Yield Basis (YB) là gì? Hướng dẫn kiếm lợi nhuận IL-Free trên Phemex

Tóm tắt nhanh (Quick Facts)

• Ký hiệu giao dịch: YB

• Chuỗi khối: Ethereum

• Địa chỉ hợp đồng: 0x01791f726b4103694969820be083196cc7c045ff

• Nguồn cung lưu thông: Khoảng 88 triệu.

• Tổng cung: 1 tỷ.

• Ứng dụng chính: Giao thức DeFi giải quyết triệt để rủi ro tổn thất tạm thời (impermanent loss) cho các nhà cung cấp thanh khoản.

• Vốn hóa thị trường hiện tại: Khoảng $62 triệu.

• Niêm yết trên Phemex: Có (Spot, Futures)

Yield Basis (YB) là gì?

Yield Basis (YB) là một giao thức tài chính phi tập trung (DeFi) tiên tiến xây dựng trên blockchain Ethereum, nhằm giải quyết một trong những vấn đề lâu đời và lớn nhất đối với các nhà cung cấp thanh khoản: tổn thất tạm thời (Impermanent Loss - IL). Nói đơn giản, Yield Basis cho phép người dùng gửi Bitcoin và nhận phí giao dịch mà không gặp rủi ro vị thế dưới hiệu suất so với chiến lược mua và giữ truyền thống, vốn là vấn đề phổ biến trên các nền tảng automated market maker (AMM).

Dự án do Michael Egorov, nhà sáng lập nổi tiếng của Curve Finance, xây dựng với kiến trúc dựa mạnh vào hạ tầng từng được kiểm chứng của hệ sinh thái Curve. Điểm đột phá cốt lõi là cơ chế giúp giá trị vị thế thanh khoản bám sát giá Bitcoin theo tỷ lệ 1:1, hiệu quả loại bỏ “divergence loss" làm đau đầu các nền tảng khác.

Nói cách khác, Yield Basis là công cụ giúp tạo lợi nhuận ổn định và có thể dự đoán hơn trên tài sản Bitcoin trong thế giới DeFi. Bằng cách loại bỏ rủi ro tổn thất tạm thời phức tạp, giao thức hướng tới trở thành lớp thanh khoản nền tảng cho Bitcoin on-chain, đồng thời giúp yield farming trở nên dễ tiếp cận và an toàn hơn. Để tìm hiểu sâu hơn về các khái niệm crypto cốt lõi, bạn có thể tham khảo kho tài nguyên từ Phemex Academy.

Tổng cung YB là bao nhiêu?

Tokenomics của Yield Basis được xây dựng cẩn trọng nhằm đảm bảo sự ổn định lâu dài, đồng thời cân bằng quyền lợi giữa cộng đồng người dùng, đội ngũ phát triển và các nhà đầu tư. Tổng cung tối đa YB là 1 tỷ token và sẽ không có thêm token được phát hành trong tương lai.

Phân bổ Token

Việc phân phối tổng 1 tỷ YB token như sau:

• Phần thưởng cho cung thanh khoản (30%): Phần lớn nhất dành cho việc thưởng cho người dùng cung cấp thanh khoản, thúc đẩy sự tham gia và đảm bảo hệ thống duy trì ổn định.

• Đội ngũ phát triển (25%): Dành cho những người đóng góp xây dựng, phát triển và vận hành giao thức.

• Quỹ dự trữ hệ sinh thái (12,4%): Sử dụng cho các khoản grant, hợp tác, và các sáng kiến mở rộng hệ sinh thái Yield Basis.

• Nhà đầu tư (12,1%): Dành cho các nhà đầu tư sớm đóng góp vốn phát triển dự án.

• Quỹ phát triển giao thức (7,5%): Đảm bảo cho nâng cấp, audit bảo mật và phát triển tính năng mới trong tương lai.

• Bản quyền Curve (7,5%): Ghi nhận vai trò nền tảng của công nghệ Curve Finance trong giao thức.

• Bán công khai & thanh khoản ban đầu (5,5%): Phần nhỏ dành cho mở bán công khai và khởi tạo thanh khoản trên các sàn DEX.

Lịch mở khóa & Phát hành

Để cam kết phát triển bền vững và tránh biến động lớn do xả sớm của nhà đầu tư, Yield Basis áp dụng lịch vesting chiến lược cho các bên liên quan chính.

• Token của đội ngũ và nhà đầu tư: Đều áp dụng thời gian vesting 2 năm với cliff 6 tháng. Nghĩa là không có token nào được mở khóa trong 6 tháng đầu, và sau đó được phân bổ đều trong 18 tháng tiếp theo. Cấu trúc này đảm bảo nhóm và nhà đầu tư gắn bó xây dựng dự án bền vững.

