Rewards Hub 
Hiện tại đã là cuối năm 2025, và kinh tế toàn cầu tiếp tục đối mặt với nhiều bất ổn. Sau nhiều năm lạm phát cao, căng thẳng địa chính trị và các chính sách tiền tệ thay đổi, nhiều nhà đầu tư đang tìm kiếm nơi an toàn để bảo toàn tài sản. Trong những thời điểm biến động thị trường hoặc suy thoái kinh tế, tiền thường chảy vào các tài sản được gọi là nơi lưu giữ giá trị – tức các khoản đầu tư được kỳ vọng sẽ giữ hoặc tăng giá trị theo thời gian, ngay cả khi các tài sản khác đang sụt giảm. Bitcoin thường được ví như "vàng kỹ thuật số", tượng trưng cho vai trò tiềm năng như một nơi lưu giữ giá trị trong thời đại mới.
Store of value là gì?
Store of value (nơi lưu giữ giá trị) là bất kỳ tài sản, hàng hóa hoặc tiền tệ nào có thể được lưu trữ và thu hồi trong tương lai mà không bị mất giá. Nói cách khác, một store of value tốt sẽ duy trì sức mua của nó trong thời gian dài. Ví dụ kinh điển là vàng và trái phiếu chính phủ chất lượng cao, vốn từ lâu được coi là tài sản trú ẩn an toàn. Ngược lại, các hàng hóa dễ hỏng (như sữa hay thực phẩm) là những store of value tồi vì bị hao hụt và mất giá trị theo thời gian.
Để được xem là store of value, một tài sản thường có những đặc điểm sau:
Ổn định giá trị
Khả năng tách biệt khỏi thị trường
Bảo toàn sức mua
Bền vững và lâu dài
Store of value phải có tính bền vững. Tài sản không được xuống cấp hoặc “hết hạn”. Kim loại quý là nguyên tố bền và hiếm khi bị ăn mòn; trang sức hoặc đồng xu vàng có thể giữ trong két sắt suốt nhiều thế hệ mà không mất giá trị, do đó vàng thường được truyền lại qua nhiều đời. Bất động sản cũng có thể là store of value nhờ khả năng bền chắc (đất đai, công trình xây dựng nếu chăm sóc tốt sẽ trường tồn, dù cần bảo trì). Một loại tiền của quốc gia chỉ có thể là store of value nếu quốc gia đó kiểm soát tốt kinh tế và lạm phát. Nếu tiền mất giá nhanh (như trong các trường hợp siêu lạm phát), nó sẽ thất bại với vai trò lưu giữ giá trị.
Lịch sử tiền tệ (nguồn)
Các kênh lưu giữ giá trị truyền thống: Vàng và Tiền
Vàng với vai trò store of value
Suốt nhiều thế kỷ, vàng được xem là kênh lưu giữ giá trị tối thượng. Giá vàng có xu hướng ổn định tương đối, và xu hướng dài hạn là tăng chậm. Vàng có một số đặc điểm bản chất giúp củng cố vị thế này:
-
Khan hiếm: Vàng hiếm và không thể sản xuất nhân tạo, nguồn cung chủ yếu chỉ tăng nhờ khai thác mỏ với tốc độ chậm.
-
Bền vững: Vàng không rỉ sét, không phân hủy; các hiện vật vàng hàng ngàn năm tuổi vẫn còn nguyên giá trị.
-
Cầu toàn cầu: Văn hóa và công nghiệp đều cần vàng (trang sức, điện tử...), giúp vàng luôn có người mua.
Lịch sử ghi nhận, vàng giữ vững giá trị ngay cả trong các cuộc chiến tranh và khủng hoảng kinh tế. Thậm chí những năm gần đây, khi lạm phát toàn cầu lên mức cao nhất nhiều thập kỷ, giá vàng đã đạt kỷ lục danh nghĩa vào năm 2023. Khi thị trường chứng khoán biến động – ví dụ đầu 2022 – giá vàng chỉ giảm nhẹ so với cổ phiếu, rồi hồi trở lại. Sự kiên cường này giải thích vì sao các nhà đầu tư thường tăng tỷ trọng vàng khi bất ổn kinh tế tăng.
Tuy nhiên, vàng không hoàn toàn không rủi ro. Giá có thể đi ngang trong nhiều năm (như giai đoạn 1980–1990, giá vàng điều chỉnh theo lạm phát thì gần như không tăng). Dẫu vậy, đến năm 2025, vàng vẫn hấp dẫn với vai trò “tài sản an toàn”.
Tiền pháp định có phải là store of value?
