanmıştır. Bu, BakerySwap topluluğunun tüm karar alma süreçlerinde söz sahibi olduğu anlamına gelir. Kurucular, BakerySwap topluluğundan ekip üyelerini kuruluş içinde çeşitli roller üstlenmek üzere işe aldı.
BakerySwap Şimdiye Dek Nasıl Bir Başarı Sağladı?
BakerySwap, protokolün lansmandan yalnızca bir saat sonra çökmesi nedeniyle Eylül 2020’de piyasaya biraz sıkıntılı bir giriş yaptı. Ancak o zamandan beri başarılı bir grafik çizdi.
USD cinsinden BAKE coin fiyat geçmişi (Kaynak: CoinMarketCap)
Bakeryswap, diğer DeFi blok zincirlerinden (özellikle Ethereum) daha düşük işlem ücretleri sunması sayesinde rekabet avantajına sahip olan BSC ekosisteminin bir parçası olarak son aylarda çarpıcı bir şekilde büyüdü. 2021’in başında BakerySwap’ta sağlanan toplam likidite yaklaşık 1,2 milyon dolardı. Şu anda, bu rakam beş aydan kısa bir sürede etkileyici bir artışla 486 milyon dolara yükseldi. Karşılaştırmayı kolaylaştırmak amacıyla, BakerySwap’ın BSC’deki en büyük rakibi PancakeSwap‘ın toplam likiditesinin 2,8 milyar dolar civarında olduğunu söyleyebiliriz.
BakerySwap’ın hızlı ve etkileyici büyümesi BAKE coinin ani yükselişiyle de açıklanabilir. Yaklaşık üç ay önce BAKE yaklaşık 0,38 dolardan işlem görüyordu. Şimdiyse, %1571.05’lik bir artış ile 6.35$’dan işlem görüyor. BAKE coin şu anda yaklaşık 188,7 milyon dolaşımdaki arz ve yaklaşık 277,2 milyon maksimum arz ile yaklaşık 1,2 milyar dolarlık bir piyasa değerine sahiptir.
BakerySwap’ın Geleceği Nedir?
BakerySwap, diğer DEX’lere kıyasla hala oldukça yeni ve test edilmemiş olduğundan, genel görünümü hakkında spekülasyon yapmak zor. Şimdiye dek çok hızlı bir şekilde büyüdü ve benimsendi. Tek bir platform üzerinde bir DEX ve bir NFT pazarı sağlamaya yönelik “hepsi bir arada” yaklaşımı, kullanıcı dostu arayüzü ile birlikte gelecekte daha fazla başarıyı ve benimsenmeyi teşvik edebilir. Ancak, BakerySwap’in nasıl gelişebileceğini değerlendirirken göz önünde bulundurulması gereken başka şeyler de var.
Unutulmaması gereken bir faktör, BakerySwap’ın BSC ekosistemindeki yeridir. Bazıları, BSC’nin DeFi’ı destekleyen diğer blok zincirlerinden çok daha merkezi olduğunu savundu. Yalnızca 21 doğrulayıcı olması nedeniyle, bireysel tarafların saldırılarına ve etkilerine karşı daha savunmasız olabilir. Bu nedenle, BSC mantığa aykırı olarak “merkezileştirilmiş DeFi” olarak tanımlanıyor. Bu endişelere rağmen, BSC’nin nispeten düşük işlem ücretleri, mevcut kripto boğa piyasasında görüldüğü gibi gaz ücretleri talebin yüksek olduğu zamanlarda artabilen Ethereum’a alternatif arayan kullanıcılar için onu kazançlı bir seçenek haline getiriyor.
Bu durum, BakerySwap’ın bahtının önemli ölçüde BSC’ninkine bağlı olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, BSC’nin rakibi Ethereum’un bu yazının yazıldığı yıl için planlanan iki büyük yükseltmesi var: Temmuz 2021’de işlem ücretlerini revize edecek olan EIP 1559 yükseltmesi ve ardından 2021’in sonlarında hisse ispatı tabanlı Ethereum 2.0 zincirine geçiş.
Olması çok muhtemel bu yükseltmeler, muhtemelen Ethereum’un daha yüksek olan işlem ücretlerini azaltacaktır. Bu durumda BSC, sahip olduğu rekabet avantajının azalması sebebiyle DeFi kullanıcıları için çok daha az kazançlı bir hale gelebilir (BSC’nin kendisinin esasen Ethereum’un değiştirilmiş bir çatalı olması dikkate değer bir noktadır).
BakerySwap, BSC ekosistemindeki diğer DEX’lerle de rekabet içinde. BSC’deki en başarılı DEX, ismi BakerySwap’a benzeyen PancakeSwap‘tır. Bu platform da BSC’nin daha düşük işlem ücretlerinden faydalandı ve son zamanlarda bir bütün olarak Ethereum’dan daha yüksek işlem hacimleri yakaladı. BakerySwap gibi, PancakeSwap da koleksiyon ve çekiliş gibi oyunlaştırılmış özelliklere sahiptir.
BakerySwap’in uzun vadede önemli bir pazar payı elde etmesi için kendisini rakiplerinden daha iyi bir şekilde farklılaştırması gerekebilir. Herşeye rağmen, platformun bu kadar kısa bir zaman diliminde dramatik büyüyüşü, BakerySwap’ın kısa vadede daha fazla büyüme ve benimsenme için hazır olabileceğini gösteriyor.
Sonuç
BakerySwap’ın şimdiye kadarki başarısı, DeFi, DEX’ler ve NFT’lere olan genel artan ilgiyi yansıtıyor. En belirgin özelliği, kripto para borsaları, NFT’ler ve pasif gelir kaynakları talebini tek bir yerde karşılayabilecek bir platform sağlamasıdır.
BakerySwap’ın bu yılki yükselişi, BSC’deki DeFi projelerinin daha geniş çapta gelişmesine de bağlı. Bu kadar hızlı gelişen bir ekosistemde, BakerySwap’in uzun vadede nasıl büyüyebileceği konusunda kesin sonuçlara ulaşmak zor. Platformun düşük işlemler sunan BSC üzerinde olması BakerySwap’ı özellikle günlük kullanıcılar için çekici kılıyor. Fakat, gelecekte akıllı sözleşme özellikli farklı düşük ücretli blok zincirlerinin geliştirlimesi bu denklemi değiştirebilir. BakerySwap’ın PancakeSwap gibi BSC tabanlı platformlarla pazar payı rekabeti de geleceğini etkileyecektir. Ne olursa olsun, platformun hızlı büyümesi ve benzersiz özellikleri BakerySwap’i 2021’de takip edilmesi gereken bir DeFi projesi haline getiriyor.