Ontology, dijital kimlik, güven ve veri gizliliği için bir platform sağlamaya odaklanan açık kaynaklı bir blok zinciridir. Proje, 0.5493 dolardan işlem gören, 875 milyon civarında dolaşım arzı ve bu yazı yazılırken 480 milyon dolar piyasa değeri olan Ont Coin (ONT) tarafından desteklenmektedir. İşlem ücretleri için kullanılan ikinci tokeni Ontology Gas (ONG), bu yazı yazılırken 272 milyonluk dolaşım arzı ile 0.6896 USD’den işlem görüyor.
Ontology ve ONT Coin Nedir?
Ontology’nin 2017’nin sonunda tanıtılan teknik incelemesi, Haziran 2018’de ana ağını başlatmadan önce orijinal olarak NEO platformunda bulunan ONT tokeni ile desteklenen blok zinciri tabanlı bir güven sistemi üzerine kurulu merkezi olmayan bir kimlik sistemi ve veri alışverişi sundu.
Ontology, özünde akıllı sözleşmelere ve işlemlere olanak tanıyan merkezi olmayan bir defterdir. Ontology teknik incelemesinde önerilen kullanım örnekleri arasında kişilerin ve nesnelerin doğrulanması, ortak veri alışverişi, finansal hizmetler ve itibar değerlendirmesi yer alır. Özellikle, Ontology’nin güvenli veri alışverişine odaklanması, onu diğer blok zincirlerinden ayırır.
Ontology blok zinciri, çift tokenli bir sistem kullanır: ONT’ye ek olarak, ONG olarak adlandırılan ikinci bir token, işlemler için “gaz” olarak hizmet verir. ONG, ONT stakingini teşvik etmek için elde tutma oranlarına dayalı olarak ONT sahiplerine verilir.
Diğer birçok kripto para biriminden farklı olarak Ontology, bir ICO ile piyasaya çıkmadı. Bunun yerine, tokenleri airdrod (bülten aboneleri ve diğerleri için dağıtılan tokenler) ve ödüller (ontology’nin teknik gelişimine yardımcı olmaları için geliştiricilere verilen tokenler) aracılığıyla topluluğuna dağıttı. Ayrıca, büyük özel yatırımcılar için özel bir token satışı gerçekleştirdi.
Ontology, doğrulanabilir Bizans hata toleransı (VBFT), bizans hata toleransı (BFT), hisse kanıtı (PoS) ve doğrulanabilir rastgele işlev (VRF) mekanizmalarının bir kombinasyonu olarak adlandırılan benzersiz bir fikir birliği mekanizması kullanır. Bu kombinasyon, Bitcoin ve Ethereum tarafından kullanılan çok daha fazla enerji yoğun iş kanıtı (PoW) fikir birliği mekanizmasından daha hızlı işlem gerçekleştirmeye izin verir. Ontology, ana ağında saniyede 4.000 işlem (TPS) gerçekleştirir ve bu sayı, ölçeklenebilirlik çözümleriyle (ör. sharding) onbinlere kadar çıkabilir. Buna karşılık, Bitcoin şu anda saniyede yaklaşık yedi işlemö ve Ethereum ise yaklaşık 15 işlem gerçekleştiriyor.
Ontology’yi Kim Geliştirdi?
Ontology, blok zinciri sistemleri mimarı ve çeşitli blok zinciri ve finansla ilgili kuruluşlarda deneyime sahip bir yönetici olan Jun Li ve Andy Ji tarafından ortaklaşa kuruldu. Li, Ontology’nin Şanghay’daki ofisinde blok zincirinin devam eden gelişiminde 150 kişilik bir ekibe liderlik ediyor. Ji, Ontology’nin baş strateji sorumlusu olarak görev yapıyor.
