2015’te faaliyete geçen Ethereum, Rusya-doğumlu programcı Vitalik Buterin tarafından yaratılmış, insanların, üçüncü bir kişi devreye girmeden dApp’ler ve akıllı sözleşmeler geliştirmelerine olanak veren bir blockchain platformudur. Ethereum şu anda piyasa değerine göre en büyük ikinci kripto paradır.
Ethereum’un sınırlamaları nelerdir?
Ethereum aynı zamanda NFT işlemlerinin %80’inin kendi ağında gerçekleştiği NFT dünyasındaki en dominant blockchaindir. Proje büyük oranda başarılı kabul edilse de, Ethereum’u kullanışsız yapan belli sınırlamaları bulunmaktadır. Örnek olarak yüksek gaz ücretleri birçok insanın NFT satın almasını zorlaştırmaktadır.
İkinci olarak ölçeklendirilebilirlik sorunu bulunmaktadır. Ethereum şu an için sadece 13 TPS gerçekleştirmesine olanak veren Proof-of-Work konsensüs mekanizmasını kullanmaktadır. İlave olarak ağda işlem biriktikçe gaz ücretleri daha da yükselmektedir.
PoW’un her ne kadar avantajları olsa da, büyük miktarlarda enerji kullanır. Bu da kontrol edilmediği takdirde çevreyi olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Sürekli çevreye zarar verdikleri için eleştiri alan yaratıcılar için bu, NFT dünyasında önemli bir sorundur.
Ethereum’un En Güçlü Rakipleri: Şüpheliler
Ethereum’un sınırlamaları kralı tahtından etmeyi gözleyen birçok rakip kripto parayı harekete geçirmiştir. Bu “Ethereum katili” projelerin birçoğu ödemeler, DeFi ve NFT’ler için daha hızlı, daha ucuz ve daha çevre dostu seçenekler sunmaktadır. Ancak şimdiye kadar hiçbiri Ethereum markasının hakimiyetini alt edememiştir.
1) Solana: Solana Bir Sonraki Ethereum Katili mi?
Piyasa değerine göre ilk on kripto paradan biri olan Solana, DeFi’ı ana akım kitlelerine daha erişilebilir yaparken, benzersiz konsensüs mekanizmasıyla eşzamanlı olarak ölçeklendirilebilirlik sorununa çözüm sunmak için 2020’de faaliyete geçirilmiştir.
Solana, konsensüs için sadece bir mekanizmaya dayanmak yerine iki mekanizma birden kullanır: Proof-of-Stake (PoS) konsensüs mekanizması ve Proof-of-History (PoH) algoritması. Bu, Solana’nın kurucularından biri olan yazılım mühendisi Anatoly Yakovenko tarafından geliştirilmiştir.
Solana, şu an için NFT dünyasında en dominant ikinci blockchaindir. Yerel SOL tokenı 2021’de tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 221$’a ulaşmıştır. Birçok insan Solana’ya “Kriptonun Visa”sı ünvanını vermiştir.
Solana’daki sorun tekrar tekrar gerçekleşen servis kesintileridir. Anca bu zafliyete rağmen, Ethereum ile karşılaştırıldığında düşük işlem ücretleri ve minimal enerji gereksinimi nedeniyle NFT dünyasında popüler bir blockchain olmaya devam etmektedir.
2) Cardano: Pek de Etkileyici Olmayan Ethereum Katili
Cardano, Ethereum’dan çevresel anlamda daha sürdürülebilir, ucuz ve hızlı bir diğer blockchain platformudur. 2017 yılında Ethereum’un kurucu ortaklarından biri olan ve Cardano’yu kurmak için ayrılan Charles Hoskinson tarafından, akademik araştırmalar yoluyla blok zinciri geliştirmeye odaklanarak kuruldu.
Cardano, PoS konsensüs mekanizması kullanır. Bu onu Ethereum’a oranla daha temiz kılar ve daha az enerji gerektirir. Proje, «gücü hesap vermeyen kurumlardan kenar mahallelerdeki bireylere yeniden dağıtmak» amacıyla oluşturuldu.
Platform 2021’de akıllı sözleşmeleri tanıttıktan sonra Cardano’nun yerel tokenı olan ADA’da ani bir yükseliş gerçekleşmiştir. Sadece 24 saat içinde zincir-üzerinde yüzün üzerinde akıllı sözleşme kuruldu. Aynı vakitlerde ADA’nın fiyatı ATH’si olan 3.10$’a erişti.
3) Polkadot
Polkadot, merkeziyetsiz ağlar arasında birlikte işlerliği etkinleştirmesiyle bilinen bir çoklu zincir blockchain platformudur. Polkadot, blockchainleri güvenli şekilde veri aktarımı yapmalarına olanak vermek üzere birbirlerine bağlamaktadır. 2020’de Gavin Wood (bir diğer Ethereum kurucusu), Robert Habermeier ve Petter Czaban tarafından yaratılmıştır.
Polkadot ile geliştiriciler sadece dApp inşa etmekten çok daha fazlasını yapabilirler. Aynı zamanda, uygulamaların ihtiyaçlarına göre geliştirilmiş tüm bir blockchain yaratırken, ana Polkadot zincirinin güvenliğini sağlarlar. Polkadot buna “paylaşımlı güvenlik” demektedir.
4) Avalanche: Ethereum’un Eşi
Avalanche, en hızlı akıllı sözleşme platformu kabul edilmektedir. 2020 yılında Cornell Üniversitesi araştırmacılarından oluşan bir ekip tarafından faaliyete geçirilmiştir. PoS konsensüs mekanizması sayesinde, düşük işlem ücretlerine sahiptir ve Ethereum’dan çok daha çevre-dostudur.
Avalanche, üç zincirden oluşur, takas zinciri (X-Chain), platform zinciri (P-Chain) ve sözleşme zinciri (C-Chain). Bu üç zincir de token yaratma, doğrulama ve akıllı sözleşme yerleştirme fonksiyonlarını yerine getirmektedir. NFT dünyasında Avalanche, Ethereum’a daha ucuz, hızlı ve temiz bir alternatif olduğundan yavaş yavaş popülarite kazanmaktadır.
Sonuç
Ethereum, blockchain alanındaki en eski ve en değerli projelerden biridir ve yakın zamanda hiçbir bir yere gitmeyecektir. Esasen ağın en büyük sorunlarından biri olan ölçeklendirilebilirlik, PoS konsensüs mekanizmasıyla birlikte daha verimli iş yükü dağıtımını etkinleştiren tamamen ortaklaşa mimarisiyle yaklaşan Ethereum 2.0 yükseltmesinde ele alınmaktadır.
Ancak ölçeklendirilebilirlik, ele alınması gereken birçok sorundan sadece biridir ve her ne kadar daha çevre-dostu olan PoS’a geçiş bir süredir planlansa da, projenin yükseltme yol haritası hala belirsizdir.
Yine de Ethereum, akıllı sözleşmeler için en popüler platform olmaya devam etmektedir. Bu da topluluğun devasa desteğini göstermektedir. Her ne kadar Ethereum her zaman için her kripto meraklısının kalbinde özel bir yere sahip olacak olsa da finans dünyası sadakata pek önem vermemektedir. Ethereum’u rekabetçi kılma çabaları gerçekleştirilmemesi halinde, her an daha etkileyici ve uygun-maliyetli bir proje Ethereum’un rolünü çalabilir.