Vậy tiền mặt – tức các tiền tệ quốc gia như USD hay euro thì sao? Về lý thuyết, tiền tệ phải là store of value, nằm trong chức năng cốt lõi của tiền. Trong nền kinh tế ổn định và lạm phát thấp, giữ tiền mặt giúp bảo toàn giá trị ngắn hạn. Nhưng về dài hạn, tất cả tiền pháp định thường mất giá do lạm phát. Chính phủ thường đặt mục tiêu lạm phát thấp (~2% mỗi năm ở nhiều nước), nghĩa là giá trị tiền sẽ giảm dần từng năm.
Đầu những năm 2020, lạm phát toàn cầu tăng mạnh – ví dụ ở Mỹ lên tới ~8% trong năm 2022, cao nhất từ thập niên 1980. Điều này khiến sức mua của tiền mặt giảm nhanh: 100 đô la tiết kiệm đầu năm 2022, sau một năm chỉ còn mua được lượng hàng hóa trị giá 92 đô la (nếu lạm phát 8%). Dù các đồng tiền lớn như USD hay euro ổn định hơn nhiều so với bolivar Venezuela hay peso Argentina (nơi siêu lạm phát hoành hành), ngay cả “tiền ổn định” cũng sẽ trượt giá dần theo thời gian.
Vì vậy, nhiều người không xem giữ lượng lớn tiền mặt là giải pháp bảo toàn giá trị dài hạn. Tuy vậy, trong ngắn hạn hoặc những lúc giảm phát, tiền mặt vẫn có thể giữ hoặc tăng giá trị (nếu giá hàng hóa giảm). Giữ một phần tiền mặt cũng là cần thiết cho thanh khoản và thanh toán. Nhưng để bảo tồn giá trị lâu dài, nhà đầu tư có xu hướng chuyển sang tài sản như vàng, bất động sản, hay ngày càng nhiều hơn là Bitcoin, thay vì “ôm” tiền mặt.
Bitcoin có phải là store of value?
Khan hiếm
Lý do chính khiến Bitcoin được coi là store of value là vì nguồn cung tối đa chỉ 21 triệu BTC và nguồn cung mới ngày càng giảm khi phần thưởng đào BTC sẽ được cắt giảm định kỳ qua các lần "halving". Nguồn cung hữu hạn đó và tốc độ phát hành mới càng ngày càng thấp tạo áp lực giảm phát tương tự vàng.
Nguồn cung và tỷ lệ lạm phát của Bitcoin (Nguồn: River Financial)
Bền vững và dễ chuyển nhượng
Biến động giá
Vấn đề lớn nhất khi xét Bitcoin là store of value nằm ở độ biến động cực lớn và các cú giảm sốc. Trong tuần vừa qua, Bitcoin giảm tới 30.5% – một biên độ quá lớn cho bất kỳ tài sản nào, càng khó chấp nhận khi nó là store of value vốn được kỳ vọng giúp nhà đầu tư ổn định giá trị. Để so sánh, vàng chỉ giảm 2.63% cùng thời điểm. Chừng nào Bitcoin còn nhiều sóng gió thế này, danh xưng store of value vẫn còn gây tranh cãi, vì không đáp ứng kỳ vọng về sự ổn định, tăng trưởng đều đặn của một tài sản trú ẩn.
Độ biến động của Bitcoin so với các tài sản khác (Nguồn: Coindesk)
Tương quan với thị trường tài chính
Như đã nói, tiêu chí quan trọng của store of value là khả năng tách biệt với thị trường tài chính để duy trì giá trị kể cả khi các loại tài sản khác lao dốc. Bitcoin đến nay chưa đạt được điều này, hiện hệ số tương quan với chỉ số S&P 500 là 0.6 – mức khá cao (nếu hệ số 1 là tương quan hoàn toàn).
Đôi khi, Bitcoin từng có giai đoạn ít liên quan hơn – hệ số -0.2 năm 2019 hay 0.1 năm 2016; tuy nhiên, khi Bitcoin càng đại chúng và thu hút nhà đầu tư tổ chức lớn, mức liên quan với các thị trường truyền thống càng rõ rệt. Trớ trêu thay, chính thành công trong thu hút “cá mập” lại cản trở Bitcoin trở thành nơi phòng hộ độc lập thực sự.
Tương quan giữa Bitcoin & S&P 500 (Nguồn: Finbold)
Tóm lại, Bitcoin có nhiều tính chất ưu việt của store of value; tuy vậy, chỉ cần xem biểu đồ giá đã thấy Bitcoin vẫn còn chặng đường dài nữa trước khi xứng đáng “ghi tên” vào nhóm lưu giữ giá trị thực thụ.
