2022 Kripto Çöküşü: Faiz Oranı Artırımları & Kripto Fiyatları Arasındaki Bağlantı

Özet:

• 2022’deki kripto çöküşü temelde ABD Merkez Bankası’nın faiz oranlarını artırmasıyla oluşan küresel kötümser makro görünümden ortaya çıkmıştır.
• Çöküşle birlikte Bitcoin, Kasım 2021’deki 69.000$’lık pik değerinden yaklaşık %70 düşüş yaşarken, diğer altcoinlerin çoğu yaklaşık %80-90 düşmüştür.
• Bunun nedeni faiz oranlarının artmasıyla yatırımcıların kripto paralar ve hisseler gibi riskli varlıkları terk ederek, paralarını, nakit veya altın gibi daha güvenli varlıklar ile değerlendirmeleridir.

Kripto para çöküşleri dijital varlıklar dünyasında yeni bir şey değildir. İnternet, blok zinciri ve kripto paralar yeni teknolojiler olduklarından hala “fiyat keşif” aşaması olarak da bilinen süreçten geçmektedirler.

Kripto paraların ne kadar volatil olduğu konusunda size bir fikir vermek amacıyla aşağıda başlangıçtan itibaren karşılaştıkları en büyük çöküşlerin listesini bulabilirsiniz:

Kripto Paralar 2022’de Neden Çöküyor?

Yukarıdaki tabloda görüldüğü üzere Bitcoin’in fiyat performansı artık yalnızca kriptoyla ilişkili etkinliklere değil, küresel finans piyasalarında benzer sonuçlar doğuran makro faktörlere bağlıdır.

Bunun nedeni kurumsal yatırımcıların kripto paraları gitgide teknoloji hisseleriyle aynı sınıfta bir varlık olarak görmesi ve hisse piyasalarını etkileyen şeylerin kripto paraları da etkilemesidir.

(TradingView’e göre Bitcoin ile S&P 500 arasındaki 90-günlük korelasyon Eylül 2022’de en yüksek seviyesine ulaşmıştır.)

2022’deki Kripto Para Çöküşünün 4 Sebebi

Aşağıda, en büyüğü faiz oranlarındaki artış olmak üzere 2022’deki kripto para çöküşünü ve devam eden ayı piyasasını getiren bazı temel sebepleri bulabilirsiniz.

Artan Faiz Oranları

Hisse piyasalarıyla birlikte 2022 kripto para piyasalarının çöküşünün açık ara en büyük sebebi yükselen faiz oranları olmuştur.

Biraz açıklayacak olursak COVID-19 ile birlikte basılan paralar (para arzını artırarak) ve arz zinciri kesintileriyle birlikte (ürünlerin üretimini düşürmüştür) ABD ve dünyanın diğer birçok bölgesi rekor yükseklikte enflasyonlarla karşılaşmış, bu da fiyatları yukarı çekmiştir.

Buna cevap olarak ABD Merkez Bankası ve diğer ülkelerdeki birçok merkez bankası ekonomide dolaşan parayı azaltmaya çalışmak ve enflasyonu düşürmek için faiz oranlarını yükseltmiştir.

Sadece 2022’de ABD Merkez Bankası faizleri beş defa artırmıştır ve bunun devamı da geleceğe benzemektedir. Yüksek faiz oranları, ev sahiplerinin ipotek kredileri için, işletmelerin ise kredileri için daha fazla ödeme yapmaları gerekeceği anlamına gelmektedir.

Aynı zamanda bu, birikimlerden ve borç vererek kazanılan faiz çok daha yüksek olduğundan, nakit tutmanın, varlıklara yatırım yapmaya kıyasla daha çekici olduğu anlamına da gelmektedir.

Söz konusu durum sermayenin kripto paralar gibi daha riskli varlıklardan çıkarak nakit veya altın gibi güvenli varlıklara kaymasına yol açmaktadır. Böylelikle kripto paralar gibi daha riskli paraların talebinde ve fiyatlarında düşüşe neden olmaktadır. Traderlar ve yatırımcılar, ABD faiz oranlarıyla ilgili haberleri hisse/kripto fiyat faktörlerini dikte etmede temel unsur olduğundan, yakından takip etmektedirler.

Spekülasyon ve Manipülasyon

Kripto para piyasaları büyüme yaşadığında ve yatırımcılar varlıklarının değerlendiğini gördüklerinde yatırımlarını tutma olasılıkları daha fazladır.

Bir diğer yandan kripto para piyasaları çökerken ve varlık fiyatları düşerken, yatırımcıların daha fazla kaybı önlemek amacıyla varlıklarını satma olasılıkları daha fazladır. Bu olay “balinalar” olarak bilinen büyük yatırımcıların kripto varlıklarını satmasıyla daha da şiddetlenmektedir.

