Özet
- IOTA (MIOTA), Nesnelerin İnterneti (IoT) ekosistemindeki makineler arasındaki işlemleri kaydetmek ve yürütmek için tasarlanmış açık kaynaklı, dağıtılmış bir defterdir.
- IOTA mobilite, endüstriyel IoT ve eSağlık gibi sektörlerde yer almaktadır.
- IOTA, sonunda IoT için standart bir kripto para birimi tabanlı varlık haline gelmeyi umuyor.
2016 yılında başlatılan IOTA (MIOTA), Nesnelerin İnterneti (IoT) ekosistemindeki makineler arasındaki işlemleri kaydetmek ve yürütmek için tasarlanmış açık kaynaklı dağıtılmış bir defterdir. MIOTA, toplam 5,25 milyar dolarlık piyasa değeri için 2,78 milyar sınırlandırılmış arz ile bu yazının yazıldığı esnada token başına 1,89 dolardan işlem görmektedir.
IOTA Nedir?
Bitcoin’in (BTC) son on yıldaki başarısı, blok zincirinin gerçek dünyadaki değerini kanıtlamıştır. Blok zinciri teknolojisi şu anda diğer sektörlerin yanı sıra sağlık, finans, işletme ve hükümet alanlarında kullanılmaktadır. Bununla birlikte, blok zincirlerinin dezavantajları vardır; en önemlisi, kaçınılmaz işlem ücretleridir. Ancak, ücretleri en aza indirmek kolay değildir. Bunun nedeni, ücretlerin blok yaratıcıları için teşvik edici olmasıdır.
IOTA’nın Tangle Sistemi
Bu engelden kaçınmak için IOTA, çoğu kripto para birimi tarafından kullanılan blok zinciri teknolojisini kullanmamaktadır. Bunun yerine, yönlendirilmiş döngüsüz grafik (DAG) mimarisine dayanan ve Tangle olarak bilinen yeni bir veri yapısı kullanmaktadır. Tangle, IoT ekosistemi için özel olarak tasarlanmış bir başka dağıtılmış defter teknolojisi türüdür. Blok zincirlerinden farklı olarak Tangle, işlem boyutundan bağımsız olarak ücret ödemeden ödeme yapılmasını kolaylaştırır ve madenciler ile blokları ortadan kaldırmıştır.
IOTA’nın Tangle’ı ile blok zinciri arasındaki en önemli fark, blok zincirinin işlemleri sıralı zincirler halinde depolarken, Tangle’ın işlemleri birbirine dolanmış akışlar halinde depolamasıdır. Dolaşıklık, Tangle’ın benzersiz işlem doğrulama yönteminden kaynaklanmaktadır. Esasen, bir işlemi onaylamak için, bir işlem oluşturucunun basit bir İş İspatı (PoW) süreci aracılığıyla ağda rastgele iki önceki işlemi doğrulaması gerekir.
Proof-of-Work ile her işlem, işlem yaratıcısının bir miktar işlem gücünden fedakarlık etmesini gerektirir. Bu, IOTA’nın ağı spam ve Sybil saldırılarına karşı korumasını sağlar. Her iki saldırı da yüksek işlem hacimlerinin düzenlenmesini gerektirir. Proof-of-Work, saldırganların IOTA’nın ağını bozmak için yeterli işlem üretmesini zorlaştırır.
IOTA Ne İşe Yarar?
IOTA özellikle bağlı makinelerde ve cihazlarda kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Ölçeklenebilirliği ve sıfır işlem ücreti nedeniyle, IOTA’nın ağı teorik olarak dünya çapında IoT bağlantılı cihazlarla veri alışverişini kolaylaştırabilir. Bu nedenle, IOTA mobilite, endüstriyel IoT ve eSağlık gibi sektörlerde yer almaktadır.
