Blockchain teknolojisi, dolandırıcılığı azaltmayı vaad eden, hızlı ve güvenli işlemler sağlayarak çığır açan en büyük finansal yeniliklerden biridir. O kadar popüler hale gelmiştir ki Fransız yatırım bankası BNP Paribas, NASDAQ, Barclays, İsviçreli yatırım bankası UBS, Deutsche Bank ve DBS Bank dahil olmak üzere önde gelen kuruluşlar umumi şekilde bu teknolojiye olan ilgilerini duyurmuşlardır. Dahası, Goldman Sachs Grubu, Bitcoin cüzdanı ve ödeme şirketi Circle Inc’in fonlanmasında 50 milyon $’lık yatırım turuna katılmıştır ve İspanya-merkezli Banco Santander (SAN) ise yılda maliyetleri 20 milyar $ düşürecek blockchain-tabanlı çözümler geliştirmektedir.
Kripto paralar ve blockchain etrafındaki heyecan çok hızlı büyüdüğünden, bu alanla ilgilenseler de ilgilenmeseler de her insan için sıradan banka hesapları bir yana dursun kripto para cüzdanlarının nasıl çalıştığını ve kullanıldığını öğrenmek önemlidir.
Kripto Cüzdanının Banka Hesabından Farkı Nedir?
Kripto para cüzdanları büyük oranda banka hesaplarından farklılık gösterse de, bazı küçük şeylerde benzerliklere sahiptirler. Öncelikle ikisi de fonlara bireysel erişim sunarlar ve kişinin parasını güvende tutmaya teşvik edecek şekilde insanlar ve sistemler tarafından güvenlik altına alınmaktadırlar. Ancak tamamen merkezi kuruluşun elinde olan banka hesaplarının aksine kripto para cüzdanları merkeziyetsiz blockchain ağı tarafından güvenlik altına alınmış dijital varlıkları saklarlar.
Kripto Cüzdanlarının 6 Özelliği & Avantajı
- Hızlı ve güven gerektirmeyen işlemlere olanak verirler: Blockchain iki kişinin herhangi bir merkezi aracı kullanmak zorunda kalmadan işlem gerçekleştirmelerine olanak verir. İşlemler dakikalar içinde gerçekleşir ve blockchaindeki ücretler, yerine getirilmesi beş iş gününe kadar sürebilen geleneksel sınır-aşırı ödemelerden çok daha düşüktür.
- Staking’e izin verirler: Bir çok kripto para, merkeziyetsiz ağların, işlemleri Bitcoin’in enerji-yoğun Proof-of-Work madencilik algoritması olmadan doğrulamasını sağlamak için harika bir yol olan Proof-of-Stake konsensüs mekanizmasını kullanan blockchainler üzerinde çalışmaktadır. PoS’da coin sahipleri, işlemlerin onaylanması ve yeni blokların yaratılmasına yardımcı olmak amacıyla coin stake ederler ve bunun için ödüllendirilirler.
Bir çok cüzdan staking’i doğrudan birincil arayüzleriyle desteklemektedir. Yine de gömülü özellikleri bir yana bırakacak olursak, herhangi bir bankanın sunduğundan daha fazla faiz elde etmek üzere kripto-varlıkları işletime koyacak bir çok yol bulunmaktadır. Yani staking yoluyla kripto yatırımcıları, geleneksel banka birikim hesaplarına göre daha fazla kar elde edebilmektedirler. - DeFi borç almaya ve vermeye olanak verirler: Geleneksel birikim hesaplarındaki sıfıra-yakın faiz tekliflerinin anlamı enflasyonunun kişinin parasının değerini zaman içinde azaltacağıdır. Yatırımcıların daha yüksek faizler araması halinde DeFi protokolleri uygun çözümler sunmaktadır, ancak bunlar geleneksel banka hesaplarıyla doğrudan çalışacak şekilde tasarlanmamışlardır.
DeFi ürünleri, geleneksel finansal tekliflerden önemli oranda daha yüksek faizler sunan şeffaf ve uçtan-uca finansal hizmetler ekosistemine olanak veren akıllı sözleşmeler kullanırlar. Defi, merkeziyetsiz likidite havuzlarına kripto varlık arzı sağlanmasıyla ve blockchain’in düşük genel masrafları sayesinde yatırımcılarına büyük borç verme faizleri kazandırabilmektedir. - Sınır-aşırı ödemeleri daha kolay ve ucuz hale getirirler: Kripto paraların temel avantajlarından biri sınırsız doğasıdır. Bu, dünyanın herhangi bir yerindeki bir kişinin döviz kurları veya banka masrafları konusunda endişe etmeden ödeme gönderebilmesi ve alabilmesi anlamına gelmektedir. Gelişen ekonomiler ve arkadaşları veya ailesi yurtdışında yaşayan kişiler için neredeyse anında sınır-aşırı para gönderebilme kabiliyeti büyük bir olaydır ve ağı tek başına bloklayabilecek hiçbir küresel kuruluşun olmaması blockchaini devrimsel bir teknoloji yapmaktadır.
