Bitcoin ATM Nasıl Kullanılır? Kapsamlı Rehber ve Adımlar

Bitcoin ATM (bazen BATM olarak kısaltılır), özellikle Bitcoin için tasarlanmış bir kiosk ATM makinesidir. Ancak, diğer kripto para birimlerine erişimin de mümkün olması alışılmadık bir durum değildir. Temelde, bu tip ATM'ler, bireylerin doğrudan Bitcoin ve diğer kripto paraları alıp satmalarına olanak tanır. İlk kez 2013 yılında ortaya çıkan bu makineler, yıllar içinde kriptoya kolay erişim imkanı sunan küresel bir makine ağına dönüştü. Bu makalede, Bitcoin ATM’lerinin nasıl çalıştığı, nasıl güvenli bir şekilde kullanılabileceği ve 2025’e dek piyasadaki değişiklikler ele alınmaktadır. Bitcoin ATM’lerinin temel işleyişi, BTC alım veya nakit çekim adımları, ücretler ve regülasyonlar ile benimsenmelerini tetikleyen unsurlar detaylı biçimde açıklanır.

Bitcoin ATM Makinesi Türleri

Kaç Adet Bitcoin ATM Var?

Dünya genelinde Bitcoin ATM’lerinin sayısı 2015’ten bu yana her ay arttı ve Ağustos 2021 itibarıyla 23.000’i aştı. Ancak pazarın büyük çoğunluğu ABD’de toplanmıştır; ABD’de yaklaşık 22.000 ATM bulunmaktadır. Amerika’da Bitcoin ATM’lerinin coğrafi dağılımı geniş bir alana yayılmıştır.

ABD'de en çok Bitcoin ATM’sine sahip ilk 10 şehir sıralaması 2021. (Kaynak: coinatmradar.com)

2010’ların başında Bitcoin ATM’leri yeni bir kavramdı. Dünyanın ilk halka açık Bitcoin ATM’si Ekim 2013’te Vancouver/Kanada’da kuruldu. O zamandan bu yana makine sayısı olağanüstü bir biçimde arttı. Coin ATM Radar’ın (en çok başvurulan BTM rehberi) verilerine göre 2024 ortası itibarıyla dünya genelinde yaklaşık 36.000–40.000 Bitcoin ATM’si vardı; bu sayı 2022’deki yaklaşık 39.000 makine zirvesine kıyasla hafif bir düşüşü göstermektedir. Düşüş, sektörde konsolidasyonu ve bazı operatörlerin regülasyon veya kârlılık gerekçeleriyle piyasadan çekilmesini yansıtmaktadır. 2022 sonu ve 2023’te kripto piyasasında yaşanan genel düşüş ile yeni kurulumlar yavaşlasa da, 2024’te yeniden hafif bir büyüme başlamıştır.

BTM’ler Nerede Bulunur?

• Amerika Birleşik Devletleri: ABD, küresel Bitcoin ATM’lerinin %80’inden fazlasına ev sahipliği yapar. Kaliforniya, Florida, Teksas ve New York gibi büyük metropol eyaletlerinde binlerce makine bulunmaktadır. Bazı eyaletler, operatörlerin para hizmetleri işletmesi (MSB) olarak kaydolmalarını ve anti‑kara para aklama önlemleri uygulamalarını gerektirir.
• Kanada: İlk BTM’ye ev sahipliği yapan Kanada, halen büyük şehirlerde yüzlerce makine barındırıyor. Düzenleyici ortam eyaletten eyalete değişebiliyor; bazı bölgelerde ATM operatörlerinin finansal kurullara kaydolması gerekiyor.
• Avrupa: İspanya, Almanya, Polonya ve Avusturya başı çekiyor. Ülkelere göre benimseme farklılık gösteriyor çünkü her ülkenin farklı kanunları var. Örneğin, Almanya ATM operatörlerinin banka lisansı almasını şart koşuyor.
• Latin Amerika: Brezilya, Meksika, Kolombiya ve Arjantin’de düzinelerce veya yüzlerce BTM bulunabilir. Talep genellikle enflasyon korkusu ve para transferi ihtiyacı ile şekilleniyor. Regülasyonlar ise hâlâ gelişim aşamasında.
• Asya-Pasifik: Büyüme daha yavaş seyretmektedir. Hong Kong ve Singapur’da birkaç makine mevcutken, Japonya ve Güney Kore’de tam kayıt gerektiren katı düzenlemeler uygulanır. Hindistan bir dönem çoğu kripto servisini yasakladı ve ATM kurulumu sınırlı kaldı.

Kripto & Bitcoin ATM Sağlayıcıları ve Operatörleri Kimlerdir?

Nasıl bankalar kendi ATM’lerine, borsalar kendi platformlarına sahipse, bireysel şirketler de kendi Bitcoin ATM’lerini işletmektedir. Aslında Bitcoin ATM sağlayıcıları, makineyi kurmak isteyen mağaza ya da işletmelere makineleri satan üçüncü taraf şirketlerdir.