Ontology, gelişiminin başlarında yatırımcılardan fon aldı. Ontology’nin ayrıca Çin merkezli, B2B odaklı blok zinciri şirketi Onchain ve ilgili akıllı sözleşme platformu NEO (her ikisi de aynı kurucu ortaklar tarafından başlatıldı) ile kayda değer bağları var. ONT ilk olarak NEO platformunun bir parçası olarak piyasaya sürüldü ve bazı Ontology airdrop’larında ONT, NEO token sahiplerine hediye edildi. İki blok zinciri arasındaki yakın bağlar, Ontology’nin 2018’de bağımsız ana ağını başlatmasından sonra bile devam etti. 2019’da Ontology ve NEO, sonunda PolyNetwork olarak bilinen çapraz blok zincir platformunu oluşturmak için yaptıkları ortaklıklığı duyurdu.
Bununla birlikte, Ontology, diğer platformlar ve ortaklarla çalışmaya istekli olduğunu ifade ederek, kendisini NEO ekosisteminden ve Onchain’den biraz uzaklaştırdı. Proje s”on zamanlarda, Ontology’nin Ethereum akıllı sözleşmeleri ve diğer blok zincirlerle uyumluluğunu ve birlikte çalışabilirliğini geliştirmeye odaklandı.
Ontology Ne İşe Yarar?
Ontology’nin önemli bir bileşeni, ONT ID isimli merkezi olmayan kimlik çerçevesidir. Tipik olarak, interneti kullanmak, birçok web sitesi ve platformda çeşitli kişilik ve kimlik bilgilerini benimsemeyi içerir. Ancak Ontology’nin önerdiği sistemde, bir kullanıcının internette doğrulanabilir tek bir kimliği ve verilerinin nasıl kullanıldığı konusunda daha fazla özerkliği vardır. Bu kavram, kendi kendini yöneten kimlik (SSI: self-sovereign identity) olarak adlandırılır. Güven çapaları, Ontology’nin dağıtılmış kimlik ağı içinde bu kimlikleri doğrulamaya hizmet eder. Ontology, DeID (merkezi olmayan kimlik) olarak adlandırdıkları şeyin bir parçası olan bu yeniliğin, kullanıcıların verilerinin saldırıya uğramasını engelleyebileceğini ve gizliliklerini koruyabileceğini iddia ediyor.
Bu çalışmanın bir parçası olarak Ontology, bir kullanıcının dijital kimliklerini, kişisel verilerini ve varlıklarını birden fazla blok zincirinde yönetmek için bir akıllı telefon uygulaması olan ONTO Data Wallet’ı piyasaya sürdü. Uygulama ayrıca, Ontology’nin merkeziyetsiz kredi derecelendirme sistemi OScore’a dayanan kullanıcının ONT Puanını da içerir. Bu itibar puanı, bir kullanıcının Ontology blok zincirinde ve diğer uyumlu blok zincirlerinde (en önemlisi Ethereum) DeFi kredileri veya diğer finansal hizmetleri almasına yardımcı olur.
Merkeziyetsiz veri değişim ağı nedir?
Diğer bir merkezi Ontology protokolüyse merkeziyetsiz veri değişim ağıdır (DDXF). Bu ağ şu amaçlarla kullanılabilir:
- ONT Kimliği aracılığıyla verileri ve sahiplerini tanımlama.
- Gizliliği ve veri güvenliğini koruma.
- Güvenilir tarafların hassas verileri hızlı ve güvenli bir şekilde aktarmalarını sağlama.
Bu güvenli veri alışverişi teorik olarak sınırsız uygulamaya sahiptir. Ontology’nin bu kısmı genellikle bireylerden çok işletmelere yöneliktir. Örneğin, Ontology’nin son zamanlarda odaklandığı sektörlerden biri de otomotiv endüstrisidir. Ontology, araba parçalarını doğrulamak, tedarik zinciri boyunca ödemeleri ve anlaşmaları kolaylaştırmak, sigorta taleplerini ele almak ve daha fazlası için blok zinciri kullanan bir çözüm önerdi. Ontology’ye göre, bu çözüm şu anda büyük bir Alman otomotiv şirketi tarafından kullanılıyor.
