Yield Basis (YB) Nedir? Phemex’te IL’siz Getiri Rehberi

Özet Kutu (Hızlı Bilgiler)

• Sembol (Ticker): YB

• Ağ: Ethereum

• Akıllı Kontrat Adresi: 0x01791f726b4103694969820be083196cc7c045ff

• Dolaşımdaki Arz: Yaklaşık 88 milyon.

• Toplam Arz: 1 milyar.

• Temel Kullanım Alanı: Likidite sağlayıcıları için geçici kaybı (impermanent loss) ortadan kaldırmak amacıyla tasarlanmış bir DeFi protokolü.

• Güncel Piyasa Değeri: Yaklaşık 62 milyon $.

• Phemex’te Mevcut mu?: Evet (Spot, Vadeli İşlemler)

Yield Basis (YB) Nedir?

Yield Basis (YB), Ethereum blokzinciri üzerinde inşa edilmiş gelişmiş bir merkeziyetsiz finans (DeFi) protokolüdür ve likidite sağlayıcıların en eski ve en önemli sorunlarından biri olan geçici kayıp (impermanent loss, IL) problemini çözmek üzere tasarlanmıştır. Basitçe söylemek gerekirse, Yield Basis kullanıcıların Bitcoin yatırarak al-sat ücretlerinden kazanç sağlamalarını, pozisyonlarının ise klasik "al-tut" stratejisinden daha düşük performans göstermemesi sayesinde geleneksel otomatik piyasa yapıcı (AMM) sistemlerdeki yaygın bir probleme çözüm sunar.

Proje, Curve Finance'in tanınmış kurucusu Michael Egorov tarafından hayata geçirilmiştir ve mimarisi, Curve ekosisteminin denenmiş ve onaylanmış altyapısına dayanmaktadır. En büyük yeniliği, likidite pozisyonunun değerinin Bitcoin fiyatını bire bir takip etmesini sağlayan bir mekanizma sunmasıdır; bu sayede diğer platformları etkileyen "sapma kaybı" ortadan kaldırılır.

Yield Basis, Bitcoin varlıkları ile DeFi ortamında sürdürülebilir ve daha öngörülebilir bir yield (getiri) elde etmek için geliştirilmiş bir araçtır. Geçici kayıp riskini ortadan kaldırarak, protokol kendini zincir üzerindeki Bitcoin için temel bir likidite katmanı olarak pozisyonlamakta ve DeFi kazancını daha erişilebilir ve güvenli hale getirmeyi hedeflemektedir. Kripto temel kavramlarını derinlemesine öğrenmek isteyenler için Phemex Akademi’de kapsamlı kaynaklar bulunmaktadır.

Kaç Adet YB Var?

Yield Basis’in tokenomikleri uzun vadeli istikrarı teşvik edecek ve kullanıcılar, geliştirme ekibi ile yatırımcılar gibi çeşitli paydaşların çıkarlarını dengeleyecek şekilde titizlikle tasarlanmıştır. Maksimum arz kalıcı olarak 1 milyar YB token ile sınırlandırılmıştır ve daha fazla token üretilemeyecektir.

Token Dağılımı

1 milyar YB token’ın dağılımı şu şekildedir:

• Likidite Teşvikleri (Yüzde 30): Kullanıcıları protokole likidite sağlamaları için ödüllendiren ve sistemin canlı kalmasını sağlayan en büyük paydır.

• Ekip (Yüzde 25): Protokolü geliştiren ve sürdüren çekirdek katılımcılar için ayrılmıştır.

• Ekosistem Rezervi (Yüzde 12,4): Genişleyen Yield Basis ekosistemine katkı sağlayacak hibeler, ortaklıklar ve benzeri girişimler için ayrılmıştır.

• Yatırımcılar (Yüzde 12,1): Projenin gelişimi için ilk sermayeyi sağlayan erken dönem destekçilere ayrılmıştır.

• Protokol Geliştirme Rezervi (Yüzde 7,5): Sürekli iyileştirme, güvenlik denetimleri ve yeni özellikler için özel olarak ayrılmış fonlardır.