- Daha yüksek faiz getirileri sağlarlar: Faiz oranları DeFi uygulamalarının ve devamında gelen kripto cüzdan altyapılarının bir adım öne çıktığı noktadır. En iyi geleneksel banka birikim hesapları %0.5 civarında APY vermektedir. DeFi hesabı ve kripto cüzdanlar yoluyla %8’in üzerinde APY kazanmak mümkündür. Ancak bu, spesifik kripto para birimi, yatırımın süresi ve kullanmak için seçilen spesifik DeFi protokolü gibi belli faktörlere bağlıdır.
Aynı zamanda alıcı açısından belli faktörlere bağlı olarak bireyler, kripto ve kripto cüzdanların kullanımıyla bankadan alacakları bireysel krediyi daha düşük faizle alabilmektedir. Yine de bu kişilerin kredilerini kripto teminatıyla güvence altına alabilmeleri gerekmekte ve bu krediler herhangi bir merkezi aracı tarafından sunulmadığından, genellikle fazladan-teminatlandırma gerektirmektedirler. - Daha fazla para birimine erişim sağlarlar: Kişilerin sadece birkaç para birimini tutmasına olanak veren banka hesaplarının aksine, bir kripto para cüzdanı sınırsız sayıda dijital varlık içerebilmektedir. Bu, insanlara geniş çeşitlilikte kripto para ve blockchain projesine yatırım yapma kabiliyeti vermektedir. Esasen bir kişi kripto cüzdanını PAXG gibi emtia-destekli stablecoinler aracılığıyla altın gibi geleneksel varlıklar saklamak ve hatta kripto-türevleri yoluyla konvansiyonel hisse senetlerine yatırım yapmak için kullanabilmektedir.
Banka Hesaplarının Özellikleri & Avantajları
Bankaların FDIC sigortası vardır
Bankaların çoğu FDIC sigortalıdır. Bu, bir bankanın batması halinde bireysel müşterilerin kişi başına 250,000$’a kadar (banka başına) tazmin edilecekleri anlamına gelmektedir. Bir diğer yandan bir kripto borsası veya sıcak cüzdan (hot wallet) sağlayıcısının batması halinde kişi her şeyini kaybedecektir.
Bu nedenle bir çok kripto meraklısı donanım cüzdanları (hardware wallet) gibi soğuk depolama çözümlerini seçmektedir. Soğuk cüzdanlar İnternete bağlı değildir. Bu, onları hacklenmesi daha zor hale getirmektedir. Bir tavsiye olarak, bir kişiye varlık gönderirken sadece güvenilir cüzdanlara ve platformlara gönderim yapılmalıdır. Tüm kullanıcıların online kripto para yatırımı veya gönderimi yapmadan önce araştırmalarını yapmaları tavsiye edilir.
Bankalar hırsızlık, hackleme ve dolandırıcılığa karşı koruma sağlarlar
FDIC sigortası hırsızlık ve dolandırıcılığı kapsamayabilse de bankalar kapsamaktadır. Bankaların müşterilerini dolandırıcılıklara karşı korumak için çalıştığı birçok farklı yol bulunmaktadır. Bunlar arasında şüpheli aktivitelere karşı hesapları görüntüleme ve dondurma, bildirimde bulunulduğunda kayıp kredi kartlarının neredeyse anında deaktivasyonu, gömülü dolandırıcılık korumasıyla gelen kartlar ve hileli aktivitelerin kurumlara bildirilmesi gelmektedir.
Ancak kripto cüzdanlar bankalarda olan güvenlik ağlarına sahip değildir. Kötü niyetli yazılım veya borsa hacklemesi yoluyla bir kripto cüzdanının hacklenmesi halinde, içindeki kriptoları kurtarmak neredeyse imkansızdır. Çoğu borsanın böyle durumlarda su üstünde kalmak için sigorta politikaları olsa da yatırımcıların paralarını geri alması asla garanti değildir.
