Ödül Merkezi 
Özet
- Elmas formasyonları, bir varlığın eğilim değerindeki dönüşleri tespit etmek için kullanılan grafik formasyonlarıdır; doğru şekilde işlem yapıldığında yüksek getiri potansiyeline sahiptir.
- Elmas formasyonu, omuz-baş-omuz formasyonuna benzese de V şeklinde bir boyun çizgisine sahiptir. Toplam dört trend çizgisi bulunur: iki destek ve iki direnç çizgisi.
- Elmas formasyonlarını incelerken; volatilite seviyesi, formasyonun ayı mı boğa mı olduğu ve stop loss emirleri gibi çeşitli faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.
Bir fiyat grafiğini analiz eden bir trader, ne aradığını bilmelidir; aksi takdirde yalnızca mum çubuklarına bakıyor olur. Asıl aranması gereken, bir trendin kırılmasını, devamını ya da tersine döneceğini gösterebilecek formasyonlardır; bunları erken fark etmek ciddi kazançlar getirebilir. Bu formasyonlar, varlığın değişen arz ve talebini gösteren ve gelecekte neler olabileceğine dair sinyaller veren her iyi teknik analizin başlangıç noktasıdır. Bu nedenle, tıpkı arz ve talepte olduğu gibi, bu formasyonlar oldukça çeşitlilik gösterir. Nadir rastlanan ama doğru tespit edildiğinde yüksek getiri sağlayabilen formasyonlardan biri de elmas grafik formasyonudur.
Elmas Formasyonu Nedir?
Elmas formasyonları, bir varlığın eğilim değerinin tersine döndüğünü tespit etmek için kullanılan nadir grafik formasyonlarıdır; doğru işlem yapıldığında yüksek getiri potansiyeli sağlar. Bu elmas dönüş formasyonlarının tamamlanması bazen yıllar sürebilecek kadar uzun zamanda oluşabilir, fakat doğru değerlendirilirse, işaret ettikleri trend dönüşleri daha çabuk gerçekleşebilir. Yani, bir trader güçlü bir elmas formasyonunu tespit eder ve buna göre işlem yapmayı bilirse, işlemlerinde yüksek getiri bekleyebilir.
Teknik analizde elmas formasyonu, potansiyel bir trend değişikliğine işaret eden nadir bir dönüş formasyonudur. Genellikle uzun süren bir trendin sonunda ortaya çıkar ve fiyat hareketleri önce genişler sonra daralır; elmas ya da paralelkenar (romb) şekli oluşur. Bu formasyon, alıcılarla satıcılar arasında bir mücadeleyi gösterir; önce volatilite artar, sonrasında ise bir taraf üstünlük sağlar ve fiyat istikrara kavuşur.
Elmas formasyonunun iki temel türü vardır:
- Elmas Tepe (Ayı Elması): Bir yükseliş trendinin ardından oluşur ve olası bir düşüş trendine işaret eder.
- Elmas Dip (Boğa Elması): Bir düşüş trendinin ardından oluşur ve olası bir yükselişe işaret eder.
Her iki formasyonun da yapısı benzerdir, aralarındaki tek fark öncesindeki trend ve beklenen kırılma yönüdür. Diğer formasyonlara kıyasla oldukça güvenilir kabul edilseler de, özellikle düşük zaman dilimlerinde nadir görülen yapılardır.
Tipik bir elmas formasyonu (Kaynak: investmentu.com)
Elmas Formasyonları ile Uzun ve Kısa İşlemler
Elmas formasyonları her iki yönde de dönüş sinyali verebildiğinden, trader’lar her iki yönde de nasıl işlem yapılacağını anlamalıdır:
- Uzun işlemler (Long): Tersine dönüş boğa yönlü ise uygulanır. Kırılma noktasında düşükten alınıp, trend sonunda satılır.
- Kısa işlemler (Short): Ters dönüş ayı yönlü ise kullanılır. Varlık ödünç alınarak kırılma noktasında X değerinden satılır, ayı koşusunun sonunda daha düşük olan Y değerinden tekrar satın alıp iade edilerek X-Y kadar kâr edilir.
Fakat, elmas formasyonunu tespit etmek nadir görüldüğü için zordur ve bu durum trader’ın beklenti içinde olmamasına ya da formasyonu tanımamasına sebep olabilir. Elmas formasyonuyla işlem yapılırken en önemli konu doğru formasyonu bulup, yanlış bir yapıyı formasyon zannetmemektir.
