Özet:
- Üssel Hareketli Ortalama (EMA), son fiyat verilerine ağırlık verir ve alım-satım sinyalleri üretmek için günlük işlemlerde kullanılır. Ağırlıklı Hareketli Ortalama (WMA) ile benzerlik gösterir.
- EMA göstergesi, n-periyot (örn. 50, 100, 200 periyot) ayarları ile uzun vadeli işlemlerde de kullanılabilir; iki EMA’nın kesişimi trend dönüşünü gösterebilir.
- Fiyat EMA çizgisinin altına düştüğünde trader long pozisyon açabilir. Tersine, fiyat EMA çizgisinin üstüne çıktığında short pozisyon açılabilir.
Hareketli ortalamalar, bir fiyat trendinin yönünü belirlemek için kullanılan ölçüm araçlarıdır. Mum grafiği üzerinde trend çizgisi olarak görünen bu göstergeler, bir varlığın belirli n-periyottaki ortalama fiyatını gösterir. Üssel Hareketli Ortalama (EMA), teknik analizde en çok kullanılan ve trend yönünü, potansiyel giriş ya da çıkış noktalarını belirlemede yaygın şekilde tercih edilen göstergelerden biridir. Son fiyatlara daha fazla ağırlık verdiği için, Basit Hareketli Ortalama (SMA) gibi diğer hareketli ortalamalara göre fiyat değişikliklerine daha hızlı tepki verir.
Üssel Hareketli Ortalama (EMA) Göstergesi Nedir?
EMA, son fiyat trendlerine ağırlık veren ve trend onayı, farklılık (divergence) ve kesişim işlemlerinde kullanılan bir hareketli ortalama göstergesidir. Basit Hareketli Ortalama (SMA) ile birlikte, EMA hem geleneksel hem de kripto para al-sat işlemlerinde en önemli ve en popüler 10 gösterge arasında yer alır.
EMA göstergesi, Bitcoin mumları etrafında salınan bir çizgi olarak görülür. Eğer fiyat EMA'nın üzerine çıkarsa, genellikle yükseliş trendi (uptrend) oluşuyor demektir. Diğer mumlardan da onay alınırsa, long işlem açılabilir. Fiyat EMA'nın altına düşüyorsa, düşüş trendi (downtrend) içindeyiz demektir ve short işlem açmadan önce diğer göstergelerle onay almak tavsiye edilir. Bitcoin fiyatı, hareketli ortalamadan sadece geçici olarak sapar ve ardından tekrar test etmek üzere ona geri döner, daha sonra ise üstünde ya da altında işlem görebilir.
Kesişim işlemlerinde, farklı n-periyotlara sahip birden çok EMA kullanılarak cross trade (kesişim ticareti) yapılabilir. Örneğin, 20-günlük EMA ile 50-günlük EMA’nın kesişimi mevcut trendde trend dönüşüne işaret edebilir. EMA formülü, geçerli trendi belirlemek için günlük kapanış ortalamaları ve geçmiş fiyat verilerini filtrelemeyi içerir.
Üssel Hareketli Ortalamayı Kim İcat Etti?
Üssel Hareketli Ortalama, 1963 yılından beri var olan en eski alım-satım göstergelerinden biridir. Üssel düzeltme üzerine kayda değer katkıları Robert Goodell ve Charles Holt yapmıştır.
Robert Goodell, üssel düzeltme konusunda uzman olan bir matematikçi ve yazardır. 1963’te yayımladığı Smoothening, Forecasting, And Prediction of Discrete Time adlı kitap serisi EMA göstergesinin temelini oluşturmuştur.
Texas Üniversitesi Austin İşletme Fakültesi’nde profesör olan Charles Colt da üssel düzeltme alanına katkı sağlamıştır.
EMA göstergesi genellikle hisse senedi ve emtia işlemlerinde kullanılmış, ancak dijital işlem yazılımlarının gelişimiyle kripto para trader’ları tarafından da benimsenmiştir. Dijital yazılımlardan önce trader’lar EMA hesaplamasını manuel olarak yaparlardı.
Üssel Hareketli Ortalama Nasıl Hesaplanır?
EMA’nın temeli, standart hareketli ortalamaya (MA) dayanır. MA hesaplamak daha kolaydır, çünkü ağırlıklandırma dikkate alınmaz; sadece kapanış fiyatlarının ortalamasıdır. EMA ise önceki EMA değerlerini de kullanır, tarihi verilere verilen ağırlık zaman içinde azalır.