Mức độ chấp nhận & hỗ trợ thể chế
Một điểm khác biệt lớn giữa giai đoạn đầu của Bitcoin và năm 2025 là mức độ chấp nhận từ các tổ chức lớn. Từ quỹ phòng hộ đến các quốc gia, “ông lớn” cũng đã gia nhập Bitcoin. Các khảo sát năm 2025 cho thấy 59% nhà đầu tư tổ chức dự định dành ít nhất 5% danh mục cho crypto, hầu hết là Bitcoin. Các ngân hàng lớn từng quay lưng với Bitcoin nay đã cung cấp dịch vụ lưu ký hoặc tiếp cận đầu tư. Một số quốc gia và bang thậm chí giữ Bitcoin như dự trữ ngoại hối: ví dụ, quốc gia El Salvador (đã cho BTC làm tiền pháp định từ 2021) vẫn tích trữ BTC, các bang như Texas và quỹ hưu trí của Mỹ cũng bắt đầu đầu tư Bitcoin làm tài sản dài hạn. Việc ra mắt các quỹ ETF Bitcoin chuẩn mực còn tạo điều kiện cho quỹ hưu trí, quỹ đầu tư tiếp cận, chỉ riêng 2024–2025 đã thu hút hàng chục tỷ USD vốn vào Bitcoin. Dòng vốn thể chế này sẽ giúp tăng thanh khoản, dần làm giảm biến động giá (do nhóm nắm giữ dài hạn giúp ổn định hơn).
Việc ngày càng nhiều tổ chức chấp nhận cũng củng cố ý tưởng rằng Bitcoin đang được nhìn nhận là tài sản lưu trữ thay vì chỉ là công cụ đầu cơ. Khi các công ty như Tesla hay MicroStrategy “ôm” Bitcoin trên bảng cân đối kế toán như tài sản dự trữ, nghĩa là coi nó tương tự tiền mặt hay vàng, bảo vệ giá trị cổ đông. CEO MicroStrategy là Michael Saylor thậm chí công khai xem Bitcoin vượt trội hơn tiền mặt để giữ giá trị. Xu hướng doanh nghiệp, chính phủ tham gia, nếu duy trì, càng hợp thức hóa Bitcoin, đồng thời giúp thị trường ổn định hơn (dù chưa chắc chắn tuyệt đối).
Sơ đồ nắm giữ ETF Bitcoin (nguồn)
Tổng kết: Bitcoin có phải store of value tốt?
Bitcoin rõ ràng có một số tính chất chủ chốt của store of value: khan hiếm, bền vững, dễ chia nhỏ, và mức độ chấp nhận ngày càng tăng. Xuyên suốt hơn 15 năm tồn tại, xu hướng giá dài hạn của Bitcoin là tăng mạnh – những ai “gồng” dài hạn đã vượt xa lạm phát. Từ mức giá chỉ vài cent năm 2010, Bitcoin lên tới khoảng 69.000 USD đỉnh cao 2021, và dẫu từng nhiều lần điều chỉnh sâu, tới cuối 2025 vẫn ở mức hàng chục nghìn USD/BTC. Người nắm giữ dài hạn cho rằng lịch sử này chứng minh Bitcoin giữ và gia tăng giá trị, đặc biệt khi được sử dụng rộng rãi hơn.
Tuy nhiên, Bitcoin vẫn còn trong quá trình trưởng thành, chưa đạt độ ổn định như vàng. Tính biến động cao vẫn là nhược điểm lớn; tài sản có thể mất đến 50% giá trị/năm (như năm 2022) dễ làm nhà đầu tư thiếu vững tâm. Ngoài ra, rủi ro pháp lý vẫn rình rập – nhà nước có thể mạnh tay quản lý tiền mã hóa, ảnh hưởng đáng kể tới giá trị Bitcoin. Cũng có rủi ro kỹ thuật (dù mạng Bitcoin đến nay rất vững chắc).
Vậy, Bitcoin có phải store of value tốt? Đánh giá an toàn nhất tính đến 2025 là: Bitcoin đang trở thành một store of value. Nó hội tụ nhiều đặc điểm, và ngày càng được dùng theo cách đó bởi một nhóm nhà đầu tư. Tuy vậy, Bitcoin vẫn chưa đủ độ trưởng thành để “soán ngôi” vàng hay tiền pháp định làm trụ cột lưu giữ giá trị. Nếu thị trường Bitcoin tiếp tục phát triển sâu rộng và dao động giá tiếp tục giảm trong vài năm tới, Bitcoin có thể thực sự được công nhận là “vàng kỹ thuật số”. Hiện tại, Bitcoin vẫn là tài sản độc đáo, tiềm năng bảo toàn và tăng trưởng tài sản – nhưng đi kèm rủi ro, biến động cao hơn các kênh lưu giữ giá trị truyền thống. Nếu cân nhắc Bitcoin vào danh mục lưu giữ giá trị, bạn nên đánh giá kỹ rủi ro và coi nó là bổ sung, chứ không nên thay thế hoàn toàn các tài sản trú ẩn lâu đời hơn.