Akıllı Şarj İstasyonu
Hollandalı inovasyon merkezi ElaadNL, bir işbirliği çerçevesinde, ödeme olarak IOTA’yı kabul eden dünyanın ilk akıllı şarj istasyonunu piyasaya sürdü. Birçok elektrikli araç sahibinin karşılaştığı sorunlardan biri, birden fazla şarj ağı üyeliği için ödeme yapma ihtiyacıdır. ElaadNL’nin akıllı şarj istasyonu ile elektrikli araç sahiplerinin sadece şarj kablosunu araca takmaları yeterli olmaktadır. Şarj kartlarına veya aboneliklere gerek yoktur. Şarj ve ödeme otomatik olarak gerçekleşir, IOTA şarj istasyonu kullanıcı ile ödeme ve veri alışverişini otonom olarak işler.
IOTA x Jaguar: Akıllı Cüzdan
Bir başka ortaklıkta, IOTA Vakfı ve Jaguar Land Rover, araçlara “Akıllı Cüzdan” entegre eden bir projeyi tanıttı. Bu proje, aracın para kazanmasına, hizmetler için mikro ödemeler yapmasına ve bilgi alışverişinde bulunmasına olanak tanıyan veri alışverişi için IOTA’nın Tangle’ını kullanmaktadır. Örneğin, araç seyir halindeyken yol tehlikeleri ve trafik koşulları gibi bilgileri otomatik olarak ilgili taraflara bildirecektir. Sürücü de ne kadar veri paylaşmak istediğine bağlı olarak otomatik olarak küçük bir miktar para kazanabilir.
IOTA x Dell: Alvarium Projesi
Bu yıl IOTA Vakfı ve Dell Technologies, verilerin güvenilirliğini ölçmek için kullanılabilen ve dünyanın ilk ispatı olan Project Alvarium’u birlikte duyurdu. Project Alvarium, verilerin kritik iş işlevleri için kullanılmadan önce değerlendirilmesi için ölçülebilir bir yol sunmaktadır. Sistem, verileri bir IoT cihaz sensöründen buluta olan yolculuğu boyunca kaydeder. Her etkileşime, sektöre özgü standartlara dayalı bir güven derecesi verilir. Bu puanlar, bütünlüğü sağlamak ve tahrifatı önlemek için IOTA’nın Tangle’ına kaydedilir.
Bazı Potansiyel IOTA Uygulamaları Nelerdir?
IOTA’nın potansiyel uygulamalarına bir bakış sağlayabilecek iki pilot projesi bulunmaktadır.
2017 yılında IOTA Vakfı Veri Pazarını duyurdu. Kavram kanıtı, katılımcıların verileri kilitli tutmak ve silolarda boşa harcamak yerine sensör verilerini ilgili taraflarla takas etmelerine ve bunlardan para kazanmalarına olanak tanır. Pazar yeri, veri bütünlüğünü sağlamak için Maskeli Kimlik Doğrulamalı Mesajlaşma kullanıyor ve şifreli veri aktarımına izin veriyor. 2019 itibariyle 70’ten fazla kuruluş Veri Pazaryeri’ne kaydolmuştur. Katılımcıların çoğu hava istasyonları, çevre makineleri ve elektrik santralleridir.
2019 yılında IOTA, dünyanın ilk otonom ve merkezi olmayan sanal pazaryeri olan Industry Marketplace’i başlattı. Bu pazar yeri, Almanya’nın endüstriyel makinelerin ve süreçlerin akıllı ağını ilerletme platformu olan Plattform Industrie 4.0 tarafından geliştirilen spesifikasyonlar üzerine inşa edilmiştir. Industry Marketplace’in temel amacı, otomobil, enerji ve medya gibi endüstriler için fiziksel ve dijital mal veya hizmet ticaretini otomatikleştirmektir.
IOTA’nın Arkasında Kim Var?
2015 yılında David Sønstebø, Sergey Ivancheglo, Dominik Schiener ve Dr. Serguei Popov IOTA’yı başlattı. IOTA’nın ilk gelişimi, katılımcıların IOTA tokenlerini diğer dijital para birimleriyle satın aldığı çevrimiçi bir halka açık kitle satışı ile finanse edildi.