• Token bán công khai: Toàn bộ 25 triệu YB bán công khai được mở khóa ngay từ Token Generation Event (TGE), giúp cung cấp thanh khoản tức thì cho thị trường.

• Phần thưởng cung thanh khoản: Các phần thưởng này được phát hành theo cơ chế động nhằm liên tục khuyến khích tham gia cung thanh khoản cho giao thức.

Cách tiếp cận tokenomics cân bằng giữa lượng token cung ứng tức thì & khóa lâu dài này nhấn mạnh mục tiêu tăng trưởng bền vững thay vì lợi ích ngắn hạn. Token YB không mang tính giảm phát (không có cơ chế đốt), giá trị của nó chủ yếu đến từ ứng dụng thực tế trong hệ sinh thái.

YB đóng vai trò gì?

Token YB là huyết mạch của hệ sinh thái Yield Basis, đảm nhiệm vai trò trọng yếu trong quản trị, khuyến khích động lực hệ thống và chia sẻ doanh thu. Ứng dụng chính của Yield Basis có thể chia thành hai nhóm chính: staking để nhận thưởng và khóa cho quản trị và nhận phí.

Staking ybBTC nhận thưởng YB

Khi người dùng nạp BTC vào Yield Basis, họ nhận về một token biên nhận có tên ybBTC, đại diện cho quyền sở hữu nguồn thanh khoản. Người dùng có thể chỉ đơn giản nắm giữ ybBTC để nhận phí giao dịch (trả bằng BTC), hoặc đem stake ybBTC trong giao thức để nhận thưởng YB mới phát hành. Điều này tạo động lực trực tiếp để người dùng đóng góp vào tổng giá trị khóa (TVL) của dự án.

Khóa YB nhận veYB: Quản trị & Nhận lợi nhuận thực

Đối với người dùng muốn gắn bó sâu hơn, giao thức áp dụng mô hình vote-escrow (khóa để lấy quyền biểu quyết), tương tự như hệ thống Curve. Người dùng có thể khóa YB trong một thời gian tự chọn để nhận veYB (vote-escrowed YB). Nắm giữ veYB đem lại 2 lợi ích lớn:

1. Quyền quản trị: Holder veYB có thể tham gia quyết sách giao thức thông qua bỏ phiếu cho các đề xuất quan trọng như chỉnh phí, thêm tài sản thế chấp mới, hoặc phân bổ quỹ hệ sinh thái. Cơ chế này phân quyền thực sự và trao gửi tiếng nói cho người dùng gắn bó lâu dài.

2. Nhận chia sẻ phí giao thức: Đây là đặc điểm hấp dẫn nhất. Một phần phí giao dịch từ toàn bộ giao thức được thu về và chia cho holder veYB. Đặc biệt, các khoản phí này được trả bằng Bitcoin (BTC), đem đến nguồn “real yield” thực sự từ hoạt động tài chính của hệ thống (khác hoàn toàn so với thưởng token lạm phát).

Hệ thống dual-utility này giúp người dùng lựa chọn giữa nhận thưởng YB lạm phát hoặc khóa token đổi lấy phần lợi nhuận thực của giao thức và tiếng nói trong quản trị dự án.

So sánh YB với Anoma (XAN): Ứng dụng chuyên biệt vs. Hạ tầng nền tảng

Để hiểu rõ hơn vị trí của Yield Basis trên thị trường, hãy so sánh với một dự án có phạm vi khác biệt là Anoma (XAN). So sánh này làm rõ ranh giới giữa ứng dụng DeFi chuyên biệt và một lớp hạ tầng Web3 rộng lớn, nền tảng.

Tóm lại, Yield Basis là công cụ chuyên biệt cực kỳ tối ưu cho một bài toán, còn Anoma xây dựng hạ tầng vận hành cơ bản cho thế hệ ứng dụng phi tập trung đa chuỗi.

Công nghệ đứng sau YB

Cam kết loại bỏ tổn thất tạm thời của Yield Basis không phải là chiêu trò marketing, mà xuất phát từ thiết kế kinh tế và kiến trúc hoàn toàn mới. Để hiểu, ta cần nắm rõ bản chất vấn đề và giải pháp kỹ thuật giao thức đưa ra.

Bản chất vấn đề: Vì sao tổn thất tạm thời xảy ra?

Trong AMM truyền thống như Uniswap V2, thanh khoản được cung cấp theo cặp tài sản (ví dụ BTC và stablecoin) dựa trên công thức x * y = k. Khi giá BTC tăng, AMM sẽ bán BTC lấy stablecoin để giữ nguyên hằng số k. Khi giá giảm, mua lại BTC. Quá trình này khiến giá trị vị thế LP tăng theo căn bậc hai của giá (√p), trong khi chỉ nắm giữ BTC lại tăng thẳng theo giá (p). Khoảng cách giữa p và √p chính là tổn thất tạm thời: bạn bán quá sớm khi giá tăng và mua vào nhiều khi giá giảm, dẫn đến hiệu suất kém hơn cả hold đơn thuần.