Balinalar, kripto varlıklarının büyük bir bölümünü satarak tek bir elden kripto para piyasasının düşmesine neden olabildiklerinden, genellikle kripto para manipülasyonlarından onlar sorumludur. Bu durum genellikle FUD’u tetikleyerek (korku, belirsizlik ve şüphe), fiyatların daha da düşmesine neden olur.

Terra Luna Çöküşü

2022’deki kripto para çöküşünün bir diğer temel sebebi de TerraUSD stabil coinin (UST) ABD Doları’yla olan sabitliğinden sapmasıydı. Bu durum, sonradan arkadaşı Luna kripto parasının değerinin düşmesine yol açmıştı.

2019’da piyasaya sürülen LUNA coin, en başarılı merkeziyetsiz finans (DeFi) tokenlarından biri olmuştu ve bir noktada piyasa değeri açısından yedinci en büyük kripto para haline gelmişti.

Ancak coin, sürdürülebilir olmayan iş modeli ve sorumsuzluk derecesinde yüksek-riskli stratejiler ile çalkantılı makroekonomik koşullar arasında kaldı.

Mayıs 2022’de LUNA bir gün içinde %96 düşerek 0.10$’a gelmiş ve 13 Mayıs’ta neredeyse sıfır olan 0.00001675$ seviyesine gerilemiştir.

Endüstrideki en büyük oyunculardan biri olarak Luna’nın düşüşü, beraberinde Three Arrows Capital gibi diğer büyük isimleri de aşağı çekmiştir. LUNA’da yaklaşık yarım milyar dolarlık yatırımı olan kripto hedge fonunun varlıkları, LUNA’nın çökmesi sonrasında 600$’dan biraz daha yüksek bir değere kadar gerilemiştir.

2022 Bitcoin Çöküşü

LUNA çöküşünün yayılma etkisi o kadar devasaydi ki, Bitcoin fiyatının 40.000$ aralığından 30.000’lere düşmesini tetikledi. Normalde Bitcoin (BTC), altcoin fiyatlarını etkilerken burada tam tersi olmuştur.

2022 yılı kripto paraların kralı için zor geçti. Kasım 2021’de tüm zamanların en yüksek değeri olan 68.790$’a ulaştığından beri bu değerin yaklaşık %70’ini kaybetti. Yazının yazıldığı tarihte Bitcoin, 19.000$’ın biraz üstünden işlem görmekteydi.

Bitcoin’in düşmesiyle diğer altcoinler de pik değerlerinden %80 ve hatta bazıları %90 düşüş yaşamıştır.

2 numaralı kripto para olan Ethereum bile proof-of-stake konsensüs mekanizmasına geçtikten sonra beklenilen yükselişi gösterememiştir.

Kripto Paralar 2022’de Tekrar Çökecek mi?

Her ne kadar kripto paralar son birkaç ayda önemli derecede çöküş yaşamış olsalar da, bazı uzmanlar piyasanın henüz dip yapmadığını düşünüyorlar. Bunun altında yatan temel neden ABD Merkez Bankası’nın hala faiz oranlarını artırmaya devam etmesidir.

İlave olarak Ukrayna savaşından kaynaklanan küresel enerji fiyatlandırma krizi nedeniyle artan madencilik maliyetleriyle, madencilik daha küçük madenciler için karsız hale gelmiştir. Bunun sonucunda küçük madenciler kripto varlıklarını zararına satmaya zorlanmış, bu da fiyatları daha da düşürmüştür.

Ancak ilginç biçimde fiyat performansının durumuna rağmen kripto paralar, standartlara göre hareket etmiyor gibi görünüyorlar.

• Ekim 2022’de Amerika’nın en eski bankası BNY Mellon, kendi kripto hizmetleri birimini faaliyete geçirdi. Google da bulut hizmetleri için kripto para ödemelerini kabul etmeye başlayacağını açıkladı.
• DappRadar’ın verilerine göre metaverse ve blok zinciri oyun dünyası da 3. çeyrekte 1.3 milyar $ risk sermaye yatırımı almıştır. Bu sayı 2. çeyrekle karşılaştırıldığında yaklaşık %50 daha düşüktür, ancak bütün 2021 yılı boyunca yapılan yatırımın iki katından fazladır.
• McDonald’s bir İsviçre kasabası olan Lugano’da burgerleri için kripto para ödemeleri kabul etmeye başlamıştır.

Kripto paraların burada uzun süre kalıcı olacağını söylemek için hala erkendir, ancak yukarıdakiler gibi manşetler, genel küresel ekonomi dalgalı sulardan geçerken bile kripto sektöründeki iyimser bakış açısına işaret etmektedir.