• Curve Lisanslama (Yüzde 7,5): Protokolün temelinde Curve Finance teknolojisinin yer almasının bir göstergesidir.

• Halka Açık Satış & İlk Likidite (Yüzde 5,5): Halka arz süreci ve merkeziyetsiz borsalarda ilk likiditenin sağlanması için ayrılmıştır.

Vesting Takvimi ve Emisyon

Uzun vadeli bağlılığı teşvik etmek ve ilk dönem satışlardan kaynaklanabilecek piyasa oynaklığını engellemek için Yield Basis, belirli paydaşlar için stratejik bir kilit açma (vesting) takvimi uygulamıştır.

• Ekip ve Yatırımcı Tokenları: Her ikisi de 2 yıl vesting ve 6 ay cliff koşuluna tabidir. Yani ilk 6 ay boyunca token dağıtımı olmaz, sonrasında ise kalan 18 ayda doğrusal olarak dağıtılır. Bu yapı, takım ve erken yatırımcıların projeye uzun süreli katkı sağlamasını teşvik eder.

• Halka Açık Satış Tokenları: 25 milyon YB’lik halka açık satış, Token Generation Event (TGE) anında tamamen serbest bırakıldı ve anında likidite sağlandı.

• Likidite Teşvikleri: Bu ödüller, protokole katılımı sürdürmek amacıyla dinamik şekilde zamanla dağıtılır.

Bu kasıtlı tokenomik tasarım, anında likidite ile uzun vadeli kilitlenmeyi dengeleyerek kısa vadeli hype yerine sürdürülebilir büyümeye odaklanır. YB tokenı deflasyonist değildir (yakım mekanizması yoktur); değeri doğrudan ekosistem içindeki faydasından gelir.

YB Ne İşe Yarar?

YB token, Yield Basis ekosisteminin can damarıdır ve yönetişim, teşvik mekanizması ve gelir paylaşımı için kritik roller üstlenir. Temel Yield Basis kullanım alanı iki ana kategoriye ayrılır: emisyonlar için staking ve yönetişim/gelir için kilitleme.

YB Ödülleri için ybBTC Staking

Bir kullanıcı BTC yatırdığında, alacak belgesi olarak ybBTC adlı bir token alır. Bu token, likidite pozisyonundaki hakkını temsil eder. Kullanıcılar, ybBTC'yi tutarak (BTC cinsinden ödenen) al-sat ücretlerini kazanabilir veya bu tokenları protokolde stake ederek yeni dağıtılan YB ödüllerinden yararlanabilirler. Bu, kullanıcıları protokolün toplam kilitli değerine (TVL) katkı sunmaya teşvik eder.

YB Kilitleyip veYB Elde Etmek: Yönetişim ve Gerçek Getiri

Daha aktif katılım isteyen kullanıcılar için protokol, Curve’in ünlü sistemine benzer şekilde oy-garantili (vote-escrowed) bir model sunar. Kullanıcılar, YB tokenlarını belirledikleri süreyle kilitleyerek veYB elde ederler. veYB sahiplerine iki temel avantaj sağlar:

1. Yönetişim Gücü: veYB sahipleri, oylama aracılığıyla protokol yönetiminde söz sahibidir. Bu; ücret düzenlemeleri, yeni teminatların eklenmesi, ekosistem fonlarının yönetimi gibi kararları kapsar. Bu mekanizma, kontrolü merkeziyetsizleştirerek en bağlı kullanıcılara projede söz hakkı verir.

2. Protokol Gelirinden Pay: Belki de en cazip özelliktir. Protokol genelinde elde edilen al-sat ücretlerinin belirli bir kısmı veYB sahiplerine dağıtılır. Önemli olarak bu gelir, Bitcoin (BTC) cinsinden ödenir. Yani, enflasyonist token dağıtımı yerine, protokolün gerçek aktivitesinden kaynaklanan “gerçek getiri” elde edilir.

Bu çiftli fayda sistemi, kullanıcıların hem enflasyonist YB ödülleri kazanmayı hem de tokenlarını kilitleyerek protokol gelirinden pay ve yönetişim hakkı almayı seçmesini sağlar.