Giải pháp của Yield Basis: Đòn bẩy kép 2x

Yield Basis loại bỏ hiệu ứng kìm hãm √p này bằng việc áp dụng đòn bẩy. Hệ thống duy trì đòn bẩy kép 2x liên tục, tức tỷ lệ nợ/tài sản 50%.

Quy trình người dùng như sau:

1. Người dùng nạp 1 BTC.

2. Giao thức tự động vay tương ứng số crvUSD (stablecoin gốc Curve) qua vị thế nợ thế chấp (CDP) riêng biệt.

3. Cả số BTC và crvUSD vay được gửi vào pool thanh khoản Curve BTC/crvUSD.

4. LP token nhận về từ Curve được dùng thế chấp cho khoản vay crvUSD.

Nhờ đòn bẩy kép 2x, giá trị LP tăng theo hệ số, khiến nó tăng tuyến tính theo p thay vì căn √p. Như vậy, triệt tiêu hoàn toàn tổn thất tạm thời, giúp vị thế người dùng bám sát giá trị nắm giữ BTC 1:1, đồng thời vẫn nhận phí từ pool Curve.

Động cơ vận hành: Rebalancing-AMM & Virtual Pool

Điểm sáng giá là giao thức duy trì đòn bẩy 2x tự động, không cần tác động thủ công. Điều này có được nhờ liên kết thông minh giữa arbitrageur thị trường và bộ đôi Rebalancing-AMM - Virtual Pool.

Cơ chế này tạo ra động lực tự nhiên để các arbitrageur giữ cho giao thức luôn cân bằng.

• Trường hợp 1: Giá BTC tăng

  • Giá trị tài sản thế chấp LP tăng, còn nợ crvUSD không đổi, khiến tỷ lệ nợ/tài sản giảm xuống dưới 50%.

  • Rebalancing-AMM phát hiện và tự động tạo cơ hội swap có lãi.

  • Arbitrageur thực hiện swap, kích hoạt giao thức flash-borrow thêm crvUSD, mint LP token mới, tăng khoản nợ trở lại 50%, trả lại flash loan và nhận một phần lợi nhuận.

• Trường hợp 2: Giá BTC giảm

  • Giá trị tài sản LP giảm, tỷ lệ nợ/tài sản vượt quá 50%.

  • Rebalancing-AMM lại tạo cơ hội swap sinh lời nhưng theo hướng ngược lại.

  • Arbitrageur thực thi, giao thức rút LP token, trả bớt nợ crvUSD để quay lại tỷ lệ 50% và nhận thưởng.

Cơ chế tự động, không cần can thiệp thủ công nhưng vẫn hiệu quả vốn cao và được bảo đảm bởi sức mạnh thị trường bên ngoài, là yếu tố then chốt giúp Yield Basis thực thi cam kết “không tổn thất tạm thời cho LP”.

Đội ngũ & Khởi nguồn

Yield Basis được sáng lập bởi Michael Egorov, tên tuổi lớn và giàu uy tín trong làng DeFi, đồng thời là người sáng lập Curve Finance. Vị trí này mang lại cho dự án độ tin cậy và năng lực kỹ thuật xuất sắc. Ý tưởng được hình thành đầu năm 2025, chính thức ra mắt giao thức tháng 9/2025 và mở bán token YB tháng 10/2025. Mối liên kết mật thiết với Curve giúp Yield Basis tận dụng sâu nguồn thanh khoản lớn và stablecoin mạnh là crvUSD.

Tin tức & Sự kiện nổi bật

• Tháng 10/2025: Token YB chính thức ra mắt thị trường, niêm yết trên nhiều sàn lớn bao gồm Phemex, nơi giao dịch spot bắt đầu từ 15/10/2025.

• Biến động giá ban đầu: Giá Yield Basis biến động mạnh sau khi niêm yết, chính là quá trình tìm giá cân bằng đầu tiên khi thanh khoản và trader điều chỉnh vị thế.

• Mở khóa token: Tuân theo lộ trình vesting công khai. Lần mở khóa đầu tiên cho token của đội ngũ & nhà đầu tư diễn ra tháng 4/2026 (sau 6 tháng từ TGE) - một dấu mốc quan trọng cần theo dõi vì ảnh hưởng đến nguồn cung lưu thông.

Để cập nhật tin tức mới nhất về Yield Basis, nhà đầu tư nên theo dõi các kênh chính thức dự án và tham khảo dữ liệu trên các nền tảng thị trường.

YB có phải khoản đầu tư tốt?