IOTA 999.999.999 token sattı ve 1.337 BTC topladı. Daha sonra, daha yüksek bir arzın verimliliği olumsuz etkilemeden küçük değerli transferleri optimize ettiğini gerekçe göstererek token arzını 2,78 milyara çıkardılar. Toplam token arzı ilk yatırımcılara orantılı olarak dağıtıldı. 2016 yılında IOTA ağını başlattı.
Ertesi yıl, ilk IOTA token yatırımcıları, token arzından elde edilen fonların %5’ini IOTA Vakfı’na bağışladı. IOTA Vakfı, IOTA teknolojisinin araştırma ve geliştirme, eğitim ve standardizasyonuna yardımcı olmak amacıyla kar amacı gütmeyen bir şirket olarak Almanya’da kurulmuştur. Vakıf, Uluslararası Güvenilir Blok Zinciri Uygulamaları Birliği’nin yönetim kurulu üyesi ve Güvenilir IoT İttifakı ve Mobilite Açık Blok Zinciri Girişimi’nin (MOBI) kurucu üyesidir.
IOTA Fiyat Geçmişi
IOTA’nın fiyatı neredeyse bir yıl boyunca 0,2000 ila 0,6000 dolar arasında dalgalandı. 2021’in başında, fiyat 1 Şubat’ta 0,4208$’dan 21 Şubat’ta 1,4841$’a yükseldi. Daha sonra bir düşüş yaşandı ve fiyat 23 Şubat’ta 1,0770$’a geriledi. O zamandan bu yana, fiyat istikrarlı bir şekilde arttı ve başka bir düşüş yaşamadan önce 17 Nisan’a kadar 2,6145 dolara ulaştı. Bu yazının yazıldığı esnada IOTA’nın fiyatı 1,9000$ civarında seyrediyor.
5 Aralık 2020 – 18 Mayıs 2021 IOTA fiyatı (Kaynak: TradingView)
Tangle ve IOTA’nın teknolojisi, ortaklıkları ve entegrasyonlarının değeri, IOTA’nın fiyatını etkileyen olası faktörlerdir. Şubat 2021’in başlarındaki artış, piyasadaki genel yükseliş trendine değil, daha önce açıklanan Project Alvarium duyurusuna bağlanabilir. Sonraki fiyat düşüşü, bazı uzun vadeli sahiplerin satış yaparak bu yükseliş eğiliminden faydalanmış olabileceğini gösterdi.
IOTA şu anda piyasa değerine göre 33. sırada yer almaktadır. IOTA’nın tüm tokenları önceden çıkarılmış ve piyasaya sürüldüğünde yaratılmıştır. IOTA’nın dolaşımdaki arzı ve maksimum arzı 2.779.530.283.277.761 token olarak sabitlenmiştir. Dijital para borsaları IOTA’yı MIOTA birimleriyle takas eder; burada 1 MIOTA 1.000.000 IOTA’ya eşittir.
IOTA için Gelecek Nedir?
IOTA şu anda büyük ölçekli kullanıma ve standardizasyona doğru geçiş yapmaktadır. Ağı erkenden korumak için IOTA, %34 saldırı koruması sağlamak üzere bir Koordinatör düğümü uygulamıştır. Koordinatör olmadan, bir saldırgan ağ üzerinde kolayca birçok düğüm oluşturabilir ve kötü niyetli işlemler üretebilir. Bunu durdurmak için Koordinatör düğümü düzenli olarak “kilometre taşı” adı verilen sıfır değerli işlemler yayınlar. Koordinatör kilometre taşlarını oluşturduğunda, her kilometre taşı Koordinatör tarafından onaylanan işlemlerin bir alt açısına atıfta bulunur. Bir düğümdeki onaylanmış işlemlerden bazıları eksikse, kilometre taşı sağlam değildir ve düğüm senkronize edilmez. Güncel olmayan sağlam bir kilometre taşı kullanılırsa, işlem onaylanmayabilir.
