Bitcoin ATM’si Nedir ve Nasıl Çalışır?

Bitcoin ATM’si (bazen BATM olarak da yazılır) özellikle Bitcoin için üretilmiş küçük kulübe şeklindeki ATM makineleridir. Ancak aynı ATM üzerinden diğer kripto paralara da erişim sağlayabilmeniz de bazen münkündür. Temelde bu tür ATM’ler, kişilerin doğrudan diğer mevcut kriptolarla birlikte Bitcoin satın almasına veya satmasına olanak verir.

Bitcoin ATM Makinesi Türleri

İki tip makine vardır: tek-yönlü veya çift-yönlü. Tek-yönlü makine müşterilerin sadece kripto satın almalarına izin verir. İki-yönlü makine müşterilerin hem kripto para satın almalarına hem de satmalarına izin verir. Dahası bu makineler müşterilerin doğrudan bir kripto borsasına bağlanarak kripto para satın almalarına veya satmalarına olanak verir. Çoğu makine sadece nakit kabul eder, ancak kredi ve bankamatik kartları kabul eden Bitcoin ATM’leri bulmak da mümkündür.

Ne kadar Bitcoin ATM’si var?

Dünya çapında Bitcoin ATM’si sayısı 2015’ten beri her ay büyüyerek Ağustos 2021 itibariyle 23,000’i geçmiştir. Ancak piyasa çoğunlukla ABD’de yoğunlaşmıştır. ABD bu Bitcoin ATM’lerinin yaklaşık 22,000’ine ev sahipliği yapmaktadır. Ancak ABD içinde Bitcoin ATM’lerinin coğrafi dağılımı oldukça yayılmıştır.

2021’de ABD’de En Çok Bitcoin ATM’sine sahip ilk 10 şehir. (Kaynak: coinatmradar.com)

Şubat 2021 itibariyle en yüksek sayıya sahip şehir 900’ün üzerinde makineyle Los Angeles’tır. Los Angeles’ı yakından takip edenler Chicago, Houston, Atlanta, Dallas ve ünlü ve söylentilere göre büyüyen bir kripto şehri olan Miami’dir. Ancak Kanada, Birleşik Krallık, Avusturya, Hong Kong, İsviçre ve İspanya gibi ülkelerde de Bitcoin ATM’leri bulunmaktadır.

Kripto ve Bitcoin ATM Makinelerinin Sağlayıcıları ve Operatörleri Kimlerdir?

Tıpkı bankaların kendi ATM’leri ve kripto takas sitelerinin kendi platformları olduğu gibi, bireysel şirketler de kendi Bitcoin ATM’lerini işletirler. Esasında Bitcoin ATM sağlayıcıları, Bitcoin ATM’si kurmak veya kendi işletmesi için isteyen firmalara (sıradan mağazalar ve işletmeler gibi) makineleri satan üçüncü-parti şirketlerdir.

Yukarıdaki tablodan da görülebileceği üzere piyasada birçok farklı Bitcoin ATM katılımcısı bulunmaktadır. Bunlardan birincisi ABD’de bulunan, kullanıcılarına anında Bitcoin, Litecoin, ve Ethereum satın alma ve satma olanağı sunan, çoklu-kripto para ATM ağı Bitcoin Depot’tur. İkincisi kendisini Bitcoin ATM hizmetlerinde dünya lideri olarak tanıtan ve kripto para dünyasına erişim sunan bir başka müşteri-odaklı finansal hizmet şirketi Coinsource’tur. Bir çok ABD lokasyonunda nakit kullanarak kripto satın almak ve satmak için hızlı, kolay ve güvenli bir yol sunmasının yanı sıra, daha fazla müşteri çekmek için destek hizmetleriyle birlikte uyumluluk ve müşteri koruma programı da başlatmışlardır. Üçüncüsü müşterilerine nakit kullanarak Bitcoin satın alma ve satma olanağı sunan nakit-tabanlı Bitcoin ATM makinesi olan RockItCoin’dir.