EMA’nın formülü şu şekildedir:
Buradaki “bugün” ve “dün” değişkenleri Bitcoin’in güncel fiyat ortalamalarını temsil eder. “a” katsayısı düzeltmeyi, yani formüle hangi ağırlığın uygulanacağını belirtir – genellikle 2’dir. EMA hesaplama her zaman bir önceki sonuca bağımlıdır.
Phemex platformunda varsayılan EMA n-periyodu 9’dur; bu, grafikteki son 9 günün fiyatlarını baz alır.
EMA'daki ağırlığın etkisi, geçmişten bugüne yaklaştıkça artar. En güncel fiyatlara daha yüksek ağırlık verilmesi EMA’yı SMA gibi göstergelerden daha hassas hale getirir. Çizgi daha hızlı hareket eder ve böylece günlük al-sat sinyalleri verir.
EMA Nasıl Kullanılır?
EMA’yı Phemex platformunda deneyelim.
1. “Markets” bölümüne gidin ve yüzlerce işlem çiftinden birini seçin; bu örnek için BTC/USDT grafiğini kullanalım. İlgili pariteyi açtıktan sonra üstteki “Indicators” sekmesine tıklayın:
2. Gösterge açılır menüsünde arama çubuğuna “Moving Average Exponential” yazın:
3. Göstergenin üstüne sol tıklayın ve Bitcoin grafiğine ekleyin:
4. EMA, Bitcoin mumlarının üstünde ve altında dalgalanan mavi bir çizgi olarak görünecek. EMA'nın yüksek hassasiyeti nedeniyle, mumlara oldukça yakın hareket ettiğini ve destek ve direnç seviyeleri için önemli sinyaller verdiğini görebilirsiniz. Destek seviyeleri, fiyatın yukarı yönlü geri dönüş yapma olasılığının yüksek olduğu arbitraj fiyat tabanlarıdır. Direnç seviyeleri ise, fiyatın aşağı yönlü döneceği arbitraj tavanlarıdır.
Çift veya Üçlü Üssel Hareketli Ortalama Nedir?
Trader’lar, kesişim (crossover) ticareti için çift ya da üçlü EMA etkinleştirebilir. Üssel hareketli ortalamalar farklı n-periyotlarına göre ayarlanabilir ve farklı değerler verebilir. Bir trader aynı anda 9-EMA, 20-EMA, 50-EMA, 100-EMA, 200-EMA gibi EMA’ları kullanabilir.
Yine “Indicators” bölümüne tıklayın ve ek EMA’lar ekleyin. Hepsini ekledikten sonra, her biri için zaman dilimini “Settings” üzerinden ayarlayabilirsiniz:
Bu örnekte, 9-EMA ve 50-EMA kullanmak istiyoruz. 9-periyotlu EMA’yı 50-periyotluya çevirmek için periyot uzunluğunu 50’ye çıkarmamız yeterli. İkisini birden grafikte görüntüleyelim:
Artık çift EMA kurulumuna sahibiz. Açık mavi çizgi 50-periyotlu EMA, koyu mavi ise 9-periyotlu EMA’dır. Kısa periyotlu EMA, daha duyarlı olduğu için mumlara daha yakındır; daha kısa vadeli ortalamalara bakar, 50-periyotlu ise geçmiş veriyi daha fazla dikkate alır.
Uzman İpucu: Hangi EMA’yı kullanacağınıza karar veremiyorsanız, uzun EMA’ları (50+ periyot) değer yatırımında, kısa EMA’ları (<20 periyot) ise kısa vadeli günlük trade’lerde tercih edin.
EMA ile Nasıl Alım-Satım Yapılır?
EMA, trend takibi, kesişim (crossover), ve divergence için kullanılabilir. EMA, tek başına da kullanılabilen bir gösterge olsa da, Relative Strength Index (RSI) veya Stochastic RSI (StochRSI) gibi göstergelerle beraber kullanılması önerilir.
EMA Kesişim Stratejisi (Crossover Trading)
EMA, kesişim işlemlerinde alım-satım sinyalleri üretmek için kullanılır. Birden fazla EMA gerekir. Örneğin, 9-periyot ve 50-periyot EMA birlikte kullanılabilir. 1D (günlük) grafik üzerinde bu stratejinin etkinliği test edilebilir:
İki çizgi kesiştiğinde, trader long veya short pozisyon açmalıdır.