YB ve Anoma (XAN) Karşılaştırması: Uygulama vs. Altyapı

Yield Basis’in pazardaki konumunu daha iyi anlamak için, Anoma (XAN) gibi farklı kapsamlı bir proje ile kıyaslamak yararlı olur. Bu karşılaştırma, özel bir DeFi uygulaması ile kapsamlı bir Web3 altyapısı arasındaki farkı ortaya koyar.

Özetle, Yield Basis tek bir sorunu üstün şekilde çözen uzman bir araçtır. Anoma ise, yeni nesil merkeziyetsiz uygulamalar için temel işletim sistemi geliştirmektedir.

YB'nin Arkasındaki Teknoloji

Yield Basis’in geçici kaybı ortadan kaldırma iddiası bir sübvansiyon ya da göz boyama değildir; özgün ekonomik ve mimari bir tasarımın sonucudur. Bunu anlamak için öncelikle temel soruna, ardından protokolün zarif çözümüne bakmak gerekir.

Temel Sorun: Geçici Kayıp Neden Olur?

Klasik Uniswap V2 gibi bir AMM’de, iki varlık (örneğin BTC ve bir stablecoin) x * y = k formülüne göre likiditeye eklenir. BTC fiyatı yükseldiğinde, AMM k’yı sabit tutmak için bir kısmını stablecoin’e satar; fiyat düştüğünde ise geri alır. Bu sürekli yeniden dengelenme nedeniyle, LP pozisyonunun değeri fiyatın kareköküyle (√p) orantılı artar; ancak yalnızca BTC tutan için bu artış doğrudan fiyatla (p) doğru orantılıdır. p ile √p arasındaki bu fark, geçici kayba sebep olur. Fiyat artarken çok erken satılır, düşerken de fazla alınır; basit bir tutma stratejisi altında performans düşük kalır.

Yield Basis Çözümü: 2x Bileşik Kaldıraç

Yield Basis, bu √p kısıtını kaldıraç ile ortadan kaldırır. Sistem, yüzde 50 borç-değer oranına tekabül eden 2x bileşik kaldıraçı sürekli muhafaza edecek şekilde tasarlanmıştır.

Adım adım kullanıcı akışı şu şekildedir:

1. Kullanıcı 1 BTC yatırır.

2. Protokol, ayrılmış bir teminatlı borç pozisyonundan (CDP) otomatik olarak eşdeğer crvUSD (Curve’un stablecoin’i) çeker.

3. Kullanıcının BTC’si ile ödünç alınan crvUSD, Curve BTC/crvUSD havuzuna likilitide olarak eklenir.

4. Oluşan Curve LP tokenları, crvUSD borcunun teminatı olarak kullanılır.

Pozisyon 2x kaldıraca sahip olduğundan, LP token değerindeki √p büyümesi kaldıraç ile çarpılır ve bu da değerin p ile doğrusal artmasını sağlar. Böylece IL etkisi sıfırlanır ve kullanıcının pozisyonu BTC değerini bire bir takip eder; aynı zamanda Curve havuzundan işlem ücretleri de kazanılır.

Motor: Rebalancing-AMM & Sanal Havuz

Gerçek yenilik, bu 2x kaldıracı kullanıcı müdahalesine gerek kalmadan her zaman otomatik olarak koruyabilmesindedir. Bu, arbitrajcılar ile uyumlu çalışan bir Rebalancing-AMM ve Sanal Havuz mekanizması ile sağlanır.

Bu sistem, arbitrajcıların finansal olarak teşvik edildiği, piyasaya dayanan ve protokolün sürekli dengede kalmasını sağlayan bir mekanizma oluşturur.

• Senaryo 1: BTC Fiyatı Yükselir

  • LP teminatının değeri artarken, crvUSD borcu sabit kalır. Borç/değer oranı yüzde 50’nin altına düşer.

  • Rebalancing-AMM bu dengeyi algılar ve piyasaya kârlı bir takas fırsatı sunar.