Geleneksel banka ATM’leri, Bitcoin yazılımları ve seçeneklerinin kendi makinelerinde gösterilmesine izin vermediklerinden dolayı bu operatörlere piyasada yer bulunmaktadır. Bu durum, bankalar geçmişte bankacılık hizmetlerine duvarlanmış bahçeler ördüğünden, şu an için de mantıksız bir durum değildir.

Bitcoin ATM’lerini kim yapıyor?

Bitcoin ATM üreticileri, makineleri kuran şirketlerdir. Genesis Coin, dünyadaki en büyük kripto para makinesi üreticisidir ve piyasanın %40’ına hakimdir. Genesis üç makine sunar: Genesis1 (çift-yönlü), Satoshi (tek veya çift-yönlü), ve Finney3 (tek-yönlü veya çift yönlü ifşa edilmemiş). Genesis makineleri özellikle sadece Bitcoin alım ve satımı için tasarlanmıştır. Genesis1 amiral gemisi modelleridir ve şimdiye kadar neredeyse 15,000 makine teslim edilmiştir.

Piyasada ikinci olan Bitcoin ATM üreticisi Prag, Çek Cumhuriyeti ve Bradenton Florida ABD merkezli General Bytes’tır. General Bytes dört BATM modeli satmaktadır: BATMTwo, BATMTwoPro, BATMThree, and BATMFour. Bunlara ek olarak şirket, BATM operatörlerinin General Bytes BATM’lerinden oluşan filolarını yönetmelerine olanak veren CAS adında bir yazılım da sunar. Şirketin hedefi piyasanın en büyük Bitcoin ve blockchain teknolojisi sağlayıcısı olmaktır.

Bu sektöre girmeyi ve paylarını almayı isteyen birçok üretici ve operatörle piyasanın oldukça rekabetçi olduğunu görebiliriz. İşletmeler zamanla ürünlerinin satımında kripto para ödemelerini kabul etmeyi de düşündükçe, bu makineleri dükkanlarına koymayı da düşünebileceklerdir. Bu daha da büyük bir kripto kabulüne katkıda bulunacaktır.

Bitcoin ATM’si Nasıl Kullanılır?

Her ne kadar bütün Bitcoin ATM’leri aynı olmasa da, kişinin öncelikle hizmet operatörüne bağlı olarak Bitcoin ATM sağlayıcısında bir hesap oluşturması gerekebilmesi hepsinde standart bir süreçtir. Sonrasında kullanıcı ekranda “satın alma veya satma”yı, nakit limitini seçip, kripto cüzdanını tarattıktan sonra para yatırabilir ve işlemi tamamlayabilir. Bunlar, bir Bitcoin ATM’siyle etkileşim halindeyken yaşanılan sadece temel deneyimlerdir.

Ancak, müşterinin telefonundan veya KYC gibi kimlik tespitiyle ilgili başka eylemleri de gerçekleştirmesi gerekebilir. Ama neden Bitcoin ATM’leri kimliğe ihtiyaç duyar? Bunun sebebi endüstride artan denetim ve güvenlik endişeleridir.

ATM’lerden Bitcoin Satılabilir mi?

Satış süreci alıştan biraz daha farklıdır. Ayrıca makineye bağlı olarak da çeşitlilik göstermektedir. Ama genel bir örnek verilecek olursa, ekranda, kullanıcı sata basıp, nakit limitini seçtikten, satılacak miktarı, telefon numarasını girerek basılı QR kodunu alıp, bu QR koduna Bitcoin’i gönderdikten sonra makineye dönüp, ala basabilir. Sonrasında basılan QR kodunu okutarak işlemi tamamlayabilir. Ancak takip edilecek belli adımlar bulunuyorsa, kullanıcı sadece ekranda gösterilen talimatları izlemelidir. Bu talimatlar, anlaşılması oldukça kolaydır.

