Web3 çağına adım atarken blok zincirlerin birlikte çalışabilirliği giderek daha fazla aranan bir işlevsellik haline geliyor. Bu durum, birçok farklı ağın birbiriyle iletişim kurmakta zorluk çekmesi ve bazılarının bu tür bir işlevsellikten tamamen yoksun olmasından kaynaklanmaktadır. Ancak, bu farklı ağlar arasındaki boşluğu dolduran ve internetin geleceğini yaratmak için yapı taşları olarak kullanan belirli platformlar öne çıkmaktadır.. Bunlardan biriyse, ATOM coin adı verilen yerleşik bir kripto para birimi tokenına sahip Cosmos ağıdır.
ATOM coinin piyasa değeri 272,77 milyon dolar olup, yaklaşık 300.000 tokenlık (tam olarak 286.370.297) dolaşımdaki arzı ile token başına 28.96 dolardan işlem görmektedir. ATOM’un maksimum arzıysa bulunmamakta.
Fakat Cosmos kripto ağı tam olarak nedir ve nasıl işler dediğinizi duyar gibiyiz. Öğrenmek için okumaya devam edin.
Cosmos Kripto Nedir?
Cosmos (ATOM) kripto, birlikte çalışan ve esasen “Blok Zincirlerin İnterneti”ni yaratan farklı, merkeziyetsiz platformlardan oluşan bir ekosistemdir. Bu blok zincirlerin tümü, Cosmos tarafından yönetilen ve işletilen bir hisse kanıtı (PoS) blok zinciri olan Cosmos Hub aracılığıyla birbirine bağlanır ve böylece Cosmos ağını oluştururlar.
Cosmos’un kurucularının amacı kendi çalışabilirliğine öncelik vermekten ziyade, zamanlarının ve enerjilerinin büyük bir kısmını birlikte çalışabilir bir blok zinciri ağını stabil bir halde kullanıma açmaktan geçiyor. Bunu temel bir kavram olarak kullanarak, World Wide Web’in herkesi dahil eden modelini korurken, blok zinciri işlevselliği ile güvenliğin sağlandığı yeni bir çevrimiçi var olma çağını başlatmaya yardımcı olmayı umuyorlar.
Cosmos Ağı Nasıl Çalışır?
Cosmos kripto ağı, optimum işlevi elde etmek için hepsi aynı anda birlikte çalışan çeşitli farklı teknolojik yapı taşları aracılığıyla işler. Bu mecazi bloklar şunlardır:
- Hisse İspatı (Proof-of-Stake, kısaca PoS) fikir birliği mekanizması: Cosmos, ağındaki işlemlerin gerçekliğini teyit etmek için bir PoS sistemi kullanır. Hisse ispatı sistemleri, kripto para birimi ağa özgü olduğu sürece kullanıcıların sahip oldukları kripto paranın bir miktarını pasif gelir elde etmek için bir kenara ayırmalarına olanak tanır. Daha sonra, bu yetkiyi devretmeyi seçmezlerse, kod bölümlerini (“bloklar” olarak adlandırılır) doğrulamaya yardımcı olmak için sistem tarafından rastgele seçilirler.
- Yerleşik uygulamalar: Bu, Cosmos Hub’ı kullanan tüm platformları/blok zincirlerini ifade eder. Ağ üzerinde yapılan işlemleri işlemek için çalışırlar ve kullanıcıların yukarıda açıklanan yönteme (PoS sistemi) bağlı kalarak, güncellenmeye devam etmelerini sağlar. Bu blok zincirlere, Cosmos’un terminolojisine göre “bölgeler” adı verilir ve Cosmos Hub, Hub’ın her bir bölgesinin kendisinin yaptığı gibi, her bölgenin durumunun bir kaydını tutar.
- Ağ oluşturma işlevi: Cosmos ağındaki platformlar arasındaki iletişimi kolaylaştırmaya yardımcı olan herhangi bir işlem, ağ oluşturma işlevine katkıda bulunur. Bu durum, Cosmos’un çalışma şekli nedeniyle çok çeşitli kaynaklardan farklı işlevleri birleştirmesine olanak sağlar. Muhtemelen Cosmos’un iş modelinin en önemli taraflarından birini oluşturan sistem, eğer kurucuların söylediğinin doğru olduğunu varsayarsak, odaklarının büyük bir kısmının yönlendirildiği yerdir.