Yukarıdaki tabloda da görüldüğü gibi, piyasada birçok farklı Bitcoin ATM oyuncusu bulunuyor. Öncelikle, Bitcoin Depot, ABD merkezli çoklu kripto para ATM ağıdır ve kullanıcılara Bitcoin, Litecoin ve Ethereum gibi varlıkları anında alma/satma imkanı sunar. İkincisi, kendini dünyanın lideri olarak tanımlayan Coinsource Bitcoin ATM’si, kullanıcı odaklı finansal hizmetler şirketidir ve ABD’nin birçok yerinde kripto alıp satmayı kolaylaştırır. Ayrıca, daha fazla müşteri çekebilmek için regülasyon uyumluluğu ve tüketici koruma programları oluşturmaya başlamışlardır. Üçüncüsü, RockItCoin Bitcoin ATM’si, nakit ödeme ile Bitcoin alıp satma imkanı sunan bir başka operatördür.

Bu operatörlerin pazardaki varlığının nedeni, geleneksel banka ATM’lerinin üzerinde Bitcoin yazılımı ve seçeneklerine izin vermeyecek olmasıdır. Bankalar, tarihsel olarak bankacılık hizmetlerini sınırlandırmayı tercih etmişlerdir.

Bitcoin ATM’lerini Kim Üretiyor?

Bitcoin ATM üreticileri, doğrudan fiziksel makineleri üreten firmalardır. Genesis Coin, küresel anlamda en büyük kripto para ATM üreticisidir ve pazarın %40’ına sahiptir. Genesis 3 model sunar: Genesis1 (çift yönlü), Satoshi (tek veya çift yönlü), ve Finney3 (yön bilgisi paylaşılmamış). Genesis makineleri yalnızca Bitcoin alım-satımına odaklıdır, başka bir kripto parayı desteklemez. Neredeyse 15.000 adetlik kurulumu ile Genesis1 amiral gemisi modelidir.

İkinci büyük üretici General Bytes’dır ve Çek Cumhuriyeti Prag ile ABD Florida’da merkezleri vardır. General Bytes, BATMTwo, BATMTwoPro, BATMThree ve BATMFour olmak üzere 4 BATM modeli satmaktadır. Ayrıca General Bytes, BATM operatörlerinin cihazlarını yönetmesini sağlayan CAS adlı bir yazılım da sunar. Şirketin amacı, Bitcoin ve blockchain teknolojisinin lider sağlayıcısı olmaktır.

Pazarın oldukça rekabetçi olduğu açıktır; birçok üretici ve operatör sektöre girip pay almak istemektedir. Şirketler ürünlerinde kripto ödeme seçeneklerini düşünmeye başladıkça, mağazalarına bu tip makineleri dahil etmeleri yaygın hale gelebilir. Bu gelişme, kripto adaptasyonunu daha da artıracaktır.

Bitcoin ATM Nasıl Kullanılır?

Her Bitcoin ATM’si aynı olmasa da, genel süreç şöyledir: Kullanıcı, önce ATM sağlayıcının sisteminden hesap oluşturmalı (operatöre göre değişir). Ardından, ekran üzerinden “al” veya “sat” seçeneklerinden birini belirler, nakit limitini seçer, kripto cüzdanını taratır, nakit yatırır ve işlemi tamamlar. Bu, Bitcoin ATM ile etkileşimde bulunmanın en temel yoludur.

Bazı durumlarda ise kullanıcıdan telefonda ya da kimlik ile ilgili başka işlemler de yapması beklenebilir; örneğin KYC (müşterini tanı) adımı gibi. Peki, Bitcoin ATM’lerinde neden kimlik isteniyor? Bunun nedeni, sektörde artan denetim ve güvenlik kaygılarıdır.

Bu ATM’lerde Bitcoin Satmak Mümkün mü?

Satış işlemi, alıma göre biraz farklıdır ve makineden makineye değişiklik gösterebilir. Genel bir örnek vermek gerekirse; kullanıcı ekranda “sat” seçeneğine tıklar, nakit limitini belirler, satmak istediği miktarı girer, telefon numarasını yazar, yazıcıdan çıkan QR kodu alır, ilgili Bitcoin’i bu koda yollar, tekrar makineye dönüp “çek/redeem” tuşuna basar, QR kodunu taratır ve işlemini tamamlar. Elbette her makinenin kendine has aşamaları olabileceğinden, ekranda yazan talimatları takip etmek yeterlidir.

Bitcoin ATM adım adım kullanım rehberi (kaynak)

Bitcoin ATM ile Bitcoin Satın Alma Adımları

1. Kimliğinizi, telefonunuza veya e-posta adresinize gönderilen tek seferlik şifre ile doğrulayın. (Makineye göre değişkenlik gösterir.)
2. BTC alım ya da satım yapmak istediğinizi seçin (eğer seçenek mümkünse).
3. Satın almak için, almak istediğiniz BTC miktarını ya da hedef itibari para cinsinden tutarı belirleyin.
4. Nakit parayı makineye yatırın.
5. Devamında, makineye bağlı olarak şu ihtimaller gerçekleşebilir:

• Ekranda, taramanız için bir QR kodu belirir
• Size yeni BTC cüzdanınıza ait bir QR kodu yazıcıdan çıktı alınarak verilir.
• Makine, halihazırda var olan cüzdanınızın QR kodunu taramanızı ister.
• E-posta adresinizi girerek QR kodunun size gönderilmesini talep edebilirsiniz.

