Merkezi bir etkinin olmadığı, kimliğinizin anonim tutulabildiği ve kararların her zaman çoğunluğun kuralına göre açık bir şekilde alındığı bir topluluğa katılabilseydiniz ne olurdu? Merkezi olmayan otonom kuruluşlar (DAO’lar) bu avantajları sunar. Son yıllarda blok zinciri teknolojisinden yararlanarak öne çıkan DAO’lar, Web 3.0’ın merkeziyetsiz toplumunda işbirliğine dayalı çalışma ve boş zamanların geleceğine bir bakış sağlıyor.
Web 3.0’ı Güçlendiren Açık Kaynak Toplulukları
DAO, kayıtları blok zincirinde tutulan ve kodla yönetilen çevrimiçi bir organizasyondur. Bu unsurlar tam bir şeffaflık sağlar çünkü her bir üye DAO’nun akıllı sözleşmelerini ve zincir üzerindeki faaliyetlerini denetleyebilir. Bireyler DAO’lara, DAO’nun faaliyet gösterdiği dijital alan üzerinde kolektif kararlar almak için katılır. Örneğin ConstitutionDAO, 2021’in sonlarında Amerika Birleşik Devletleri anayasasının orijinal bir kopyasını satın almak amacıyla kolektif kararlar alan üyelerle kurulmuştur.
Adındaki «merkeziyetsiz» kelimesinden de anlaşılacağı üzere, bir DAO teorik olarak herhangi bir büyük otoriteye bağlı olmamalıdır. Teşvikler doğru bir şekilde hizalandığında yalnızca paydaşların kendileri söz sahibidir. Ayrıca, DAO’ların çoğu kodla yönetildiğinden, tüm işletim kuralları önceden tanımlanmış ve açıkça gösterilmiştir. Bu kurallar yalnızca DAO üyelerinin değişiklik önerisinde bulunmaları ve ardından değişiklikleri yasalaştırmak için oy kullanmaları halinde değiştirilebilir.
Merkezi Olmayan Özerk Kuruluşların Şeffaflığı ve Özerkliği
Karar almayı kolaylaştıran mekanizmalar, bir blok zinciri ağına kalıcı olarak kodlanmış akıllı kontaklar olarak yazılır ve oylama hisseleri tipik olarak tokenler veya hisseleri temsil eden diğer varlıklar aracılığıyla dijital olarak verilir. DAO’nun aldığı her bir karar ve eylem zincir üzerinde denetlenebilir. Üyeler paylaşılan değerler aracılığıyla gönüllü olarak bir araya geldikçe, önce kolektif bir misyon ortaya çıkar ve ardından topluluk yavaş yavaş bunun etrafında şekillenir.
DAO’lar Web 2 çevrimiçi topluluklarının sorununu çözer çünkü katılmak için token edinerek oyuna dahil olmak gerekir. Her üyenin etkisi bağlılığa (satın alınan token veya hisse miktarı) veya liyakate (karşılığında oy hakkı verecek katkılarının kalitesi) bağlı olarak artar. Organizasyonun kendisinin merkezileşmeden özerk olmasına benzer şekilde, token sahipleri de DAO’nun misyonunu kendi yöntemleriyle ilerletmekte özgürdür ve açık kaynaklı akıllı sözleşme koduna göre hangi eylemlerin ödüllendirileceğinin farkındadır. Bu tür bir yapı, bireyleri arkalarına yaslanıp grubun başarılarından kazanç elde etmeyi beklemek yerine daha proaktif olmaya teşvik eder.
Phemex Güven Oluşturma ve Karar Alma Süreçlerinde DAO’lardan Nasıl Yararlanıyor?
Phemex, DAO’ların gelişmek için hala çok fazla alana sahip olmalarına rağmen, mevcut çevrimiçi topluluklara göre inkar edilemez avantajlar içerdiklerinin farkındadır. Sözde katılım, katkıların tamamen meritokratik bir temelde değerlendirildiği anlamına gelir. Irk, yaş, cinsiyet, dini aidiyet vb. temelli ayrımcılık olasılığı yoktur çünkü bu hususlar diğer üyeler tarafından bile bilinmemektedir. DAO’lar ayrıca, tüm katkıda bulunanların esasen emanetçi olması nedeniyle yeni karar alma yöntemleri sunar. Bir CEX olmasına rağmen Phemex, merkeziyetsizlik konusunda en son yenilikleri yapan bir sektörde faaliyet göstermektedir. Bir borsanın DAO mekanizmalarını operasyonlarına dahil ederek şeffaflığı ve güvenilirliği artırabileceğine inanıyoruz.