Cosmos, Tendermint kullanımı sayesinde çeşitli önde gelen blok zinciri projelerine sıkıntı yaratan ölçeklenebilirlik sorununun da üstesinden gelmiş durumdadır. Bu, her zaman ölçekleme yeteneğine sahip olduğundan, giderek artan sayıda bölgenin Cosmos ağına katılmasına olanak sağlar.
ATOM Coin Nedir?
Cosmos, işlemleri tokenlaştırmek için ek olarak kullanılan Atom coin (kripto para borsalarında ATOM olarak anılır) adlı bir platform içi staking tokenı kullanır. Bu demektir ki, Atom kripto parası veya ATOM, Cosmos ağında hem PoS doğrulama yoluyla pasif bir gelir elde etmek hem de diğer kullanıcılarla alım-satım yapmak için kullanılabilir.
Cosmos’un kripto para birimi ilk olarak Ocak 2017’de özel bir satış yoluyla finanse edildi ve bunun sonucunda 12 milyon ATOM, token başına 0.025 dolardan satılarak toplamda 300.000 dolar toplandı. Ek bir özel satıştaysa 160.293.050 token, token başına 0.08 dolardan satıldı ve toplam 1.329.472 dolar toplandı. Özel satışlardan sonra, yine 160 milyondan fazla ATOM’un satıldığı bir ilk coin arzı (Initial Coin Offering, kısaca ICO) düzenlendi. Cosmos’un ATOM ICO fiyatı token başına 0,10 $ idi ve böylece toplam 16.029.305 $ gelir elde edilmiş oldu.
Finansman kısmı güvence altına alındıktan sonra, Cosmos’un Tendermint fikir birliği mekanizması ilk olarak Eylül 2017’de test edildi. Test, daha fazla geliştirmeyi yaklaşık bir yıl geciktiren çeşitli kusurların ortaya çıkmasını sağladı. Cosmos ana ağı nihayet oluşum bloğunun çıkarıldığı ve yatırımcıların ATOM’larını aldığı Nisan 2019’da başlatıldı.
Tendermint logosu (kaynak: Tendermint)
Cosmos’u Diğer Ağlardan Ayıran Nedir?
Bazı temel özellikler anlamında Cosmos elbette aynı türdeki diğer ağlarla aynı olsa da, bazı konularda rakiplerinden farklılaşarak ilgi çekmektedir. Bu işlevlerin her biri temel olarak Cosmos sistemine özgüdür:
- Tendermint: Açık kaynaklı olan bu temel katmana Tendermint adı verilir ve Cosmos tasarımının en önemli öğesidir. Blok zinciri geliştirimi için bir platform görevi gören Tendermint, kullanıcıların kendi merkeziyetsiz ağları arasında entegrasyonları kolaylaştırmayı amaçlar. Tendermint bunu, geliştiricilerin sıfırdan başlamak zorunda kalmadan blok zincirlerini kolayca oluşturabilme yeteneğini sağlayarak başarır. Geliştiriciler bunu bir Cosmos yazılım geliştirme kiti (veya “SDK”) kullanarak yapabilirler. SDK’lar, blok zinciri geliştirme sürecini büyük ölçüde kolaylaştırırken, geliştiricilere ek özellikler için eklentiler oluşturma özgürlüğü sağlar.
- Cosmos Hub ve Blok Zincirler Arası İletişim Protokolü: Cosmos’un ikincil katmanı, Blok Zincirler Arası İletişim katmanıdır ve bu katman, zincirler arası bağlantıyı kolaylaştırır ve tek tek zincirlerin bir dizi birbirine bağlı, ancak bağımsız bölgeler aracılığıyla birbirleri arasında iletişim kurmasına olanak sağlar. Cosmos ağı birden fazla bağımsız blok zincirinden oluşsa da, platformda ilk başlatılan Cosmos Hub oldu. Cosmos Hub, Cosmos ağında yer alan tüm blok zincirler veya bölgeler arasında aracı görevi görmektedir. Cosmos birden fazla bölgeye sahiptir ve bunların her biri hesapların kimliğini doğrularken, yeni tokenlar oluştururken veya belirli blok zincirinde değişiklikler uygularken bağımsız olarak çalışma yeteneğine sahiptir. Cosmos Hub’ın ana görevi, her bölgeden sorumlu olmak ve her bölgenin diğerleriyle iletişimini sağlamaktır.