Koyu mavi çizgi (9-EMA), açık mavi çizgiyle (50-EMA) kesişip üstüne çıkarsa bu bir yükseliş sinyalidir ve long emir açılabilir. Açık mavi çizgi koyu maviyle kesişip üstüne çıkarsa bu bir düşüş sinyalidir ve short emir açılabilir.
Kesişim sonrası Bitcoin, 40.000 dolardan 48.000 dolara %15 yükselmiş ve bu trendi birkaç gün sürdürmüştür. EMA düştüğünde, gösterge ayı piyasası sapması (bearish divergence) algılayarak satış sinyali vermiştir.
EMA ile Günlük Alım-Satım (Day Trading)
EMA ile günlük işlem yaparken kısa vadeli (örn. 4 saatlik) grafikler kullanılmalı ve kısa periyotlar (n-periyot) tercih edilmelidir. Göstergeyi tek başına kullanmaktan kaçının; “aşırı alım/aşırı satım” (overbought/oversold) durumlarını gösteren Relative Strength Index (RSI) gibi trend osilatörleriyle birlikte kullanın.
RSI göstergesi ve EMA, günlük al-satta birleştirilir.
İdeal trade fırsatları, RSI osilatörü aşırı alım ya da aşırı satım seviyelerine ulaştığında ortaya çıkar. Fiyat EMA’nın altına düştüğünde, long fırsatı bulunur ve RSI göstergesinde aşırı satım değeriyle örtüşür. Fiyat EMA’nın üzerine çıktığında ve RSI aşırı alım bölgesindeyse, kısa (short) pozisyon için fırsat oluşur.
Örneğin, fiyat $39,000’dan $43,000’a çıkmış; diğerinde $43,000’dan $39,000’a inmiştir. Basitçe: Fiyat EMA'nın altına düşünce long, üzerine çıkınca short açın. Sinyallerin RSI’dan gelen uç değerlerle örtüştüğünden emin olun.
Popüler EMA Stratejileri
EMA çok yönlüdür ve farklı alım-satım stratejilerine entegre edilebilir. EMA ile en çok kullanılan stratejilerden bazıları aşağıdadır:
-
EMA ve Destek/Direnç Seviyeleri
Diğer bir popüler strateji, EMA’yı destek ve direnç seviyeleri ile birlikte kullanmaktır. Trendin olduğu piyasalarda, fiyat EMA’ya çekilip yeniden yukarı zıplayabilir; böylece yükselişte dinamik destek, düşüşte ise direnç işlevi görür.
- Örnek: Yükseliş trendinde fiyat 50-periyotlu EMA’ya gerileyip buradan zıplarsa, mevcut trendin devam edeceği beklentisiyle long pozisyon açılabilir.
-
EMA ve Fiyat Aksiyonu
EMA, mum formasyonları veya grafik formasyonları (üçgen, flama, kanal vb.) gibi fiyat aksiyonu sinyalleriyle birleştirilebilir.
- Örnek: Yükselen trendde, fiyat 9-periyotlu EMA çevresinde bir “bullish engulfing” (yutan boğa) formasyonu oluşturursa, bu trendin devamına dair güçlü bir alım sinyali olabilir.
-
Çoklu EMA Stratejisi (Triple EMA)
Üçlü EMA stratejisi, üç farklı periyotta EMA kullanmayı içerir. Yaygın bir kurulum; 5, 13 ve 21-periyotlu EMA’dır. Üç EMA da aynı yönde hizalandığında güçlü trend sinyali verilir. Kısa-vadeli EMA, orta ve uzun vadeli EMA’ların üzerinde ise yükseliş trendi, tersi ise düşüş trendi sinyali alınır.
- Örnek: Tüm EMA’lar yükseliş trendinde hizalandıysa alım, düşüş trendinde hizalandıysa satım fırsatı değerlendirilir.
EMA Kullanmanın Avantajları
-
Kısa Vadeli Trendler İçin Daha Uygun: EMA, fiyat değişikliklerine hızlı tepki verdiği için kısa vadeli trade için daha uygundur ve trader’ların güncel trendle uyumlu kalmasına yardımcı olur.
-
Fiyat Hareketlerine Daha Duyarlı: EMA’nın son fiyatlara daha fazla ağırlık vermesi, hızlı hareket eden piyasalarda çok değerlidir.
-
Trend Dönüşlerini Belirlemede Etkili: Özellikle kesişim stratejisi, trend dönüşlerini ve potansiyel giriş noktalarını hızlıca tespit etmekte sıkça kullanılır.