Đánh giá tiềm năng đầu tư Yield Basis cần cân nhắc kỹ lưỡng về ưu, nhược điểm cùng các rủi ro tiềm ẩn trong lĩnh vực DeFi. (Phần này chỉ mang tính tham khảo, không phải lời khuyên đầu tư).

Bên mạnh tiềm năng:

• Giải pháp thực tiễn & đột phá: Giao thức triệt để giải quyết bài toán lớn tồn tại lâu năm của DeFi. Loại bỏ tổn thất tạm thời là giá trị mạnh mẽ, hứa hẹn thu hút lượng vốn lớn.

• Đội ngũ uy tín, kinh nghiệm: Vai trò của Michael Egorov và liên kết với Curve Finance tăng độ tin tưởng xuất sắc so với đa số giao thức DeFi mới.

• Cơ chế lợi nhuận thực (Real Yield): Mô hình veYB chia sẻ phí giao thức bằng BTC mang lại nguồn lợi nhuận bền vững, hấp dẫn nhà đầu tư dài hạn.

Rủi ro & Thách thức tiềm tàng:

• Rủi ro hợp đồng thông minh: Giống mọi giao thức DeFi, nguy cơ bị lỗi/bug hoặc tấn công hợp đồng thông minh luôn hiện hữu.

• Độ phức tạp hệ thống: Cơ chế rebalancing rất sáng tạo nhưng tương đối phức tạp, có thể gặp sự kiện bất thường chưa lường trước hoặc sự kiện “thiên nga đen” thị trường.

• Phụ thuộc vào crvUSD: Sự ổn định của giao thức phụ thuộc vào sức khỏe và khả năng neo giá của stablecoin Curve. Tình huống de-peg có thể ảnh hưởng tiêu cực theo chuỗi.

• Rủi ro Oracle: Cơ chế cân bằng dựa vào nguồn giá (oracle) chính xác, thời gian thực. Oracle bị lỗi hay thao túng sẽ cản trở hệ thống duy trì đòn bẩy mục tiêu.

• Biến động thị trường: Là một tài sản mới, giá Yield Basis có thể rất biến động, bị ảnh hưởng bởi xu hướng thị trường chung, các đợt mở khóa token và sự cạnh tranh trong ngành.

Kết luận: Yield Basis là giải pháp DeFi đột phá cho bài toán lớn của lĩnh vực này. Thành công của dự án sẽ phụ thuộc vào khả năng duy trì bảo mật, thu hút thanh khoản bền vững, và cạnh tranh hiệu quả trong ngành.

Lưu ý: Đây không phải lời khuyên đầu tư. Giao dịch crypto tiềm ẩn rủi ro, chỉ sử dụng số vốn bạn sẵn sàng mất.

Cách mua YB trên Phemex

Nhà đầu tư muốn tham gia có thể trải nghiệm dễ dàng tại Phemex. Tham khảo hướng dẫn chi tiết tại "Hướng dẫn mua Yield Basis." Bạn cũng có thể giao dịch trực tiếp trên thị trường Spot hoặc Futures.

Câu hỏi thường gặp (FAQs)

1. Vấn đề cốt lõi mà Yield Basis giải quyết là gì?
Yield Basis được thiết kế để loại bỏ tổn thất tạm thời (Impermanent Loss - IL), tức là khoản thâm hụt tài chính mà nhà cung cấp thanh khoản có thể gặp phải trên AMM truyền thống khi giá tài sản biến động so với việc chỉ nắm giữ.

2. Ai là người sáng lập Yield Basis?
Giao thức do Michael Egorov sáng lập, đồng thời cũng là người sáng lập Curve Finance - một trong những giao thức DeFi lớn và ảnh hưởng nhất thị trường.

3. Yield Basis loại bỏ tổn thất tạm thời bằng cách nào?
Hệ thống áp dụng cơ chế đòn bẩy kép 2x, ghép BTC gửi vào với khoản vay crvUSD, đảm bảo giá trị vị thế thanh khoản bám hoàn toàn giá BTC, triệt tiêu tác động toán học (mô hình √p) dẫn tới IL ở các AMM khác.

4. Vai trò của arbitrageur trong giao thức là gì?
Arbitrageur đóng vai trò then chốt trong việc duy trì sức khỏe hệ thống. Họ được động viên tài chính từ Rebalancing-AMM để thực hiện giao dịch cân bằng tỷ lệ nợ/tài sản 50%, nhờ đó đảm bảo hệ thống luôn được cân chỉnh.

5. Khác biệt giữa staking ybBTC và khóa YB lấy veYB là gì?
Staking ybBTC giúp bạn nhận thưởng YB mới phát hành. Còn khóa YB lấy veYB trao bạn quyền quản trị và nhận phần phí giao thức thực trả bằng BTC.

Giao dịch YB trên Phemex ngay hôm nay