Terra ($LUNA) nedir? İstikrarlı, Ölçeklenebilir DeFi Ürünleri Yaratın

Güncelleme (Mayıs 2022): Terra Luna Kripto Çöküşü

Mayıs 2022’de Terra Luna faaliyetlerine son verip çöküş yaşarken, hem perakende hem de kurumsal yatırımcıların cebinden on milyarlarca doları silip süpürdü.

Sadece bir ay önceki zirvesinde, Terra’nın yerel yönetişim tokenı Luna 120 dolardan işlem görüyordu ve Terra blok zinciri Solana’yı geçerek piyasa değerine göre altıncı en büyük kripto para birimi haline gelmişti. Neredeyse 19 milyar dolarlık dolaşımdaki arzıyla Terra’nın stablecoin’i UST, USDT ve USDC’den sonra en büyük üçüncü stablecoin’di ve bu yüzden düşüşü oldukça şok edici oldu.

Yine de, bazı çevrelerde, yaşanan durum tamamen şaşırtıcı değildi. UST’ye olan talebin büyük bir kısmının Terra blok zincirindeki bir protokolden, dolaşımdaki tüm UST’nin yaklaşık %80’ini kilitleyen Anchor protokolünden gelmesi özellikle dikkat çekiciydi. Bunun nedeni de UST için yıllık %20’lik sabit bir faiz oranı sunmasıydı ki bu başka hiçbir kripto firmasının geçemediği bir şeydi. İlk karşıt görüşlüler böyle bir planın sürdürülemezliğine dikkat çekti, ancak eleştiriler kurucu ortak ve CEO Do Kwon tarafından azımsanmayacak bir alaycılıkla geçiştirildi.

Terra Luna’nın çöküşü, UST gibi algoritmik sabit coinlerin sağlamlığına da ışık tuttu. Tanımı gereği teminatsız olan algoritmik sabit coinler sermaye açısından daha verimli olsalar da ancak aynı zamanda spekülatif saldırılara ve manipülasyona daha yatkındır. UST arzının blok zincirinin yönetişim tokenının değerlemesine bağlı olması, onu devalüasyon riskine karşı daha da savunmasız hale getirmiştir.

UST, piyasadaki olumsuz havanın etkisiyle USD’ye olan 1:1’lik sabitini kaybettiğinde, LUNA tokenı da dahil olmak üzere tüm Terra ekosisteminde bir güven kaybını tetikledi. Tüm protokol için takviye sağlaması amaçlanan Bitcoin rezervleri (Mayıs başında 1,8 milyar dolar) bile durdurulamaz bir spirali savuşturmak için bir işe yaramadı. 12 Mayıs’ta Luna’nın fiyatı sadece 24 saat içinde %96 düşerek 0,10 doların altına indi ve UST’nin de ondan pek aşağı kalır yanı yoktu. Takip eden günlerde Bitcoin %20, çoğu altcoin ise %50 ya da daha fazla değer kaybetti.

28 Mayıs’ta Terra 2.0 piyasaya sürüldü, ancak 11 doların üzerine çıktıktan sonra ABD doları karşısında %56’dan fazla değer kaybetti.

–

Merkeziyetsiz finans (DeFi) giderek daha yaygın hale gelirken, kripto topluluğu kriptoyu stabilize etmenin ve gerçek dünyada benimsenmesi için uygun hale getirmenin yollarını arıyor.

Terra Luna, dünya genelindeki para birimlerine sabitlenmiş, algoritmik olarak yönetilen, merkezi olmayan sabit paralar için bir ekosistem sağlayarak bunu yapmayı amaçlayan bir blok zinciri protokolüdür. Terra protokolü, ekosisteminde çalışan birden fazla kripto para birimine sahip olmasına rağmen, yalnızca bir yerel yönetişim tokeni olan LUNA Token‘a sahiptir.

Terra Luna fiyatı veya LUNA token fiyatı bu makalenin ilk yazıldığı esnada 102,47 $ olup, 36,3 milyar $ piyasa değeri ile 354,7 milyon LUNA dolaşım arzı bulunmaktaydı.

