Blockchainler, hizmet tokenları ve güvenlik tokenları dahil olmak üzere farklı blockchain-tabanlı tokenların yaratılmasını sağlayarak çeşitli endüstriler için geniş yelpazede yeni fırsatlar sunmuştur. Yakın zamanda özellikle spor kuruluşlarının nasıl yönetileceği ve taraftarlardan nasıl gelir elde edileceğini tekrar şekillendiren ve bir hizmet tokenı türü fan tokenlar popülarite kazanmıştır. Fan token konsepti uzun süredir blockchain alanında olsa da, özellikle Covid-19 pandemisi spor takımlarının çaresizce yeni gelir kanalları aramasına, bu da fan tokenlarının daha fazla benimsenmesine yol açmıştır.
Fan Token Nedir?
Fan token terimi ilk olarak Socios platformunu tanıtmak için Chiliz tarafından whitepaperında kullanılmasıyla coinleştirilmiştir. “Ortaklık yaptıkları spor takımı veya organizasyonunun işaretlerini/ismini taşıyan kriptografik markalandırılmış hizmet tokenları” olarak tanımlanmışlardır. Esas olarak fan token, sahiplerine çeşitli spor kulüpleri içinde özel avantajlar sağlayan bir kripto paradır. Bu avantajlar arasında özel kulüp seçimlerinde oy hakları, VIP deneyimler, sponsorlu promosyonlara erişim ve katılımcı spor kulübünün sunmaya karar verdiği herhangi bir diğer ödül bulunabilmektedir. Fan tokenı sahiplerini pasif tüketicilerden aktif katılımcılar halinde dönüştüren eşsiz avantaj oy hakkıdır. Bu, taraftarların yeni takım forması seçimi gibi marjinal kulüp kararlarında etki sahibi olmalarına olanak verir.
Fan Tokenları Nasıl İşler?
Belli bir takıma ait fan tokenları maddidir. Yani birbirleri arasında değiştirilebilirler ve her biri aynı faydayı sağlar. Teoride takım-tabanlı ekonomi yaratmada etkin bir temel yapı taşı işlevi görürler. Bunun nedeni satın alınabilmeleri, satılabilmeleri ve taraftar kitlesi arasında takas edilebilmeleridir. Fan tokenları aynı zamanda koleksiyon eşyaları, takım ürünleri almak veya sporcularla özel etkileşimlere girebilmek için de harcanabilmektedir.
Fan tokenları, sahiplerine kulüp kararlarında özel oy hakları verir. Bu açıdan bakıldığında bir şirkette hisse sahibi olmaya benzerdir. Nasıl kurumsal hisse sahiplerinin şirketin işletme konuları üzerinde oy kullanmak için hisselerini harcamaları gerekmiyorsa, fan tokenı sahiplerinin de takim oylamalarına katılmak için token “harcamaları” gerekmez. Bir kullanıcı ne kadar fazla tokena sahip ise oylamalar üzerindeki etkisi de o kadar çok olacaktır. Ancak bazı takımlar kullanıcı belli bir miktarda token bulundurana dek oy kullanma uygunluğunu ve diğer avantajları sınırlandırabilmektedir. Tüm bunlar takımdan takıma değişiklik gösterebilmektedir. Örnek olarak AC Milan (ACM) tokenı tüm sahiplerine kulüp kararlarında bir etki payı vermektedir. Fan tokenları aynı zamanda kullanıcılarına eşsiz ödüller, kulüp içinde tanınırlık ve daha fazlasını kazanabilecekleri özel yarışmalara girebilme ayrıcalığı da sunmaktadır.
Fan Tokenlarının Önemi
Küresel spor piyasası her geçen sene büyümeye devam etmektedir ve 2022 itibariyle 614 milyar $’a ulaşacağı tahmin edilmektedir. Spor takımları her zaman için yayın ve bilet satışlarından sağladıkları geleneksel gelirlerin yanında kitlelerini parasallaştırmanın yeni yollarını aramaktadırlar. Şu an için spor taraftarlarının çoğunluğu desteklerini karşılaşmaları izleyerek veya takım ürünleri ve hatıra eşyaları satın alarak göstermektedir. Sevdikleri takımların aldıkları herhangi bir kararda söz sahibi değildirler.
Chiliz, fan tokenları geliştirmek için blockchain teknolojisini kullanarak bunu değiştirmeyi amaçlamaktadır. Spor kuruluşlarının taraftar kitlelerini toplu yönetebileceği bir yapı sunarak, spor meraklılarının da pasif izleyicilerden aktif etki sahibi kişiler haline gelmelerini sağlar. 2020 Haziran’ında FC Barcelona, piyasaya fan token sürmek üzere Chiliz ile ortaklık kurmuş ve bu fan tokenlar 2 saat içinde tükenirken, kulüp 1.3 milyon $ gelir elde etmeyi başarmıştır. Bu durum, fan token konseptinin hem taraftarlar hem de takımlar tarafından ne kadar iyi karşılanabileceğinin bir kanıtı niteliğindedir.
FC Barcelona fan tokenı Haziran 2020’de piyasaya sürülmüştür (kaynak: coingecko)
Fan Token Uygulamaları
- Futbol: Şimdiye kadar 19 futbol kulübü fan tokenlarını uygulamaya geçirmek üzere Socios ile sözleşme imzalamıştır. Bunlar arasında AC Milan, Manchester City F.C., FC Barcelona, Young Boys ve daha fazlası bulunmaktadır. Her kulübün CHZ kullanılarak Socios platormundan satın alınabilen kendi fan tokenı bulunmaktadır.
- Oyun: Bazı Espor takımları da topluluk katılımını geliştirmek ve oyun-içi aktiviteleri oylamaya açmak için fan tokenlarını kullanmaktadır. Socios şimdiden OG, Team Heretics, Natus Vincere ve Team Alliance ile ortaklık kurmuştur ve daha fazlası da yoldadır.
- Dövüş: Fan tokenları çılgınlığının doruklara ulaşmasıyla UFC ve PFL gibi çeşitli profesyonel MMA kuruluşları da kendi tokenlarını çıkarmışlardır. Taraftarların oyun ödülleri, sohbet forumları ve taraftar anketlerine erişimine yeni bir yol açmak için iki organizasyon da Chiliz Blockchainini kullanarak fan tokenları geliştirmiştir.
Gelecekte Ne Olacak
Fan tokenları, spor kuruluşlarına takipçilerini parasallaştırmak için yeni bir yol sunarken, taraftarlara takım kararı alım aşamalarına aktif olarak katılma şansı vermektedir. Şu an için fan tokenları temelde spor endüstrisinde kullanılmaktadır ve bunların CHZ kullanarak Socios platformu üzerinden satın alınması gerekmektedir. Ancak blockchain kabulünün evrenselleşmesiyle fan tokenları sporun ötesinde kullanım alanları bulma potansiyeline sahiptir. Örnek verecek olursak Mogul gibi şirketler film ve eğlence sektöründe fan tokenları sunmanın yollarını aramaktadırlar. Bunlar, token sahiplerine endüstri içine erişim sağlamayı ve aynı zamanda da film yapım sürecinde bazı yaratıcı etkiler elde etmeyi amaçlamaktadırlar. Fan tokenları için olasılıklar sonsuzdur ve çok yakında birden çok alanda taraftar katılımının yeni şekillerini görebiliriz.
Register to get $180 Welcome Bonus!