Bitcoin BTC grafiklerinde iki elmas formasyonu: ilk örnek elmas dip, ikinci örnek elmas tepe formasyonu. (Kaynak: tradingview.com)
Elmas Formasyonu Nasıl Görünür?
Elmas formasyonu, omuz-baş-omuz formasyonuna benzer, ancak V şeklinde bir boyun çizgisine sahiptir. Dört adet trend çizgisi içerir: iki destek ve iki direnç çizgisi. Bu çizgiler, formasyon döneminde varlığın en yüksek ve en düşük noktalarını birleştirir, ve giriş noktalarını belirlemede önemlidir.
Elmas formasyonu oluşmadan önce, varlığın grafikteki dalgaları, önce tepe ve dipler arasında genişler (genişleyen üçgen), ardından sıkışır (simetrik üçgen). Formasyonun tamamlanması için, her bir trend çizgisinde en az iki temas noktası olması gerekir.
Elmas Formasyonunun Temel Özellikleri
Bir fiyat grafiğinde elmas formasyonunu tespit edebilmek için aşağıdaki temel özelliklere dikkat edilmelidir:
- Önce Genişleyen, Sonra Daralan Aralık: Formasyon, geniş fiyat salınımlarıyla (daha yüksek tepe ve daha düşük dipler) başlar, ardından salınımlar daralır (daha düşük tepeler, daha yüksek dipler). Trend çizgileriyle elmas şekli oluşur.
- Simetri: İyi oluşmuş bir elmas, sol tarafta genişleyen ve sağda daralan simetrik bir yapı gösterir—bir yanı genişleyen üçgene, diğer yanı simetrik üçgene benzer.
- Belli Zirve ve Dip Noktaları: Formasyonun net şekilde en yüksek ve en düşük noktaları vardır, elmasın en geniş bölümünü tanımlarlar.
- Hacim Yapısı: Hacim genellikle formasyonun başında yüksek, ortasında düşüşte ve kırılma sırasında tekrar yükselir. Örneğin, elmas tepede, tepe noktasında hacim yüksektir; konsolidasyon sırasında azalır, kırılmada tekrar yükselir.
- Süre: Elmas formasyonları zaman ister, genellikle yüksek zaman dilimlerinde (günlük veya haftalık grafiklerde) haftalar/aylar boyunca oluşur. Hızlı, seans içi şekiller gerçek elmas olmayabilir.
Bu özellikler zaman zaman Omuz-Baş-Omuz gibi diğer yapılarla karışabilir. Ancak, genişleyenden daralan yapıyı görmek, bunun elmas formasyonu olduğunun kanıtıdır.
Elmas Formasyonu Açıklayıcı (Kaynak: source)
Kaç Çeşit Elmas Formasyonu Vardır?
Birçok formasyonda olduğu gibi, elmas formasyonu da ayı (bearish) ve boğa (bullish) yönlü olmak üzere iki tiptir ve elmasla işlem yapmak isteyen bir trader, ikisini de iyi tanımalıdır:
- Elmas Dip Formasyonu: Boğa olarak değerlendirilir; düşüş eğilimi sırasında oluşur ve yukarı yönlü (boğa) momentuma geçişin sinyalini verir.
- Elmas Tepe Formasyonu: Ayı olarak değerlendirilir; yükseliş eğilimi sırasında başlar ve aşağı yönlü (ayı) momentuma kırılır.
Boğa kırılımı gösteren elmas dip formasyonu. (Kaynak: investcrown.com)
Ayı kırılımı gösteren elmas tepe formasyonu. (Kaynak: investcrown.com)
Elmas Formasyonu ile Nasıl İşlem Yapılır?
Elmas formasyonu ile işlem yaparken, şeklin içindeki volatilite seviyesi, formasyonun ayı ya da boğa yönlü olması ve stop loss emirleri gibi birkaç faktör göz önüne alınmalıdır. En basit analitik yaklaşım, elmas formasyonunu iki tip işlem olarak ayırmaktır:
- Elmas dip formasyonu işlemleri: Boğa formasyonu olarak, trader’lar bunu long işleme girme sinyali olarak görür. Öncelikle boğa trendini ve ardından elmas formasyonunu tespit ederler ve ardından şu adımları izlerler:
- Giriş noktası: Formasyon, boğa trendinde üst direnç seviyesinin üzerinde kırıldıktan sonra (ve her trend çizgisinde en az iki temas oluştuysa) alım yapılır.
