Kaldıraçlı İşlem Nedir?

Kaldıraçlı işlemler, traderlerin karlarını artırmak için broker ve bankalarından fon ödünç aldıkları bir yatırım stratejisidir. Böylelikle işlemlerine normalde yapabildiklerinden daha fazla sermaye yatırımı yaparak, daha belirgin riskler alabilirler. Ancak işlemin iyi gitmemesi halinde trader, başlangıç yatırımından daha fazlasını da kaybedebilmektedir.

Kaldıraçlı İşlem Nedir?

Kaldıraçlı işlemler, traderların normalde kendi sermayeleriyle mümkün olandan çok daha büyük pozisyonlar açabilmelerine olanak veren bir sistemdir. Traderların, pozisyonun sadece belli bir yüzdesine yatırım yapmaları gerekmektedir.

Örnek olarak 10x kaldıraç sunan bir broker, traderların sadece 1000$’lık bir başlangıç sermayesiyle 10.000$’lık bir pozisyon açmalarına olanak verir.

Yani BTC’ye değerinde %10’luk artış bekleyerek doğrudan 1000$’lık yatırım yapmanız halinde, piyasanın pozisyonunuzun lehine hareket etmesi halinde 100$ kar edersiniz. İlave olarak, bütün yatırımınızı kaybetmeniz için piyasanın %100 düşmesi gerekmektedir. 10x’lik bir marjinle aynı işlem, size 1000$ kar sağlayabilir, ancak yatırımınızın tamamını kaybetmeniz için piyasasının sadece %10 düşmesi yeterli olacaktır. Fiyat hareketlerine olan pozisyon duyarlılığı kaldıraçla birlikte fiyat hareketleri gösterir.

Kaldıraçlı İşlemlerle İlişkili Terimler

• Alım gücü: Kıymetli evrak almak için yatırımcı tarafından erişilebilir olan sermaye (kaldıraç dahil olmak üzere).
• Coverage (Teminat): Yatırımcılar için temel bir indikatör olan Coverage (Teminat), net hesap bakiyesinin kaldıraçlı miktara ve ödünç alınan paraya oranını temsil eder.
• Margin calls (Marjin tamamlama talepleri): Teminat ve risk oranının belli bir eşiğin altına düşmesi halinde platform, kaldıraçlı pozisyonu sürdürmek için marjin tamamlama talebi çıkaracaktır. Marjin tamamlama taleplerinde, platform, henüz yerine getirilmemiş olan yerleştirilmiş piyasa emirlerini kapatır. Bekleyen emirler iptal edildikten sonra dahi kaldıraçlı miktarın tam olarak teminat altına alınamaması halinde, belli bir sekans içinde yatırımcının pozisyonları otomatik olarak kapatılır. Yatırımcı, kendi piyasa risklerini yönetmeli ve coverage (teminat) oranı gerekli olan minimum seviyeye ulaşmadan öncesinde pozisyonlarını kapatmalıdır.

Kaldıraçlı İşlemler Nasıl Çalışır

Kaldıraçın nasıl çalıştığını anlamak, bu stratejiden faydalanmak isteyen tüm traderlar için hayati önem taşımaktadır. Kaldıraç kullanarak işlem yaptığınızda, esasen pozisyon boyutunu artırmak için brokerınızdan ödünç para alırsınız. Örnek olarak 2:1 kaldıraçla 1000$ satıyorsanız, 2000$ değerinde varlık satın alabilirsiniz.

İşlemin başarılı olması ve işlem fiyatının yükselmesi halinde kar edersiniz. Ancak varlığın fiyatının düşmesi halinde kayıp yaşarsınız.

Bunun nedeni sadece işlemi açmak için koyduğunuz başlangıç marjininden sorumlu olmanızdır. Kalanını broker teminat altına almaktadır. Bu, kendi sermayenizle elde edebileceğiniz kardan çok daha fazlasını kazanabileceğiniz, aynı zamanda da çok daha fazla zarar edebileceğiniz anlamına gelmektedir.

Kaldıraç, Karı Artırır mı?

Kaldıraç, bir işlemden daha fazla kar elde etmenize yardımcı olabilirken, aynı zamanda kayıplarınızı da artırabilmektedir.

Brokerınızın 100:1 kaldıraç sunduğunu varsayalım. Bu, sadece 1000$’lık sermaye ile 100.000$ değerinde pozisyonlar açabileceğiniz anlamına gelmektedir. Sonrasında birim başına 1.15$’dan 100.000 birim EUR/USD çifti aldığınızı düşünelim. Kaldıraç ile kendi paranızdan sadece 1150$ koymanız gerekecektir (1.1500 x 100.000 birim / 100x kaldıraç). Kalan para brokerınızdan ödünç alınarak, pozisyonunuzu 115.000$ değerinde yapacaktır.