Bitcoin ATM’sinden Bitcoin Satın Alırken İzlenmesi Gereken Adımlar

1. Mobil cihazınıza veya epostanıza gönderilen tek seferlik şifreyle kimliğinizi doğrularsınız. Tekrar belirtmek gerekir ki bu, makineden makineye farklılık gösterebilir.
2. BTC satın almayı mı yoksa satmayı mı istediğinize karar verirsiniz (seçeneğiniz varsa).
3. Satın almak için BTC veya hedef itibari para biriminizde istediğiniz miktarı seçmeniz gerekir.
4. Sonrasında itibari para birimini makineye yatırırsınız.
5. Makineye bağlı olarak birkaç farklı şey gerçekleşebilir:

• Taratmanız için ekranda bir QR kodu çıkabilir
• Yeni BTC cüzdanınıza karşılık gelen bir QR kodu basılabilir.
• Makine önceden mevcut olan cüzdanınızın QR kodunu sorabilir ve tarayabilir.
• QR kodunun size gönderilmesi için eposta adresinizi girmeniz gerekebilir.

Satış yapmak için ekranda gösterilen adrese kararlaştırılan BTC miktarını göndermeniz gerekir. İşlem onaylandığında, anlaşılan itibari para toplamını alırsınız. Bunun ne kadar süreceği makineye bağlıdır.

Bitcoin ATM’si ücretleri

Bitcoin ATM’sinden Bitcoin alırken veya satarken tabi ki ücretler olacaktır. Şu anda piyasa küçük olduğundan, ücretler görece olarak yüksektir. Ortalamada Bitcoin ATM’leri %8-10 kesinti yapar, ancak ücretler her makinede farklılık gösterir. Bu nedenle Bitcoin ATM’sini kullanmadan önce talimatları okumak önemlidir.

Bitcoin ATM’leri v.s Kripto Borsaları

Bitcoin ATM’leri takas sitelerine bağlıdır. Bir Bitcoin ATM’sini kullandığınızda aslında seçtiğiniz coini takas sitesinden satın alır veya satarsınız. Farklı olarak, online yerine belli bir lokasyondaki fiziki makineyle etkileşime girersiniz. Online takas sitesi ile Bitcoin ATM’leri kullanmak arasındaki fiyat farkı genellikle %5-10 arasındadır. Bu, Bitcoin ATM’leriyle satın almanın size %5-10 daha pahalıya geleceği ve satışta %5-10 daha az alacağınız anlamına gelir. Kripto takas sitelerinin hesabınızı ve işleminizi doğrulaması birkaç saat alabilirken, Bitcoin ATM’sinden yapılan satın alımlar anında gerçekleşir.

Ödenmesi gereken kesintiye rağmen, birçok insana bu makinelerin rahatlığı ve kolaylığı çekici gelmektedir. Birçok kişinin aşina olduğu daha görsel ve basit bir finansal işleme olanak verirler. Buna ek olarak makineler karışık kayıt süreçleri veya online işlem arayüzlerini öğrenmeyi gerektirmez.

Phemex gibi bir online takas sitesi aracılığıyla satış yaparken platformun spot piyasaları, işlem yaptığınız fiyat üzerinde daha fazla kontrol sunar. Ayrıca mevcut piyasa fiyatlarından memnun olmamanız halinde limit emirler ve zararı durdur emirlerinden de faydalanabilirsiniz.

Sonuç

Bitcoin ve kripto para ATM’leri, kripto para satın almak ve satmak için sadece kolay ve aşina olduğumuz bir yol sunmakla kalmaz, nakit ile kripto paralar arasında anında bağlantı da sağlarlar ki bu, kripto dünyasında kolay bulunabilen bir şey değildir. Dahası, bu makineler büyük oranda dijitalleştirilmiş bir endüstriye fiziki ve iyi bilinen bir parça sunarlar. Tüm bunlar düşünüldüğünde, BATM’lerin kullanımının tıpkı sıradan ATM’ler gibi normalleştiğini görmek sürpriz olmayacaktır.