Ontology ayrıca ONTO uygulaması aracılığıyla bireyler için kullanım senaryoları öngörür. Bunlara, ONT NFT’leri şeklinde konser biletleri satın almak, bir araba kazasından hemen sonra sigorta taleplerini yerine getirmek ve hatta ONT kazanmak için arabanızı diğer kullanıcılara kiralamak dahildir. Ancak, işletmeler için olan örneğin aksine, bireyler için olan bu örnekler henüz teorik aşamadadır.
Ontology’nin geliştiricileri, blok zincirinin diğer platformlar ve blok zincirleriyle birlikte çalışabilirliğini artırmak için de çalışıyor. Ağustos 2020’de, zincirler arası işlemleri etkinleştiren ve geliştiricilerin zincirler arası işlevselliğe sahip dApp‘ler oluşturmasına olanak tanıyan bir protokol olan PolyNetwork’ü başlattılar.
Ekim 2020 itibariyle, Ontology blok zincirinde altı milyondan fazla dApp işlemi kaydedildi ve toplamda 82 dApp Ontology’de çalışmaktaydı. Bu, Ethereum üzerindeki 3000 civarı dApp sayısına kıyasla önemsiz görünebilir, ancak yine de Ontology, daha fazla büyüme için gerekli alana sahip sağlıklı bir ekosisteme sahip görünüyor.
ONT Fiyat Geçmişi
2018 kripto piyasasının çöküşü sırasında piyasaya sürülen ONT yine de Mayıs 2018’de 1,48 dolardan tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 8,96 dolara yükselmeyi başardı. Ancak, devam eden düşüş eğilimine paralel olarak fiyatı takip eden aylarda tekrar düştü. 2019’da bir miktar hareketlenme görüldü, ancak 2019 ve 2020’de çoğunlukla bir doların çok altında işlem gördü.
Daha yakın zamanlarda, ONT kripto boğa piyasasında tekrar yükseldi. Son üç ayda fiyatı 0,67 USD’den son zamanlarda 2,41 USD’ye yükseldi – %260’lık bir kazanç. ONT şu anda 0.5493 dolardan işlem görüyor ve 480 milyon USD değerinde bir piyasa değerine sahiptir. Dolaşımdaki arzı 875 milyon ve maksimum arzı 1 milyar ile diğer kripto para birimleri arasında 132. sırada yer almaktadır. “Altcoin sezonu” olarak adlandırılan dönemde Bitcoin ve Ethereum’dan altcoin‘lere artan ilgi ile Ontology daha fazla fayda sağlamaya devam ediyor. DeFi‘de devam eden gelişmelerle birleşen yüksek profili, işletmeler arasında benimsenmesini de teşvik edebilir.
Ontology Projesini Neler Bekliyor?
Ontology’nin geliştiricileri şu anda Ontology’yi Ethereum üzerindeki akıllı sözleşmelerle birlikte çalışabilir hale getirmeye ve Ethereum’un 2. Katmanını Ontology ana ağıyla entegre etmeye çalışıyor. Bu entegrasyon, Ontology’nin kullanıcı tabanını genişletebilir ve yeni kullanım senaryoları sunabilir.
Ontology ekibi ayrıca, yakın zamanda ilk kez Ethereum’da yayına giren DeFi dijital borç verme platformu Wing‘i daha fazla blok zinciriyle uyumlu hale getirmek için daha da geliştirmeyi planlıyor. Wing ayrıca gelecekte NFT‘ler, kripto türevleri ve menkul kıymetler dahil olmak üzere ek varlık türleri için de kredi sağlayacaktır.
Ontology’nin bir itibar değerlendirme sistemi kurma hedefi de meyvelerini vermeye başladı. 2020’de Ontology, Ontology blok zincirindeki kullanıcı verilerine dayanan, kendi kendini yöneten bir kredi değerlendirme sistemi olan OScore protokolünü yayınladı. Esasen bu, ONTO Cüzdan uygulamasında kullanılan ONT Skor itibar sisteminin daha kapsamlı bir versiyonudur. Wing, kullanıcıların krediler veya diğer finansal ürünler için güvenilirliklerini daha kapsamlı bir şekilde belirtmek için işletim sistemi puanlarını ve zincir dışı kredi puanlarını entegre etmelerine olanak tanıyacak. Böylelikle kullanıcılar DeFi’deki mevcut aşırı teminatlandırma problemlerinden (alınan borç miktarından daha fazla teminat koymak zorunda kalmak) kurtulabilirler.