Satış için ise, ekranda görünen cüzdan adresine gereken miktarda BTC transferi yapılır. İşlem onaylandığında, belirlenen itibari para tutarı ödenir. Süre makineye göre değişir.

Bitcoin ATM Ücretleri

Bitcoin ATM Kullanmanın Avantaj ve Dezavantajları

Avantajlar

• Hız ve kolaylık: Anında alım veya nakit çekim, kolay arayüz; banka hesabı gerekmez.
• Gizlilik: Küçük tutarlar için nakit ile anonim alım imkanı (yasal izne bağlı olarak).
• Banka hesabı olmayanlara erişilebilirlik: Banka hesabı açamayan veya nakit tercih edenlere hizmet verir.
• Fiziksel varlık: Nakit ve makinenin somutluğu, çevrim içi borsalara göre acemi kullanıcılar için güven hissini artırır.

Dezavantajlar

• Yüksek ücretler: BTM’ler, çevrimiçi borsalara kıyasla ciddi oranda daha yüksek işlem ücreti alır. Zamanla bu ücretler birikir.
• Büyük şehirler dışı sınırlı erişim: Kırsal bölgelerde genellikle makine bulunmaz.
• Düşük limitler: Günlük alım/satım limitleri genellikle birkaç bin dolarla sınırlıdır.
• Dolandırıcılık riski: BTMs bazen suçlular tarafından kripto dolandırıcılığı için kullanılır (ör: sahte para cezası ödemesi için nakit yatırılması). İşlem amacınızı mutlaka doğrulayın.
• Regülasyon karmaşıklığı: Yerel düzenlemelere bağlı olarak kimlik talep edilebilir ya da hizmet reddedilebilir.

Bitcoin ATM vs. Fiat ATM (kaynak)

Bitcoin ATM’ler ve Kripto Borsalar

Bitcoin ATM’ler bir borsaya bağlıdır. Birini kullandığınızda, aslında seçtiğiniz coini bir borsada alır ya da satarsınız; ancak online bir platformdan değil, fiziksel bir noktada işlem yaparsınız. Çevrimiçi borsa ile ATM kullanımı arasındaki fiyat farkı genelde %5–10 seviyesindedir. Yani ATM’den alım yapmak %5–10 daha pahalı, satış ise piyasa değerinden %5–10 daha düşük fiyatla gerçekleşir. Kripto borsaları genellikle hesap ve işlem onayı için saatler isterken, Bitcoin ATM işlemleri anında tamamlanır.

Bu komisyona rağmen, birçok kişi cihazların kullanım kolaylığı ve erişilebilirliğinden dolayı ATM’leri tercih etmektedir. Hem alışılmış, hem de daha görsel bir finansal işlem sağlar; ayrıca uzun kayıt formları ve karmaşık online arayüzler ile uğraşmadan işlem yapılabilir.

Çevrim içi bir borsa, örneğin Phemex üzerinden satış yaparken ise platformun spot piyasaları ile işlem fiyatı üzerinde kontrol sağlarsınız. Mevcut piyasa fiyatından memnun değilseniz, limit emirleri veya stop emirleri avantajlarından faydalanabilirsiniz.

Sonuç

Bitcoin ve kripto para ATM’leri, yalnızca kripto para alıp satmak için kolay ve alışıldık bir yöntem sunmakla kalmaz, aynı zamanda nakit ile kriptolar arasında kripto ekosisteminde pek yaygın olmayan doğrudan bir bağlantı sağlar. Üstelik, bu makineler büyük ölçüde dijitalleşen bir sektöre fiziksel ve tanıdık bir unsur ekler. Bu gelişmeler ışığında, BATM’lerin standart ATM’ler kadar yaygın ve normal hale gelmesi şaşırtıcı olmayacaktır.

Bitcoin ATM’leri, nakit dünya ile kripto para dünyası arasında köprü görevi görür. Bitcoin’e erişimi demokratikleştirerek banka hesabı olmadan hızlı alım/satım imkanı sunar. Ücretler yüksek, uyum gereklilikleri değişken olsa da; BTMs özellikle gizlilik, hız ve erişilebilirlik arayanlar için halen cazip bir çözüm sunar. Kripto sektörünün olgunlaşmasıyla Bitcoin ATM’lerinin daha da yaygınlaşıp regüle edilmesi beklenmektedir. İster ilk Bitcoin alımınızı yapmak isteyen yeni bir kullanıcı olun, ister hızlı nakite ihtiyacı olan deneyimli bir yatırımcı; BTM’ler hakkında bilgi sahibi olmak, onları güvenle ve bilinçle kullanmanızı sağlar.