Terra Luna Nedir?

Terra Luna, küresel ölçekte kolay kripto işlemlerini mümkün kılmak için sabit coin ailesi etrafında inşa edilmiş bir blok zinciridir. Tether (USDT) gibi çoğu sabit coinin USD değerine sabitlendiğini kabul eden Terra Luna kurucuları, gerçek dünya kullanımıyla küresel kripto benimsemesinin büyümesi için bir pencere gördü. Kriptonun büyümesi ve benimsenmesi için bu dışa dönük yaklaşım, Terra’yı diğer blok zinciri ağlarından ve sabit coin protokollerinden farklı kılan şeydir. Bunu iki şekilde yapar:

• Merkezi olmayan uygulamalar (DApps): Terra, öncelikle diğer DeFi protokolleriyle birlikte çalışabilir olmaya odaklanmak yerine (bunu da yapsa da), kendi Terra DApp ekosisteminde anında gerçek dünyada benimsenmeyi sağlayan istikrarlı, ölçeklenebilir ürünler yaratmayı amaçlamaktadır. Bunlar arasında CHAI, MemePay ve PayWithTerra gibi e-ticaret sektöründe kripto para ödeme çözümleri ve Anchor gibi yüksek getirili tasarruf çözümleri yer almaktadır.
• Terra stabil coin ailesi: Terra, her biri dünya genelinde farklı para birimlerine sabitlenmiş bir sabit coin ailesi oluşturarak, kullanıcılara ABD’deki günlük alışverişleri için Terra’nın USD sabit coinini (UST) kullanma ve ayrıca Terra sabit coinleri KRT ve EUT ile Kore veya Avrupa’daki hizmetler için ödeme yapma olanağı sunar. Terra kriptosu, anında ve düşük ücretle takas edilebilen, gönderilebilen ve harcanabilen uyumlu ve uluslararası sabit paralar sağlayarak, küresel ölçekte kriptonun gerçek dünyada benimsenmesini artırmayı amaçladı.

Kısa bir süre içinde Terra Luna, kendi yerel Terra Luna tokeninin (LUNA) hızla benimsenip büyüdüğünü ve ekosisteminde en çok kullanılan stablecoin olan TerraUSD’nin (UST) yaratıldığını gördü. Şu anda piyasadaki en büyük 8. kripto varlık olan LUNA token, sektördeki en hızlı büyüyen kripto para birimlerinden biridir. Öte yandan TerraUSD veya UST, hızla piyasada en çok benimsenen stabilcoinlerden biri haline geldi.

Terra Alliance Nedir?

Terra protokolü Ocak 2018’de Daniel Shin ve Do Kwon tarafından kurulan Koreli bir blok zinciri girişimi olan Terraform Labs tarafından geliştirildi. Şirket, yılda 25 milyar dolarlık işlem gerçekleştiren 15 Koreli ve Güneydoğu Asyalı e-ticaret şirketinden oluşan Terra Alliance olarak bilinen bir holding tarafından başlatıldı.

Terra Alliance’ın desteğinin yanı sıra Terraform Labs, Coinbase Ventures, Polychain Capital ve Pantera Capital gibi önde gelen risk sermayesi firmalarından da 32 milyon dolar destek aldı.

Terra’yı kurmadan önce Shin ve Kwon blok zinciri endüstrisi dışında da başarılı şirketler kurdular. Shin, Güney Kore’nin Alibaba’sı olarak bilinen bir e-ticaret kuruluşu olan TMON’u ve 2,7 milyondan fazla kullanıcısı olan softbank destekli bir Kore ödeme uygulaması olan CHAI’yi kurdu.

Do Kwon ise Stanford’da bilgisayar bilimleri okudu ve 2019’da Forbes 30 yaş altı 30 kişi listesine girdi. Kwon, Terra’nın kurucu ortağı olmadan önce Microsoft’ta çalışmış ve Wi-Fi ağları gibi eşler arası telekomünikasyon çözümlerinde uzmanlaşmış bir girişim olan Any-Fi’yi kurmuştur.