EMA’nın Sınırlamaları
-
Geciken (Lagging) Göstergedir: Tüm hareketli ortalamalar gibi EMA da gecikmeli bir göstergedir ve geçmiş fiyat verilerine dayanır. Bu durum, volatil piyasalarda sinyallerin gecikmesine neden olabilir.
-
Yatay (Sideways) Piyasalarda Verimsiz: EMA, trend piyasalarında en iyi çalışır; bant içi veya yatay piyasada etkisi azalır.
-
Dalgalı (Choppy) Piyasalarda Yanlış Sinyal: Konsolidasyon dönemlerinde EMA, yanıltıcı kırılım veya yanlış kesişim gibi hatalı sinyaller üretebilir.
Basit Hareketli Ortalama (SMA) vs Üssel Hareketli Ortalama (EMA): Hangisi Daha İyi?
SMA ve EMA benzer göstergelerdir. SMA, tüm geçmiş değerlere eşit ağırlık verirken, EMA en güncel verilere daha fazla ağırlık verir ve eski verilere katkıyı kademeli düşürür. İki gösterge aynı anda etkinleştirilebilir:
Basit Hareketli Ortalama vs Üssel Hareketli Ortalama.
EMA, SMA'ya kıyasla daha hassastır ve mumlarla daha fazla senkronize hareket eder. EMA’nın (mavi) Bitcoin mumlarına yapışık gittiğini, SMA’nın ise biraz daha ayrışık olduğunu görebilirsiniz. Uzun vadeli yatırım için SMA, günlük trade için ise EMA tavsiye edilir.
EMA, klasik hareketli ortalama (MA) göstergesine göre de farklıdır. MA göstergesi, yalnızca n-periyodun ortalamasını alır; düzeltme uygulamaz:
Hareketli Ortalama vs Üssel Hareketli Ortalama.
MA göstergesi (kırmızı) ve EMA göstergesi (mavi) görünüşte benzer değerler sunar; fakat MA, EMA’ya göre mumlardan daha fazla ayrılır. Bu, EMA’nın daha hassas olduğunu gösterir.
Sonuç
Hareketli ortalama göstergeleri 100 yılı aşkın süredir kullanılıyor ve çoğu gösterge hareketli ortalamalar temel alınarak geliştirilmiştir. Örnek olarak, MACD göstergesi çift EMA bazlıdır. EMA ile en etkili alım-satım stratejisi, "crossover" (çifte EMA) stratejisidir. Daha az hassas (uzun) EMA, daha hassas (kısa) EMA’yı kesip üstüne çıktığında alım sinyali oluşur.
Üssel Hareketli Ortalama (EMA), piyasadaki trendleri ve potansiyel giriş/çıkış noktalarını belirlemede güçlü bir araçtır. Son fiyatlara daha fazla ağırlık verdiği için çabuk ve isabetli sinyale ihtiyaç duyan kısa vadeli trader’lar için oldukça uygundur. Trendi onaylamak, dönüşleri yakalamak veya dinamik destek/direnç belirlemek için kullanılabilen EMA, birçok stratejiye adapte edilebilen bir araçtır. EMA, ağırlık bakımından Ağırlıklı Hareketli Ortalama (WMA)’ya en çok benzer; her ikisi de son fiyat verilerine vurgu yapar. Aynı n-periyot ile kullanılırsa, SMA neredeyse aynı değerler verebilir.
EMA’nın eksikleri de vardır: gecikmeli bir gösterge olduğu ve yatay (sideways) piyasalarda her zaman verimli çalışmadığı gibi. Ancak yine de trend takip eden trader’lar için vazgeçilmez bir araçtır. EMA, hacim, RSI veya mum formasyonları gibi göstergelerle birleştirilerek doğruluk ve kârlılık artırılabilir.
EMA ile birlikte kullanılabilecek teknik göstergeler hakkında daha fazla bilgi için teknik analiz bölümümüzü inceleyebilirsiniz.
Phemex Earn ile Pasif Geliri Açığa Çıkarın
Kripto varlıklarınızı daha iyi değerlendirmek ister misiniz? Phemex Earn, portföyünüzü büyütmenin güvenli ve kolay bir yolunu sunar. Bitcoin, Ethereum, stablecoin’ler ve daha fazlası üzerinde rekabetçi, yüksek kazançlı APY fırsatlarından yararlanın.
Varlıklarınızı hem işlem yaparken, hem tutarken hem de piyasayı izlerken çalıştırmanın en akıllı yolu budur.
En Güncel APY Oranlarını Görmek ve Hemen Kazanmaya Başlamak İçin Tıklayın!
Register to get $180 Welcome Bonus!