  • Bir arbitrajcı tek işlemle bu fırsattan yararlanır. Arka planda protokolde flash kredi ile crvUSD borçlanılır, yeni LP token basılır, borç yeni yüzde 50 hedefine çıkarılır ve flash kredi geri ödenir. Arbitrajcıya küçük bir kar kalır.

• Senaryo 2: BTC Fiyatı Düşer

  • LP teminatının değeri azalır, borç/değer oranı yüzde 50’nin üstüne çıkar.

  • Rebalancing-AMM yine piyasaya kârlı bir işlem fırsatı sunar ancak ters yönde.

  • Arbitrajcı işlemi gerçekleştirir. Bu sefer protokol, LP pozisyonun bir kısmını otomatik olarak çıkan borcu geri ödemek için bozar, 50% oranına geri döner ve arbitrajcıyı ödüllendirir.

Bu zarif ve otomatik mekanizma, sistemin dış piyasa katılımcılarının kazanç arayışıyla, sürekli ve sermaye açısından verimli şekilde kendini dengelemesini sağlar. Yield Basis’in geçici kayıpsız likidite sağlama vaadini yerine getirmesinin temelinde bu sistem yatmaktadır.

Takım & Kökenler

Yield Basis, DeFi alanında tanınmış, itibarlı ve deneyimli isimlerden Michael Egorov tarafından kurulmuştur. Egorov aynı zamanda Curve Finance’in kurucusudur. Bu güçlü liderlik, projeye önemli bir güven ve derin teknik bilgi havuzu sağlar. Projenin fikir aşaması 2025’in başında başlamış, protokol Eylül 2025’te resmi olarak tanıtılmış ve Ekim 2025’te YB tokenı piyasaya sürülmüştür. Curve ekosistemiyle olan sıkı bağlar, Yield Basis’in Curve’un derin likiditesi ve sağlam stablecoin’i crvUSD ile sorunsuz şekilde entegre olmasını mümkün kılar.

Önemli Haberler & Etkinlikler

• Ekim 2025: YB token resmen piyasaya sürüldü ve açık piyasada işlem görmeye başladı. Aralarında Phemex’in de bulunduğu birçok büyük borsada listelendi ve spot işlemler 15 Ekim 2025’te başladı.

• İlk Fiyat Hareketi: Lansmanın ardından, Yield Basis fiyatı ciddi dalgalanma yaşadı. Bu, piyasanın fiyat keşfi yaptığı ve erken katılımcıların kar aldığı yeni tokenler için tipiktir.

• Token Kilit Açılmaları: Proje, şeffaf bir vesting takvimi izlemektedir. Takım ve yatırımcı tokenlarının ilk büyük kilit açılımı Nisan 2026’da (TGE’den 6 ay sonra) gerçekleşmiştir; bu tür etkinlikler, dolaşımdaki arz üzerindeki potansiyel etkileri nedeniyle özellikle takip edilmelidir.

En güncel Yield Basis haberleri için projenin resmi kanallarını ve piyasa veri platformlarını izlemeyi unutmayın.

YB Yatırım İçin İyi mi?

Yield Basis yatırım potansiyelini değerlendirmek için güçlü yönleri, zayıflıkları ve DeFi ekosisteminin içerdiği doğal riskler dikkatle analiz edilmelidir. (Bu bölüm bilgilendirme amaçlıdır ve yatırım tavsiyesi değildir).

Potansiyel Güçlü Yönler:

• Yenilikçi ve Uygulanabilir Çözüm: Protokol, DeFi'de uzun süredir devam eden gerçek bir sorunu çözüyor. Geçici kaybı ortadan kaldırmak, ciddi sermaye çekebilecek güçlü bir değer önerisidir.

• Deneyimli ve Güvenilir Kurucu: Michael Egorov’un liderliği ve Curve Finance bağlantısı, projeye çoğu yeni protokolün sahip olamadığı bir güven ve uzmanlık kazandırıyor.

• Gerçek Getiri Mekanizması: veYB modeli ile protokol ücretleri BTC olarak dağıtılır. Bu, spekülatif yatırımcılar yerine uzun vadeli yatırımcılar için sürdürülebilir ve cazip bir gelir kaynağı sunar.