Terra’nın arkasındaki amaç, Terraform Labs ve Terra Alliance tarafından geliştirilen ve gerçek dünyada hemen uygulanabilecek çeşitli uygulamalar için bir arka uç protokolü oluşturmaktır.

Terra Luna Ekosistemi: Kararlı, Ölçeklenebilir DApp’ler Yaratmak

Terra, DeFi’yi gerçek dünyaya taşımak isteyen tam kapsamlı Turing blok zinciri protokolüdür. Bunu yapmak için ağ, istikrarlı ve ölçeklenebilir bir DeFi ekosistemi sunmak amacıyla geliştiricileri blok zinciri üzerine inşa etmeye teşvik eder. En önde gelen DApp’lerinden bazıları şunlardır:

• Anchor: Terra üzerine inşa edilmiş bir tasarruf protokolü olan Anchor, %20 faiz oranı karşılığında “likit stake edilmiş PoS varlıkları” yatıran yatırımcılardan mevduat ödünç alıyor. Şubat 2022’de Anchor, Terra Luna topluluğunu 450 milyon UST değerinde bir artış ile fon sağlamak için oy kullanmaya ikna etti.
• WeFund: Topluluk kitle fonlaması için özel olarak tasarlanmış merkeziyetsiz çapraz zincir inkübatör platformu olan WeFund, DeFi ve blok zincirini topluluk ruhu ve hayırseverlikle birleştiriyor. Merkezi olmamasının yanı sıra WeFund, güvenlik ve şeffaflığı sağlamak için akıllı sözleşmeler ve Terra blok zincirini kullanıyor ve böylece blok zinciri teknolojisinin gerçek dünyadaki bağış toplama senaryoları için ne denli faydalı olabileceğini gösteriyor.
• Mirror: Hisse senetleri veya tahviller gibi gerçek dünya varlıklarının fiyat davranışını taklit etmek için Yansıtılmış Varlıklar (mAssets) adı verilen sentetik varlıklar oluşturan bir DeFi protokolü olan Mirror, herhangi bir yerdeki herkesin merkeziyetsiz bir şekilde hisse senedi ticareti yapmasına ve hisse senetlerine sahip olmasına izin vermeyi amaçlamaktadır. Bunu yapmak için kullanıcılar, UST veya diğer mAsset tokenlerini teminat olarak kullanarak teminatlandırılmış borç pozisyonu (CDP) oluşturarak mAssets için yeni tokenler basabilirler.
• BetTerra: Henüz piyasaya sürülmemiş olmasına rağmen BetTerra kumar, oyun ve hayırseverlik dünyasını blok zincirine taşıma hedefi içerisindedir. Gamefi’yi kullanan ve Terra blok zinciri aracılığıyla güvenli ve şeffaf bir şekilde bahis oynamaya olanak sağlayan BetTerra, topluma geri vermek için UST şeklinde bazı kazançlar da kullanacaktır. Bu şekilde DApp, oyun ve kumar gibi çok popüler gerçek dünya faaliyetlerini blok zinciri güvenliği ile ilişkilendirilerek bir hayırseverlik unsuru sağlanmış olur.

Terra Luna ekosistemi çok çeşitli DeFi uygulamaları sunar, ancak hepsi Terra Luna kriptosunun temel ilkelerini paylaşır: ademi merkeziyetçilik, güvenlik, gerçek dünya uygulamaları ve topluluk.

Terra – Luna Ekosistemi (Kaynak: Terra.Money)

Terra Luna Kripto: Luna Tokenleri ve Terra Coinleri Nedir?

Terra Luna kripto para birimi biraz kafa karıştırıcı olabilir, çünkü yalnızca kendi platform tokeni olan LUNA’ya sahip olmakla kalmaz, aynı zamanda grup formunda TerraSDR olarak bilinen bütün bir Terra sabit coin ailesine de sahiptir. Terra sabit coinlerinin piyasadaki diğer sabit coinlerden nasıl daha istikrarlı olduğu konusunda da kafa karışıklığı vardır. Bu konuya açıklık getirmek için okumaya devam edin.