- BFT Hisse Kanıtı: Tendermint Core yönetişim mekanizması, dağıtılmış Cosmos Hub operatörleri ağının senkronize olmasını sağlar. Tendermint işlemleri, Tendermint Bizans Hata Toleransı (Byzantine Fault Tolerance, kısaca BFT) adlı bir PoS konsensüs algoritması kullanan hub’lar tarafından doğrulanır. Bu, ATOM’un çıkarılmadığı (mining) anlamına gelir. Bunun yerine, ağı güvence altına almak için büyük miktarlarda ATOM hissesi olan doğrulayıcılara token verilir. Token alabilmek için doğrulayıcının Cosmos’un en büyük 100 ATOM stake eden kullanıcısından biri olması gerekse de, daha küçük paydaşlar ayrıca tokenlerini ve dolayısıyla oylama gücünü kısmi ödüller için devredebilir. Bu durum, doğrulayıcıları dürüst davranmaya teşvik eder, çünkü bireysel kullanıcılar belirli bir doğrulayıcıya olan inancını kolayca kaybederek ATOM’larını bir başkasına taşıyabilir. En çok ATOM hissesine sahip olanlar en çok oy hakkına sahiptir.
Bu yenilikçi unsurlar sayesinde Cosmos ağı, dikkatli ve gayretli bir planlamayla hedeflerine yavaş yavaş ulaşan kurucularının gururu olacak şekilde gelişti. Fakat bu gelişim hiçbir zaman garanti değildi, çünkü Cosmos’un geliştirme sürecindeki problemler nedeniyle, proje başlangıç aşamalarında raydan çıkma tehditi altındaydı.
Cosmos Ağının Arkasında Kim Var?
Cosmos blok zinciri için özgün fikir 2014 yılında Jae Kwon’dan geldi, ve kendisi 2015 yılında Ethan Buchman ile birlikte çalışmaya başladı. Kwon ve Buchman ikilisi, blok zincir teknolojisi ile yazılım geliştirmeyi her zamankinden daha kolay hale getirmek ve bireysel zincirlerin çapraz iletişim kurmalarına olanak sağlamak amacıyla bir yazılım geliştirme kiti (SDK) oluşturdular. Kwon, Cosmos teknik incelemesini Haziran 2016’da hazırladığında proje Gnuclear olarak adlandırılmaktaydı. Gnuclear, aynı yılın Ağustos ayında Cosmos olarak yeni bir marka olarak konumlandırıldı.
Yukarıda bahsedildiği gibi, Cosmos’un Tendermint mekanizması ilk olarak Eylül 2017’de test edildi. Ancak, geliştirmeyi engelleyen bir dizi sistematik kusur nedeniyle, Cosmos blok zincirinin ana ağı ancak Nisan 2019’da başlatılabildi. Neyse ki bu durum, ağın önemli ölçüde popülerlik kazanmasını engellemedi, zira platform üzerinde 2021 itibariyle Cosmos SDK kullanılarak oluşturulan 250’den fazla proje bulunmakta. Aynı yılın Mart ayındaki “Inter-Blockchain Communication (IBC)” protokolünün lansmanı Cosmos ekosistemi için büyük bir yükseltme olarak belirtilebilir. IBC sayesinde bağımsız blok zincirleri harici izinlere ihtiyaç duymadan birbirine bağlanabilir ve veri ve değer alışverişinde bulunabilir.
Tendermint’in şu anki CEO’su olan Peng Zhong, devam etmekte olan Cosmos ağ projesine ve IBC protokolüne büyük katkıda bulunmuştur. Bugüne kadar bile oldukça ilgili olan Zhong, yakın tarihli bir röportajda “Bu yılın sonuna kadar IBC üzerinde muhtemelen 30 zincir etkinleştirilmiş olacak. Gelecek yılın sonuna kadar bu sayının 200’den fazla olacağını tahmin ediyorum. İnovasyon işte tam da burada olacak.”
Cosmos ve ATOM Coin’in Geleceği
Kısmen kripto para piyasalarının doğal volatilitesi nedeniyle Cosmos blok zincirinin ve yerel ATOM coinin geleceğini tahmin etmek zordur. Buna ek olarak, benzer modelleri deneyen ve piyasaya hakim olmak için rekabet eden birkaç işletme daha var.
Cosmos’un kurucuları, bu sorunların barışçıl bir şekilde çözülebilmesini umut ediyor. Birlikte çalışabilirlik: maksimum verimlilik ve istikrar elde etmek için birbirleriyle iletişim kuran farklı platformlara dayanır. Eğer bunun işlevsel bir şekilde çalışması gerekiyorsa, birlikte çalışabilir ağların birbirleriyle birlikte hareket edebileceği umulmaktadır. Bu ağlar arasındaki artan iletişim, nihayetinde güvenli bir blok zinciri tabanlı internetin kurulmasında anahtar olacaktır. Eğer bu bir gün gerçekleşirse, Cosmos bu hareketin ön saflarında yer almayı umuyor.