2017 yılında bir makalede, IOTA’nın mevcut haliyle merkezi olduğu, çünkü Tangle’daki yolların IOTA Vakfı tarafından işletilen Koordinatör düğümü aracılığıyla merkezi olarak yönlendirildiği belirtilmiştir. Aynı yıl IOTA, ağın %100 merkeziyetsiz olduğunu açıklayan bir makale yayınladı. Her düğüm, Koordinatörün yoktan IOTA yaratarak veya çifte harcamaları onaylayarak mutabakat kurallarını ihlal etmediğini doğrulamaktadır. Ancak 2020 yılında IOTA, Koordinatör düğümünü kalıcı olarak kaldırmayı ve tamamen merkezi olmayan bir ağ başlatmayı planladığını duyurdu. IOTA 2.0 olarak adlandırılan ve Coordicide olarak da bilinen yükseltmenin bu yıla kadar tamamlanması bekleniyor.
IOTA ve IoT ekosistemi, şirketlerin ve işletmelerin işletmeden işletmeye modeller sunmasına olanak tanıyor. Veriler, herhangi bir işlem ücreti olmaksızın gerçek zamanlı olarak açık piyasada satılabilecek hizmetler veya mallar sağlamak için bir kaynak olarak kullanılır. Tangle, cihazlar arasındaki iletişim kanalları aracılığıyla güvenli veri aktarımı sağlıyor. Sıfır işlem ücreti ve neredeyse sonsuz ölçeklenebilirlik ile IOTA, sonunda IoT için standart bir kripto para birimi tabanlı varlık haline gelmeyi umuyor.
IOTA, Dell, Bosch ve Fujitsu gibi kâr amacı güden, gütmeyen, resmi ve akademik kuruluşlarla işbirliği yapmaktadır. Ayrıca 100’den fazla patentte referans gösterilmiştir. Şu anda en önde gelen IoT odaklı platformdur ve Endüstri 4.0 gelişmeye devam ettikçe büyüyebilir ve daha güçlü ortaklıklar kurabilir.
IOTA’nın Herhangi Bir Güvenlik Açığı Var mı?
Eylül 2017’de araştırmacılar, IOTA’nın eski Curl-P-27 hash fonksiyonunda ciddi güvenlik açıkları buldu. İşlev, iki farklı girdi verildiğinde aynı çıktıyı üreterek işlevin bozuk olduğunu gösteriyordu. Analizde araştırmacılar, Tangle’dan gelen fonların yok edilmiş veya çalınmış olabileceğini belirttiler.
IOTA çok sayıda saldırının hedefi olmuştur. Ocak 2018’de, kötü niyetli bir çevrimiçi tohum oluşturucu kullanan kullanıcılardan 10 milyon USD’den fazla IOTA tokenı çalındı. Bir sonraki yıl, IOTA Vakfı tarafından yönetilen cüzdana entegre edilen üçüncü taraf ödeme hizmetindeki bir güvenlik açığı nedeniyle 50 IOTA tohumu tehlikeye atıldı. Bu da 2 milyon dolar değerinde IOTA tokeninin çalınmasıyla sonuçlandı. IOTA ekibi o zamandan beri güvenlik açıklarını sürekli olarak onardı.
Sonuç
IOTA, kendisini bir sonraki sanayi devriminin merkezinde konumlandırarak inanılmaz yüksek hedefler belirledi. İlk günlerde güvenlikle ilgili birkaç aksaklık yaşansa da, ekip kurumsal kullanıma hazır bir sistem sağlamak için uygun şekilde yanıt verdi.
IoT’nin artan önemiyle birlikte rekabet de kaçınılmaz hale geldi. IOTA’nın en önemli rakipleri arasında IoT Chain, Hedera Hasgraph ve IoTex yer almaktadır. Bu platformların ücretleri yok denecek kadar azdır, düşük güçlü cihazlarla uyumludur ve makineler arası iletişim için uygundur. Buna rağmen IOTA, çok sayıda ortaklığı ve etkileyici yol haritası ilerlemesi nedeniyle hala lider konumdadır.
Register to get $180 Welcome Bonus!