Luna Para Birimi Nedir?

Terra Luna blok zincirinin, LUNA şeklinde kendi Luna para biriminin yanı sıra ekosistemi içindeki Luna para birimleri olan Terra sabit coinleri vardır.

• LUNA token: LUNA, ağ için yerel staking tokenı olmasının yanı sıra tüm ekosistem için temel varlıktır. İki ana işlevi vardır.
  • Staking: Ağ bir proof-of-stake (PoS) mutabakat mekanizması üzerinde çalıştığından, işlemleri doğrulamak için staking düğümlerine (madencilerin aksine) ihtiyaç duyar. LUNA tokenı, blok zincirinin güvenliğini sağlayan bu stake düğümlerini ödüllendirmek için kullanılır.
  • İstikrar: LUNA tokenı aynı zamanda Terra sabit coinlerinin istikrarını sağlamak için de kullanılır, çünkü bunlar istikrar yaratmak için ayrılmaz bir şekilde bağlantılıdır. Terra sabit coinleri yalnızca eşdeğer miktarda LUNA yakıldığında üretilir ve varlıkların hedge edilmesine olanak tanır. Örneğin, LUNA token fiyatı USD karşısında %50 artarsa, dengeyi korumak için 1,5 kat daha fazla UST çıkarılacaktır. Aynı şekilde, LUNA token fiyatı %25 düşerse, UST için daha fazla Luna coin kullanılabilir.
• TERRA sabit coinleri veya TerraSDR: Terra ekosisteminin UST’den KRT’ye kadar sabit coinleri, blok zincirinin ana teklifini oluşturur. Kullanıcılar bunları DeFi hizmetleri için ödeme yapmak, tasarruf protokollerine yatırım yapmak veya dünya genelinde para transferi yapmak için kullanabilir.

Terra’nın Stabil Coinleri Piyasadaki Diğer Stabil Coinlere Göre Daha mı Az Volatil?

Terra stabil coini, arzını talepteki gerçek zamanlı dalgalanmalara göre ayarlayarak fiyat istikrarını sağlar.

Bir UST basmak için kullanıcıların eşdeğer miktarda LUNA tokenı yakması gerekir. Örneğin, 150 UST basmak istiyorsanız ve Luna’nın mevcut piyasa fiyatı 5 dolarsa, 30 LUNA coini yakmanız gerekecektir. Tam tersi, 50 UST yakarsanız ve LUNA’nın mevcut piyasa fiyatı 10 $ ise, 5 LUNA coini alacaksınız.

Bu yöntem sayesinde Terra, sabit coinleri için fiyat istikrarı sağlamak üzere piyasa güçlerinden faydalanmaktadır. UST’nin fiyatı 1 doların üzerine çıktığında, arbitrajcılar devreye girerek 1 dolar değerinde LUNA karşılığında şu anda 1 dolardan daha değerli olan UST’yi satın alarak risksiz kar elde edebilir ve ardından bu UST’yi hemen kar karşılığında satabilir. Bu nedenle, Terra sabit coinleri nadiren sabitlerinden çok fazla sapma gösterir.

Terra sabit coini, daha fazla sermaye verimliliği ve ölçeklenebilirlik elde etmek için bu mekanizma aracılığıyla kendisini piyasadaki diğer algoritmik sabit coinlerden farklılaştırmayı amaçlamaktadır.

Terra Stabil Coin Ekosistemi (Kaynak: Terra YouTube)

Luna Foundation Guard (LFG) Nedir?

Terra’nın protokolü piyasa güçlerinden yararlanarak fiyat istikrarını korumasına rağmen, Terra ekosisteminde LUNA’nın fiyatı veya Terra’nın işlem hacmi yoluyla belirli bir talep eşiğine bağlıdır.