Olası Riskler ve Zorluklar:

• Akıllı Kontrat Riski: Her DeFi protokolünde olduğu gibi, Yield Basis de kodundaki açık ya da hatalara karşı savunmasızdır. Bir exploit kullanıcı fonlarının kaybına yol açabilir.

• Sistem Karmaşıklığı: Yenilikçi olmasına rağmen yeniden dengeleme sistemi oldukça karmaşıktır. Öngörülmeyen uç durumlar veya olağanüstü piyasa olayları protokolün dayanıklılığını sınayabilir.

• crvUSD’ye Bağımlılık: Protokolün istikrarı, Curve’un crvUSD stablecoin’inin sağlığı ve peg’ine doğrudan bağlıdır. Bir de-peg olayı zincirleme risklere yol açabilir.

• Oracle Riski: Yeniden dengeleme mekanizması, BTC için doğru ve anlık fiyat beslemelerine (oracle) dayanır. Oracle'daki bir hata ya da manipülasyon, hedef kaldıraçta kalmayı engelleyebilir.

• Piyasa Volatilitesi: Yeni bir varlık olarak Yield Basis fiyatı yüksek oranda dalgalanabilir, genel piyasa trendleri, token açılımları ve rekabet gibi etkenlerden etkilenir.

Sonuç: Yield Basis, DeFi ekosisteminin en büyük sorunlarından birine etkileyici ve teknolojik açıdan gelişmiş bir çözüm sunuyor. Başarısı, güvenliği sürdürebilmesine, kalıcı likidite çekebilmesine ve yoğun rekabet ortamında öne çıkabilmesine bağlı olacaktır.

Feragatname: Bu içerik yatırım tavsiyesi değildir. Kripto para alım-satımı risklidir; sadece kaybetmeyi göze alabileceğiniz sermaye ile işlem yapınız.

Phemex’te YB Nasıl Satın Alınır?

İlk kez işlem yapmak isteyenler için Phemex kolay bir deneyim sunar. Adımları öğrenmek için "Yield Basis nasıl alınır?" başlıklı detaylı rehberimize göz atabilir ya da platformda Yield Basis alım-satımına Spot ve Vadeli İşlemler piyasalarından direkt başlayabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

1. Yield Basis’in çözdüğü temel sorun nedir?
Yield Basis, geleneksel AMM’lerde varlık fiyatlarının ayrışması halinde likidite sağlayıcıların yaşayabileceği finansal kayıp olan geçici kaybı (impermanent loss) ortadan kaldırmak için geliştirilmiştir.

2. Yield Basis'in kurucusu kimdir?
Protokol, merkeziyetsiz finans dünyasının en büyük ve etkili protokollerinden biri olan Curve Finance’in kurucusu Michael Egorov tarafından geliştirilmiştir.

3. Yield Basis geçici kaybı nasıl ortadan kaldırıyor?
2x bileşik kaldıraç mekanizması kullanır: Kullanıcıdan alınan BTC, ödünç alınan crvUSD ile eşleştirilir. Böylece likidite pozisyonunun değeri BTC fiyatını bire bir takip eder ve diğer AMM’lerde geçici kayba sebep olan matematiksel etki (√p skalası) ortadan kalkar.

4. Protokolde arbitrajcıların rolü nedir?
Arbitrajcılar sistem sağlığı için kritiktir. Protokolün Rebalancing-AMM mekanizması, hedef yüzde 50 borç/değer oranından sapmaları düzeltmeleri için arbitrajcıları finansal olarak teşvik eder ve sistemin dengede kalmasını sağlar.

5. ybBTC stake etmek ile YB’yi veYB olarak kilitlemek arasındaki fark nedir?
ybBTC stake etmek, size enflasyonist yeni YB token ödülleri kazandırır. YB tokenlarını veYB olarak kilitlemek ise size protokolün gerçek al-sat ücretlerinden (BTC olarak) pay ve yönetişim hakkı verir.

YB’yi Hemen Phemex’te Alıp Satın