- Hedef kâr noktası: Kırılmanın ne kadar süreceğini ve satış noktasının neresi olacağını hesaplamak için formasyonun en geniş kısmı ölçülür (en yüksek tepe ile en düşük dip arası). Bu mesafe, kırılma noktasından yukarıya doğru (boğa trendinin devamı yönünde) taşınarak satış/kâr alma noktası tahmin edilir. Trendin devamı farklılık gösterebilir, bu nedenle ek gösterge ve analiz yöntemleriyle takibi faydalı olacaktır.
- Stop Loss: Otomatik alımın tetiklenmesi isteniyorsa, trader stop loss emrini, formasyonun son (ama en yüksek olmayan) tepe noktası üstünde bir yere koyar. Böylece, trendde tersine dönüş olursa fazla zarar edilmez. Stop loss kırılma noktasına çok yakın konursa, kısa süreli volatilitede tetiklenebilir ve trend kaçırılabilir.
Elmas dip formasyonunda stop loss (SL) emri yeri ve hedef kırılma trend yüksekliğinin nasıl hesaplanacağına dair grafik. (Kaynak: moneycontrol.com)
Kripto Piyasalarda Elmas Formasyonu: Örnekler
Elmas formasyonları kripto piyasalarında nadiren görülse de örnekler mevcut. Yakın dönemde, 2025 ortasında Bitcoin günlük grafiğinde Elmas Tepe oluştu. Haziran 2025’te, Bitcoin’in fiyatı yaklaşık $100.000 seviyelerinde Elmas Tepe formasyonu oluşturdu ve olası bir ayı dönüşü sinyali verdi. Fiyat $100.000’ın üzerine büyük heyecanla çıkmıştı, ardından volatilite artıp ardından sıkıştı ve formasyonun tipik genişleyen ve daralan yapısı oluşmaya başladı. Bitcoin $110.000 civarını aşamayınca destek hattı kırıldı ve ayı kırılımı gerçekleşti. Analistler sonraki ana destek olarak $80.000’ı işaret etti ve fiyat gerçekten de izleyen haftalarda ciddi şekilde düştü; bu da elmas tepe formasyonunun trend değişimine işaret ettiğini onayladı.
Daha önceki elmas formasyonu örnekleri kriptoda oldukça nadirdir. 2020 sonunda, bazı altcoin grafiklerinde elmas dip tespit edenler oldu ama bu oluşumlar tartışmalıdır. 2017 Bitcoin zirvesinde de $20.000’a giden blow-off hareketinde elmas benzeri bir yapıdan bahsedilir, ancak klasik derslerde anlatılan türden değildir.
Kripto piyasaları yüksek volatiliteye yatkın olduğundan, elmas formasyonları ortaya çıktığında önemli fiyat hareketlerini önden gösterebilir. Yüksek volatilite, bazen simetrik olmayan ya da net hacim patterni taşımayan “elmasvari” formasyonlar üretebilir. Bu yüzden, yalnızca elmasa güvenip işlem yapmak yerine; momentum osilatörleri, destek/direnç seviyeleri gibi diğer teknik göstergelerle doğrulama yapılmalıdır.
Phemex üzerinde Haziran 2025 BTC/USDT Günlük Grafiğinde elmas formasyonu (Kaynak: source)
Sonuç
Elmas formasyonları, yüksek getiri potansiyeline sahip güvenilir formasyonlar arasında yer alır. Ancak, nispeten nadir oluştuklarından ve ters omuz-baş-omuz veya üçlü dip formasyonları ile karıştırılmamalıdır. Bu nedenle bir trader, elmas formasyonunu ve varyantlarını tamamen anlamalı, grafiklerde aramaya başlamadan önce nasıl işlem yapacağını bilmelidir.
Elmas formasyonları, uzun vadeli işlemlerde daha iyi getiriler sunar—özellikle kripto trader’ları için uygundur. Ayrıca, genellikle düşük riskli işlem modelleridir. Çünkü bir trader, kırılma noktasını kaçırsa ve formasyonun en yüksek ya da en düşük seviyesine yakın bir noktada giriş yapmasa bile, asıl momentum kırılma sonrası gerçekleşeceğinden bu genellikle bir sorun oluşturmaz.
Düşük risk ve yüksek ödül kombinasyonu, elmas formasyonunu uzun vadeli trader’lar arasında popüler yapar. Nadir görülse de, oluştuğunda hafif dengesiz yapısı ile genellikle kolay ayırt edilebilir.