Bunun nedeni, değerin Terra ekosistemine fiat ve Luna arasındaki değişimler yoluyla girmesidir, yani sistemin istikrarı çeşitli Terra ürünlerine ve sabit coinlere olan talebe bağlıdır. Terra’nın benimsenme oranı arttıkça, Luna’nın değeri korunur, bu da stake edenler için istikrarlı madencilik ödüllerini garanti eder ve tüm sistemi daha da stabilize eder. Bununla birlikte, talep çok fazla azalırsa, sistem bozulur, doğrulama düğümleri ödüllendirilemez, güvenlik tehlikeye girer ve bozulur. Bunu önlemek için Terra, CHAI ve Terra Alliance üyeleri tarafından inşa edilen diğer başarılı ürünler aracılığıyla kitlesel benimsemeyi zaten artırıyordu. Ancak, 2021 ayı piyasası ve 2022’de ufukta başka bir ayı piyasası göründüğünde, kurucular harekete geçmeye karar verdi.

Luna Foundation Guard (LFG), Terra sabit coinlerine başka bir dengeleyici katman ekleme ihtiyacı gören Terra kurucu ortağı Do Kwon tarafından kuruldu. LFG, en popüler stabilcoin olan UST’nin rezervlerine eklemek için BTC satın alarak Terra protokolünü güvence altına almayı denedi.

Bu BTC satın alma çılgınlığının amaçlanan etkisi, protokolün zenginliğini artırmanın yanı sıra Terra Luna protokolüne ve buna bağlı olarak LUNA tokenine verilen zararı en aza indirmektir. Bu yazının yazıldığı sırada LFG, BTC satın almak için en az 2,2 milyar doları halihazırda toplanmış olmak üzere 3 milyar dolar toplama sürecindedir.

LFG için plan, aşağı yönlü peg sapmaları sırasında UST peg’inin dolara sabitlenmesine yardımcı olmaktır. Bu, LUNA tokenlerini çıkararak ve yok ederek dolar sabitini koruyan coin ile el ele gidecektir.

Terra Nasıl Çalışır?

Tüm merkezi olmayan protokollerde olduğu gibi Terra ağı da güvenliğini ve şeffaflığını blok zinciri teknolojisi ve mutabakat mekanizmaları aracılığıyla sağlar. Terra blok zinciri özellikle Cosmos SDK ve Tendermint Delegated-Proof-of-Stake (DPoS) mutabakat mekanizması kullanılarak oluşturulmuştur.

Protokol, blokları blok zincirine işlemek için tam düğümler çalıştırarak işlemleri doğrulayan, çözen ve sistemi güvence altına alan 100 doğrulayıcıya dayanır. Birincil rolleri, her bir doğrulayıcının özel anahtarı tarafından imzalanmış kriptografik imzaları içeren oyları yayınlayarak merkeziyetsiz ağın blok zincirinde mutabakata ulaşmasına ve sürdürmesine yardımcı olmaktır.

Yayına katılmak için doğrulayıcıların ya kendi LUNA tokenlarını bağlamaları (en az 21 gün boyunca kilitlemeleri) ya da LUNA tokenlarının diğer token sahipleri tarafından kendilerine devredilmesi / stake edilmesi gerekir. Stake işlevine katılmaya karar veren Luna sahipleri delege olarak adlandırılır ve doğrulayıcılarla aynı faydaları ve sorumlulukları paylaşır.

Bu, temsilcilerin ağın güvenliğini sağlamaya katılırken ve doğrulayıcılar tarafından üretilen gelirin bir kısmını kazanırken, doğrulayıcının yanlış davranması (işlemleri çift imzalaması veya uzun süre hareketsiz kalması) ve kesilmesi durumunda, temsilcilerin de kesileceği anlamına gelir.

Genel olarak, Terra protokolünün doğrulayıcıları ve onların temsilcilerini ödüllendirmek için iki temel yolu vardır:

• İşlem ücretleri: Spam’i önlemek için, tüm işlemlerde staker’lara küçük bir ücret ödenmesi gerekir. Bunlar varsayılan olarak işlem değerinin %0,1’idir ve %1 ile sınırlandırılmıştır, bu da Terra’yı kredi kartları gibi çok daha yüksek işlem ücretleri talep eden geleneksel ödeme işlemcilerine kıyasla üstün bir yerleşim katmanı haline getirir.
• Kıtlık teşvikleri: Protokol, benimsenmeyi daha da teşvik etmek için Luna ve diğer Terra sabit coinleri arasındaki tüm takas işlemlerinden küçük bir ücret almaktadır. Takas ücretleri daha sonra yakılarak Luna’da kıtlık yaratılır ve bu da dolaylı olarak tüm Luna token sahiplerini ödüllendirir.