Ontology, böyle bir kredi puanlama sisteminin diğer gözlemciler tarafından paylaşılan bir görüş olan DeFi’nin sürekli gelişimi ve nihayetinde yaygın olarak benimsenmesi için gerekli olacağını savunuyor. Ontology, bu alanda ilk hamle yapan olarak iyi bir yer edinebilirse, DeFi’nin geleceğinde önemli bir rol oynayabilir.
Tüm bu iyimserliğin ortasında, Ontology’nin bazı potansiyel zayıflıkları da var. Birincisi, Ontology’nin kredi derecelendirme ve itibar sisteminin temeli, daha fazla şeffaflıktan faydalanacaktır. Bir kullanıcının ONT Puanını (yani itibar puanı) etkileyen faktörlerden biri, bir kullanıcının ONTO uygulamasında kaç defa oturum açtığıdır. Ontology ayrıca, ölçüme önemli bir sosyal boyut getirerek, kullanıcılarını ONT Puanlarını başkalarıyla paylaşmaları için de teşvik edip ödüllendirmekte. Bu inisiyatifler, böyle bir sistemin arkasındaki bazı güdüleri sorgulayabilir. Bunlar sadece kullanıcılar arasında güven inşa etmek için mi yoksa aynı zamanda Ontology’yi teşvik etmek için mi yapılıyor?
Ontology, ONT Puanını Çin’deki Susam Kredisi sistemiyle karşılaştırdı. Bu sistem, bireylerin yaşamları üzerindeki geniş kapsamlı etkileri nedeniyle, hatta çevrimiçi flört etme bile buna dahil, biraz kötü bir üne sahip. Daha geniş bir kabul ile Ontology’nin kredi puanlama sisteminin temeli ve uygulamaları potansiyel olarak daha fazla inceleme ile karşı karşıya kalabilir.
Ontology’nin potansiyel olarak temkinli olması gereken bir başka yönü, merkezi olmayan kripto paralara pek hoşgörülü olmadığı bilinen Çin’deki operasyonlarıdır. Ülkenin planlanan dijital yuan tanıtımına diğer kripto para birimleriyle ilgili daha katı düzenlemeler eşlik ederse, Ontology gibi Çin merkezli blok zinciri projeleri olumsuz etkilenebilir. Ancak bu tür düzenlemelerin yürürlüğe girip girmeyeceği henüz belli değil.
Sonuç
Ontology’nin veri ve gizlilik odaklı odağı tam zamanında ortaya çıktı. Merkezi olmayan veri aktarımına odaklanarak diğer blok zincirlerine kıyasla nispeten benzersiz bir değere sahip. Teknolojisi oldukça sağlam ve kimlik doğrulama, veri alışverişi ve kredi puanlamasındaki yenilikleri hem işletmeler hem de bireyler için birçok olası kullanım örneğine olanak veriyor.
Geriye kalan şey, Ontology’nin kalabalık kripto sektöründe kendisini farklı kılmak için yeterince yaygın bir şekilde benimsenip benimsenmeyeceğidir. Şunu belirtmek gerekir ki, Ontology’nin değeri şu anda işletmeler için daha yüksek. Ontology, daha geniş çapta benimsemeyi teşvik etmek için bireysel kullanıcıların ONT ID gibi platformlarla etkileşimden nasıl yararlanabileceğini tam olarak daha net bir şekilde ifade edebilir. İnternet kullanıcıları verileri ve gizlilikleri üzerinde giderek daha fazla kontrol talep ettiğinden, Ontology daha geniş bir kitleye ulaşırsa DeID’de büyüme sağlayabilir. Kredi derecelendirme sistemi de DeFi alanında çok ihtiyaç duyulan ve kazançlı da olan bir teknoloji.