Piyasanın sadece %5 yükselmesi halinde, pozisyonunuz 120,750$ değerine gelecek ve başlangıçtaki 1,150$’lık yatırımınıza 5x kar (120,750$-115,000$-5,750$) getirecektir.

Kaldıraç ile Yatırdığınızdan Daha Fazlasını Kaybedebilir misiniz?

100:1 kaldıraç kullandığınızı ve 1.1500’ten 100.000 birim EUR/USD işlem çifti aldığınızı varsayalım. Sermayenizin sadece 1150$’lık bölümünü kullanarak pozisyonunuzun değer 115.000$ (100,000 x 1.1500) olacaktır.

Önceki örneklerde olduğu gibi, piyasanın yükselmesi halinde karlarınız normalde olduğundan daha yüksek olacaktır. Ancak 1150$’lık yatırımınızın tamamını kaybetmeniz için piyasanın sadece %1 düşmesi yeterli olacaktır.

Görebileceğiniz üzere kaldıraç hem karlarınızı hem de kayıplarınızı büyütebilmektedir.

Kripto Paralarda Kaldıraçlı İşlemler

Kaldıraç, kripto para işlemlerinde en yanlış anlaşılan terimlerden biridir. Esasen sıklıkla marjin işlemleri yerine kullanılmaktadır. Ancak bu konseptler arasında büyük farklar bulunmaktadır.

Marjin işlemleri (Margin trading), alım veya satım gücünüzü büyütmek için ödünç alınan para iken kaldıraç, başlangıç yatırımınızı katlar. Kaldıraç miktarı, 5:1 (5x), 10:1 (10x), veya 20:1 (20x) gibi terimlerle açıklanır. Bu oranlar, başlangıç yatırımınızın kaç defa katlandığını gösterir. Yani, 10 BTC değerinde bir pozisyon açmak için 1 BTC harcadıysanız, 10x kaldıraç kullanıyorsunuz demektir.

Kripto Paralarda Ne Kadar Kaldıraç Var?

Kripto paralarda ne kadar kaldıraç sunulabileceğine dair herhangi bir düzenleyici sınır bulunmamaktadır. Ancak bazı brokerler, belli işlem çiftleri için maksimum kaldıraç miktarını sınırlayabilmektedir.

Bazı borsalar bu sınırlamaları getirmezken, bazılarıysa hiç kaldıraç sunmamaktadır. Hangi kaldıraç seçeneklerinin olduğunu öğrenmenin en iyi yolu, borsanın veya broker’ın internet sitesine göz atmaktır.

Kripto Paralarda Kaldıraç Nasıl Kullanılır: Adım-Adım Kılavuz

1. Adım: Hesap açın

İlk olarak Phemex gibi bir kripto para borsasında hesap açmanız gerekmektedir.

2. Adım: Fon yatırın

Hesap açtıktan sonra, itibari para birimi yatırmak isteyeceksiniz. KYC sürecini tamamlamış olan doğrulanmamış hesaplar için borsa, yatırabileceğiniz, çekebileceğiniz ve kaldıraçlı işlemde kullanabileceğiniz para miktarını sınırlayabilmektedir.

3. Adım: Coininizi seçin

Platformunuzu seçtikten sonrasında, coininizi seçmeniz gerekecektir. Mevcut olan binlerce kripto para bulunmaktadır ve hiçbir borsa bunların tamamını birden listelemez. Ancak en popüler kripto paralar ve dijital varlıklar, neredeyse her borsada mevcuttur.

4. Adım: Emir tipinizi belirleyin

Artık işlem yapmak istediğiniz coini bildiğinize göre, uzun (long) mu yoksa kısa (short) mı pozisyon seçeceğinize karar vermeniz gerekecektir. Uzun (long) pozisyonlar, coin değerinin zaman içinde artacağı beklentisine yatırım yapmak anlamına gelir. Kısa (short) pozisyonlar ise tam tersine coin değerinin düşeceğini beklemeniz halinde kullanılmaktadır.

Emir tipinizi, emrinizi yerleştirirken belirleyebilirsiniz. Emrinizi yerleştirdikten sonrasında, piyasa kapanana dek emir tipinizi değiştiremezsiniz.

5. Adım: Emrinizi yerleştirin

Artık emrinizi yerleştirmeniz gerekmektedir. Emriniz iki bölümden oluşacaktır: varlıkta işlem yapmak istediğiniz fiyat ve almak veya satmak istediğiniz token miktarı.

Alım yapmanız halinde arzu ettiğiniz alım fiyatını ve birim sayısını girin. Satım yapmanız halinde, teklifte satmak istediğiniz fiyatı ve birim sayısını girin.

Kripto Paralarda Kaldıraçla Kaybettiğinizde Ne Olur?

Kaldıraç, sahip olduğunuzdan daha fazlasını ödünç alarak çalışmaktadır. Ödünç para aldığınızda, ödünç aldığınız şeye ilave olarak faiz ödemeyi kabul edersiniz. Yıllık %5 faizle 100$ aldıysanız, borç verene ödeme yapamadığınız her sene borcunuz 5$ artacaktır.