Ademi merkeziyetçilik ruhuna uygun olarak, Terra doğrulayıcıları da topluluk tarafından yapılan çeşitli protokol iyileştirme önerilerini oylayarak protokolün yönetimine katılabilir. Topluluğun oylama gücü, delegasyonlar da dahil olmak üzere toplam bahis miktarlarıyla orantılıdır, ancak Terra’nın blok zinciri tasarımının hız ve ölçeklenebilirlik için genel ademi merkeziyetçilikten ödün verdiğini belirtmek önemlidir. Diğer bir deyişle, Terra bazı iş kanıtı tabanlı blok zincirlerine kıyasla çok daha az merkeziyetsizdir, ancak bunu daha yüksek işlem hacmi sunarak telafi eder.

LUNA Token Fiyat Analizi

2018’de geliştirilmesine ve 2020’de piyasaya sürülmesine rağmen, Terra Luna fiyatı 2021’e kadar çok az artış gösterdi. Bu, altcoinlerin ve DeFi’nin yükselişinin çok daha geniş bir kitleyi kriptoya çekmeye başladığı bir zamandı, yani kolayca aktarılabilir, değiştirilebilir ve uyumlu sabit coinlerden oluşan küresel bir ağa sahip olmak çok kullanışlıydı.

LUNA token fiyatı, 1 Ocak 2021’de yalnızca 0,65 $ değerindeyken 26 Aralık 2021’de yaklaşık 100 $ gibi yüksek bir değere ulaştı. Yol boyunca 2021 kripto para çöküşü gibi dönemlerde bir miktar volatilite yaşasa da stabilcoinlerinin para birimlerine sabitlenmesini sürdürme konusundaki teklifi ve yeni teknolojisi, onu diğer kripto para birimlerinden daha fazla ayakta tuttu.

Yeni yıla girerken, Luna Terra fiyatı dramatik bir düşüş yaşadı ve Luna token fiyatı 30 Ocak 2022’de 46 dolara düştü. Bu dönemde kurucular, Terra stablecoin tekliflerinin istikrarının öncelikleri olduğunu fark ettiler, çünkü bu sadece önemli bir satış noktası değildi, aynı zamanda ekosistemin geri kalanını da destekliyordu. 26 Ocak 2022’de LFG BTC satın almaya başladı; yalnızca o gün için 8.588 BTC. Şubat ayının sonunda Luna token fiyatı 91,14 $’a yükseldi ve Mart ayında LFG’nin planlarının resmi olarak açıklanmasıyla Terra Luna fiyatı önceki rekorunu aşarak 29 Mart 2022’de tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 109 $’a ulaştı.

Sonuç

Çoğu kripto projesi ya mevcut kripto kullanıcılarına hitap etmeye ya da yenilerini eklemeye çalışırken, Terra, kripto protokollerinin nasıl çalıştığını bilmeye gerek kalmadan insanların zaten kullandığı gerçek dünya ürünlerine ve hizmetlerine kripto getirme konusunda büyük bir vizyona sahipti.

Terra’nın lansmanından bu yana geçen iki kısa yıl içinde başardıklarına bakılırsa, stabilcoin ve DeFi çözümleri için uygun bir ürün-pazar bulmuş gibi görünüyorlar. Aynı zamanda Terra Luna, volatilite ve ölçeklenebilirliğin küresel ölçekte kripto benimsenmesinin önünde duran sürekli zorluklar olduğunu biliyor. Bununla birlikte, stabilcoinlerdeki yeniliği ve tüm bir DeFi ekosisteminin geliştirilmesiyle, bir şey açık; Terra Luna, gerçek dünyada kripto benimsemesini teşvik etmek için görünüşte durdurulamaz bir ivme kazanıyordu.