Bütün bunlarla birlikte, Cosmos son zamanlarda güncellemeyi, sistemlerini yükseltmeyi ve ana kullanıcı tabanını artırmayı sürdürmek için adımlar attı. Eğer bu şekilde devam ederlerse, Cosmos ağının ve kurucularının tutkularını gerçekleştirememesi için pek fazla bir sebep bulunmuyor.
ATOM Coin Fiyat Tahmini, Tarihçesi ve Analizi
ATOM coin fiyatı, piyasaya sürüldüğünden bu yana bir çok ani ve sert değişimlere katlandı. Token başına 7.50$ ile işlem görmeye başlayan ATOM, neredeyse anında altı doların altına düştü, ve 4 Eylül 2019’da 2.04$’a ulaşana kadar düşüşünü sürdürdü. Sonraki aylarda fiyat bir miktar istikrar kazanırken, ATOM ilk fiyatının üzerine ancak Ağustos 2020’de çıktı, ki çok kısa süre sonra fiyat yine düştü. Benimsemedeki bu yavaş trend, en azından kısmen de olsa Cosmos’un piyasaya çıktığında yaşadığı zorluklara atfedilebilir ve bunun sonucunda Cosmos piyasa değeri bir darbe aldı. Ancak, bu durum fazla uzun sürmedi.
ATOM’un piyasaya çıkması itibarıyla 2019 ortasından 2021 başlarına kadar ki fiyat performansı (kaynak: CoinMarketCap)
ATOM coin fiyatı, 2021 başlarından itibaren son derece iyi bir performans sergiledi. Sıkça yapılan sistem yükseltmeleri ve platform ortaklıkları, ATOM fiyatının yukarı doğru yükselmesini sağladı ve birkaç küçük iniş dışında bu zamana kadar yükselmeye devam etti. ATOM fiyatı, 2021 Ocak ayının ortalarında çıkış fiyatı olan 7,50$ noktasının üzerine çıktı ve o zamandan beri bir daha asla düşmedi. Aksine, sadece bir ay sonra o zamanki en yüksek seviye olan 25,19$ ‘a ulaştı. Hatta, Cosmos platformunda son zamanlarda planlanan yükseltmeler (kod adı “Theta”) ve ayrıca Ethereum ağı ile oluşturulan bir çapraz zincir köprüsü, fiyatın oldukça yüksek noktalara ulaşmasına neden oldu. Mevcut ATOM fiyatı 29 dolar civarındayken, 2022’de şu ana kadar birkaç kez 40 doların üzerine çıktı.
2021 başlarından Mart 2022’ye kadar ATOM fiyat performansı (kaynak: CoinMarketCap)
Birçok analist, kripto dünyasının öngörülemezliğine rağmen bu eğilimin gelecekte de devam edeceğini tahmin ediyor. Cosmos ve ATOM, güçlü temeller üzerine inşa edilmiştir ve gelecekte benimsenmenin artması ile birlikte, isimlerini kripto para haberlerinde tekrar görmemiz an meselesidir.
Sonuç
Cosmos, bağımsız blok zincirlerini birbirine bağlamak ve bir “Blok Zincirlerin İnterneti” oluşturmak için açıkça tasarlanmış benzersiz ve özellikle ilginç bir blok zinciri projesidir. Bu düzeyde birlikte çalışabilirlik, blok zinciri ve kripto para endüstrisinde nadir bulunan bir şeydir. Birçok blok zinciri projesi merkeziyetsiz ve dağıtılmış defterler kullansa da, Cosmos, geliştiricilerin yeni kripto para birimi tasarımlarını test etmelerine, mevcut projeleri yükseltmelerine, merkeziyetsiz değişimleri kolaylaştırmalarına ve/veya ölçeklenebilir akıllı sözleşmeler yürütmelerine olanak tanıyarak merkeziyetsizleşmeyi bir adım öteye taşıyor. Bununla birlikte, Cosmos Hub hâlâ tüm Cosmos ekosistemi için bir tür merkez görevi görüyor.
Cosmos, son zamanlardaki artan çalışabilirlik eğilimini sürdürebilir ve ağını güncellemeye tamamen şeffaf bir şekilde devam edebilirse platform için sınır gökyüzüdür. Hatta gökyüzü de değil, belki de gökyüzünü de aşarak Cosmos için tek sınır kendi adı gibi kozmosun en yüksek noktaları olacaktır.
Register to get $180 Welcome Bonus!