Aynı prensip kripto para piyasalarında da geçerlidir ve traderların çok fazla borç para aldıklarında yanmaları sık görülmeyen bir şey değildir.

Kaldıraçlı Kripto Para İşlemleri Nerede Yapılır?

Kaldıraçlı işlem yapabileceğiniz birçok online yer bulunmaktadır. Phemex, 100x’e kadar kaldıraçla işlem yapabilmenize izin verir ve hem spot hem de türevler için kapsamlı bir platform sunmaktadır.

Kaldıraçlı İşlemlerde Kripto Para Vergileri Nasıldır?

Yaşadığınız yere bağlı olarak, kaldıraçlı kripto para işlemleriniz sermaye kazancı vergisine (CGT) tabi olabilmektedir. Bu vergi, karınızın belli bir yüzdesi olarak kesilir.

Örnek olarak 10,000$’lık bir uzun (long) pozisyon oluşturarak 10x kaldıraçla 1000$’lık BTC alımı yaptığınızı varsayalım. Bitcoin fiyatının %10 artması halinde 1000$ kar elde edersiniz. CGT’nin %20 olması halinde karınızın 200$’lık bölümü sermaye kazancı vergisine gidecektir.

Acemiyken Kaldıraçla İşlem Yapmalı mısınız?

Birçok deneyimli yatırımcı kar elde etmek için büyük oranda kaldıraca dayanır. Asıl sorun deneyimsiz yatırımcıların sıklıkla ne yaptıklarını anlamamaları ve önemli kayıplar yaşamalarıdır. Bununla beraber riski minimize etmek için işlemlerinizi küçük miktarlarla sınırlamak ve marjin işlemlerinden tamamen kaçınmak gibi bazı şeyler bulunmaktadır.

Ne Kadar Kaldıraç Fazladır? Bir Acemi Hangi Kaldıracı Kullanmalıdır?

Acemilerin sıfır kaldıraçla işlem yapmamaları halinde düşük kaldıraçları kullanarak başlamaları tavsiye edilir. Birçok uzman da toplam portföy değerinizin sadece %1’ini kaldıraçlı işlemlerde kullanmanızı tavsiye etmektedir. Deneyim kazandıkça daha yüksek seviyelerde kaldıraçları tercih edebilirsiniz. Portföylerinin %5’ten azını kaldıraçlı pozisyonlarda tutmak acemilerin akılda tutması gereken iyi bir kuraldır. Bu şekilde, her zaman için kayıplarınızı kapatacak yeterli paraya sahip olabilirsiniz.

Kaldıraçlı İşlemlerin Avantajları & Dezavantajları Nelerdir?

Kaldıraçlı İşlemlerin Avantajları

1. Kaldıraçlı İşlemler Traderların Yatırdığı Sermaye Miktarını Minimize Eder

Trader, enstrümanın tam fiyatını ödemek yerine sadece küçük bir bölümünü öder.

Bir örnek verelim: pozisyonunun açılış zamanında değeri 3000$ ise, trader, tam miktarı ödemek yerine 400:1 kaldıraç kullanabilir. Bu, gerçek değeri 400$ olan her dilim için sermayesinden sadece 1$ yatırması gerekeceği anlamına gelecektir. Yani bu pozisyonu açmak için sermayesinin sadece 7.5$’lık bölümüne ihtiyaç duyacaktır.

2. Kaldıraçlı İşlemlerdeki Bazı Enstrümanlar Görece Ucuzdur

Bazı enstrümanlar göreceli olarak ucuzdur, yani her trader bunlarda kolayca işlem yapabilir. Bir başka şekilde anlatacak olursak, işlem görme sıklıklarına ve daha maliyetli olan diğer faktörlere bağlı olarak bazıları daha değerli kabul edilmektedir. Piyasalarda yer alabilmek için büyük miktarlarda yatırım yapmak yerine, kaldıracı kullanmak ve değerli enstrümanlardaki fiyat değişmelerinin keyfini çıkarmak mümkündür.

Kaldıraçlı İşlemlerin Dezavantajları

Kaldıraçlı işlemler her ne kadar traderların daha küçük yatırımlarla daha fazla kazanmalarını sağlasa da, başarısız işlemler önemli risklere sahiptir. Büyük ölçekli kayıpları önlemek için açık pozisyonları izlemek, zararı durdurma ve diğer piyasa emirleri belirlemek önemlidir.

Bu yüzden uzmanlık seviyeniz farketmeksizin kaldıraca her zaman için dikkatle yaklaşmak en iyisi olacaktır. Phemex gibi sezgisel ve güvenilir bir kripto para borsası kullanmak, daha güvenli ve isabetli işlemler yapmanıza ve işlem kararları vermenize yardımcı olacaktır.