SSS: Kripto Para Cüzdanları & Banka Hesaplarının İşletilmesi
Artık kripto cüzdanlar ve banka hesaplarının avantajları ve dezavantajlarını işlediğimize göre, bu iki ‘hesabın’ nasıl birlikte kullanıldığını anlamak önemlidir.
Banka hesabı mı yoksa kripto para cüzdanı mı açmalıyım?
Bu sorunun tek bir cevabı yoktur, ve aslında herkesin banka hesabı ve kripto para cüzdanı olmalıdır. Banka hesapları esasen kripto ekosisteminde para transferi için neredeyse zorunludur. Örnek olarak, genellikle bir kripto borsasına para transfer etmek için banka hesabı gerekmektedir. Kişi ancak sonrasında kriptolarını kripto cüzdanına transfer edebilmektedir. Bu yüzden her türden yatırımcının kariyerlerinden ve işlerinden gelen parayı aldıkları bir ana banka hesabı ve seçtikleri kripto paraları saklamak için bir kripto para cüzdanı olması tavsiye edilir.
Banka hesabıma nasıl kripto transfer ederim?
Bir kişinin banka hesabına kripto transfer edebilmesi için genellikle önce kriptolarını bir merkezi borsaya transfer etmesi gerekmektedir. Sonrasında merkezi borsadan kriptolarını stablecoin’lere takas ederek, daha sonra banka hesaplarına transfer etmek için kullanılacak yerel para birimine dönüştürebilirler. Yani bu süreçte henüz merkeziyetsiz sistemler Chase, Bank of America, vs. gibi büyük geleneksel bankalarla uyumlu olmadığından birden çok aşama bulunmaktadır.
Banka hesabıma nasıl kripto çekerim?
Bir kişinin banka hesabına kripto çekmesi için öncelikle kripto parayı stablecoin’e dönüştürmelidir. Sonrasında kullanıcı stablecoin’i doğrudan USD’ye dönüştürebilir ve çekebilir. Örnek olarak bir kişi BTC’yi USDT’ye, sonrasında USDT’yi USD’ye dönüştürebilir ve nihayetinde USD’yi banka hesabına çekebilir. Bu, bankaların Bitcoin’den USD’ye doğrudan kur sağlamadığı düşünüldüğünde, banka hesabına kripto çekmek için en sık kullanılan yoldur.
Cüzdanımdan banka hesabıma nasıl kripto para alırım?
Bir kişi kripto cüzdanından banka hesabına kripto almak için, tercih ettiği kripto parayı merkeziyetsiz kripto cüzdanından, cüzdan bağlantılı merkezi borsaya göndermesi gerekir. Örnek olarak Metamask cüzdanından Phemex’teki cüzdanına Ethereum gönderir, ve sonrasında Phemex’ten banka hesabına gönderir. Kripto, borsaya geldiğinde, bağlı banka hesabına çekmek oldukça kolaydır.
Kripto banka hesapları var mı?
Çeşitli düzenlemeler nedeniyle şu an için düzenlenen ve onaylı büyük bankaların kripto para bağlantıları sunması zordur. Ancak ‘kripto banka hesapları’ sunan birkaç daha küçük ve bölgesel banka bulunmaktadır. İlginç biçimde şu anda merkezi borsalar ‘bankacılık’ sektörüne girmeye çalışmaktadırlar.
Bitcoin doğrudan geleneksel banka hesaplarıyla çalışır mı?
Şu anda Bitcoin, geleneksel banka hesaplarında tam işlevsel değildir. Bu nedenle banka hesabı aracılığıyla doğrudan Bitcoin satın almak zordur ve benzer biçimde bir kişinin banka hesabına doğrudan Bitcoin transfer etmek de zordur.
Kripto para cüzdanları banka hesaplarıyla birlikte işlerliğe sahip mi?
Kripto cüzdanları ve banka hesapları tam birlikte işlerliğe sahip değildirler. Bu yüzden, bir kripto para cüzdanını doğrudan banka hesabına bağlamak zordur. Bunun nedeni kripto para cüzdanlarının henüz geleneksel bankalarla ortaklık ve işbirliği gerçekleştirmemiş olmalarıdır.
Sonuç
Geleneksel bankacılık sistemi hala sosyal hayatlarımıza kökten bağlıdır. Aynı zamanda bu bankalar blockchain teknolojisinin olanaklarını keşfetmekte ve mevcut finansal sistem içerisine teknolojiyi daha iyi katmanın yollarını bulmaktadırlar. Blockchainin nasıl gelişeceğini sadece zaman gösterecektir. Ancak bir şey nettir – kripto paraların küresel finansta geleceği kesinlikle olacaktır.